محمداشرف غنی در مدت دوماه ی کاریش سفرهای متعددی داشت. اهداف کاریش را درسه خط : مستقم، منحنی ومنکسیر “کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت” دسته بندی کرد. ازپیامد سفرش به چین وسعودی هنوز وقت است که سخن گفت. ولی نتیجه سفرش به پاکستان ونپال دریک خط مستقیم”کوتاه مدت” برهمه گان آفتابی شد. آقای ریس جمهور به پاکستان رفت از ریس استخباراتش گرفته تا یک ملایی بظاهر ملنگ صفت آن دیدن کرد تاباشد دل سنگ ایشان نرم شود وافغانستان از شر شورشیان آی اس آی پاکستان درامن شود. درداکه نشد که نشد. آنچه را پاکستانی هاتحفه بخشیدند کابل را به ماتم گاه وقربان گاه آدمی بدل ساختند. روزی نیست که آسمان کابل خون نبارد وزمین کابل ازخون آدمیانش رنگین نشود وفرزندان کابل خوراک انتحاری نشوند. این تنها در کابل خلاصه نمی شود پکتیکا وننگرهار همه داغدارهستند و اشک می ریزند، اشک برای گورهای دسته جمعی شان برای فرزندان جوان شان. ملیشه های آنطرف دیورنداشک مادران پیچه سپید را جاری ساختند وقامت پدران داغدار را خم.
سفراشرف غنی به نپال واشتراک ایشان درکنفرانس سارک(سازمان همکاری منطقوی جنوب شرق آسیا شامل کشورهای: بنگله دیش، پاکستان، هند، سریلانکا، نپال ، بوتان، مالدی و افغانستان) کدام نتیجه معقول برای مردم افغانستان نخواهدداشت. سارک، ظاهرا” به یک اتحادیه چندکشوری بااهداف بلندمدت توسعه اقتصادیی کشورهای عضو آن وحتی آسیاشهیراست. ولی پشت صحنه هندستان از این اتحادیه بیشتربهره کشی سیاسی می کند. وقتی سارک یک پروسه هندمحوری است پاکستان به هیج قیمت آماده نیست تا برنامه های هند در افغانستان تطبق شود. هنداز افغانستان برای گرفتن آسیای میانه استفاده می کند و ازسویی هم بادرنظرداشت موقعیت ژئوپلیتیک ژئواستراتژیک افغانستان، افغانستان سنگرگاه خوبی برای امریکا وهنداست تا رقیب اقتصادی شان یعنی چین را شکست دهندتانبایدچین به شرق آسیا نفوذ کند و ازآنجابه اروپا راه یابد. درصورت مخالفت هندوستان وپاکستان کنفرانس سارک نتیجه لازم درپی نخواهدداشت وبرای افغانستان فرصت خوبی نخواهدبود زیرا زاویه هدف جای دیگریست وبازی کنان کسانی دیگری. بااین سنجش آقای ریس جمهور ازاین سفردست خالی برگشت.
مشکل درکجاست وچی بایدکرد؟
تکلیف افغانستان باسفرها ودست بوسی ها حل نمی شود. کرزی بیست یک بار به پاکستان سفرکرد دست آوردش چی بود؟ “یک فصل انتحار، خرمن کاشتن” همین. برای حل یک معادله پیچیده چندمسئله را باید درنظرداشت:
نخست معادله را شناخت. بعدفارمول برای حل آن پیش کش کرد. بااین حال شما به نتیجه درست دست خواهید یافت والی شماقادر به حل معادله نخواهیدبود وباخت شماحتمی است.
افغانستان میدان نبرد غولهای اقتصادی نظیرامریکا، چین وهند وکشورهای دیگری چون؛ ایران، عربستان، پاکستان وترکیه است. دست درازی بیرونی ها برای ما مجال نفس کشیدن را نخواهددادوالی اینکه خود سوراخ برای نفس کشیدن خود بسازیم. این یک طرف سکه است. طرف دیگر سکه مشکل درونی خودمان است. طرف داران اشرف غنی به فکرآن اند چگونه جمعیت اسلامی را فلج کنند وسران جمعیت را یکی پی دیگریی از صحنه سیاسی برون زنند. ازسویی هم حامیان اردوگاهی اصلاح طلبان بی عیب نیستند. علاوه برآن در داخل کشور مشکل تضاد طبقاتی است، ناسونیالیست های قومی ومذهبی زنده است. کش وقوس بندی های زبانی تاختن یک قوم برقوم دیگربه بهانه زبان فارسی/پشتوچالش جدی دیگریست که ملت افغانستان را به جزیره های تکه وپارچه تجزیه کرده. انجافرهنگ هم پذیری سالها قبل دفن شده. سخن برسرملت شدن نیست. اگروزارت سهم تاجیک بود بایدهمه کارمندانش تاجیک باشد و اگروزارت پشتون بود همه کارمندانش پشتون باشدهمین گونه هزاره وازبیک این سنت نامیمون کارد را به استخوان رسانده است. اقلیت های قومی در فرود گاه فراموشی فروغلطیده اند. کسی به فکر کسی نیست جزبرتری طلبی قومی وزبانی. بااین ساز برگ ها و نارسایی ها، نمی شود یک ملت مستقل و واحد شد. برای رهبران افغانستان لازم است نخست بت های تعصب گرایانه را در درون خود بشکنند. اصلاحات وهم دیگرپذیری را درخود پرورش دهند. ملت شدن ومولفه های ملت شدن را یاد بگیرند. تعریف درست ازدوست، دشمن، مخالف سیاسی وبرادر ناراضی داشته باشند. در فاز بعدی به همسایه گان وکشورهای دوست وهمکاران بین المللی شان برنامه داشته باشند. وقتی غنی با عبدالله قادر نیستند در درون خود سازش کنند دست بوسی ملای پاکستانی درد را دوا نخواهد کرد. این عمل شرف وعزت پنج هزار ساله ی مارا زیرسوال برد. چگونه ریس جمهوریک کشور دروازه یک ملا را دقلباب زد ودرآخیر روز فتوای جهاد از زبان همان ملا صادر شد. این نشان می دهدکه هرقدرما دست بوسی کنیم به همان اندازه زخم می خوریم. شرافتمندانه خواهدبودکه ازسیاست تضرع وبرادر خواندن ومخالف سیاسی خواندن دست برداریم. مسیردیگری را خط کشی کرد واهداف دیگری را اولیت بندی نمود زیرا جاده یک طرفه نتیجه اش مرگ است که داریم تجربه می کنیم.
