یافته های مرکز خبرنگاری تحقیقی «پیک» نشان می دهد که ۹ عضو کمیسیون مستقل انتخابات رئیس دبیر خانه این کمیسیون و ۵ عضو کمیسیون رسیده گی به شکایت های انتخاباتی وابسته گی هایی با مقام های حکومتی دارند و از طرف شخص رئیس جمهور کرزی ، محمد کریم خلیلی ، عبدالکریم خرم و داکتر سپنتا برگزیده شده و حمایت می شوند.
منابع از کمیسیون مستقل انتخابات که می خواهند نام های شان افشا نشوند می گویند که ۹ عضواین کمیسیون هر یک وابسته به مقام های حکومتی استند ودر نتیجه تلاش های همین مقام ها در کمیسیون مستقل انتخابات گماشته شده اند. این منبع می گوید که احمد یوسف نورستانی رئیس کمیسیون مستقل انتخابات به گونه مستقیم ازسوی رئیس جمهورکرزی حمایت می شود، آقای نورستانی حتا درانجام کارها بیشتر با رئیس جمهور در تماس است وازرئیس جمهورمشوره می گیرد. آقای نورستانی از چهره های نزدیک به رئیس جمهورکرزی است وی از ولایت نورستان بوده و در ۱۲ سال گذشته در مقام های گونه گون درحکومت رئیس جمهورکرزی کارکرده است.
احمد یوسف نورستانی پس از یازدهم سپتامبر و تحولات جدید درافغانستان از جنوری ۲۰۰۲ الی جون ۲۰۰۲ به حیث سخنگو ومسؤول رسانه های اداره موقت بوده است. وی در نخستین کابینه دولت موقت به حیث وزیر آبیاری ، منابع آب ومحیط زیست گماشته شد وبرای دوسال در این سمت کارکرده است. احمد یوسف نورستانی ازسال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۸۷ به حیث معاون وزیر دفاع ملی در حکومت رئیس جمهور کرزی کارکرده و پس از انجام این کارها وی از سال ۱۳۸۸ الی ۱۳۸۹ به حیث والی هرات بود وسرانجام در نتیجه تلاش های رئیس جمهوردرسال ۱۳۹۲به حیث رئیس کمیسیون مستقل انتخابات گماشته شد.
در همین حـال این منبع می گوید که عبدالرحمان هوتکی معاون کمیسیون مستقل انتخابات ازافراد وابسته به عبدالکریم خرم رئیس دفتر رئیس جمهورکرزی است ودر نتیجه تلاش های آقای خرم به کمیسیون مستقل انتخابات جابجا شده است. آقای هوتکی از چهره هایی است که پیش از این عضوجامعه مدنی بود. آقای هوتکی از کابل است وپیش ازین درمقام های چندان بلند دولت کار نکرده است وی درمقام های پایین مانند مدیرعمومی حادثات ریاست عمومی ترانسپورت سکتور خصوصی وزارت ترانسپورت، مدیرعمومی معلولین معیوبین وزارت امورشهدا و معلولین کار کرده است.
این منبع می گوید که در این میان گلالی اچکزی منشی کمیسیون مستقل انتخابات نیز به همکاری عبدالکریم خرم رئیس دفتر رئیس جمهور کرزی در کمیسیون مستقل انتخابات گماشته شده است وی نیز وابسته به دیدگاه های آقای خرم است . خانم اچکزی از ولایت قندهاراست ولیسانس دربخش شرعیات وماستری خود را از روان شناسی گرفته است وی عضوجرگه مشورتی صلح وجرگه عنعنه یی نیز بوده است خانم اچکزی یک سال مشاوردر وزارت امورزنان کارکرده است.
شریفه زرمتی وردک عضو کمیسیون مستقل انتخابات سومی عضو این کمیسیون است که از سوی عبدالکریم خرم حمایت می شود وبا پشتیبانی آقای خرم به کمیسیون راه یافته است، خانم زرمتی وردک عضوآن نهاد های جامعه مدنی بوده است که مانند آقای هوتکی در نهاد های جامعه مدنی حکومتی برای عملی شدن سیاست های حکومت بیشترکوشیده است. خانم وردک ازولایت پکتیا است وتحصیلات عالی اش را به درجه لیسانس دردانشکده تعلیم وتربیه کابل به پایان رسانیده است.
منابع که نمی خواهند از ایشان نام برده شود ، می گویند که در میان این ۹ عضو کمیسیون مستقل انتخابات کسانی که ازقوم پشتون استند دیده می شود بیشتروابسته به دید گاه آقای خرم هستند ودر نتیجه تلاش های او در کمیسیون انتخابات جابجا شده اند وبه دیدگاه های عبدالکریم خرم حرمت می گذارند واز دستورات او پیروی می کنند.
لیلا احراری عضوکمیسیون مستقل انتخابات ازچهره هایی است که در نتیجه تلاش های رنگین دادفرسپنتا مشاورامنیت ملی به کمیسیون گماشته شده است وبه دستورات آقای سپنتا بیشتردراین کمیسیون کار می کند این منبع می گوید : هنگامی که سندهای تحصیلی لیلااحراری دراین کمیسیون بررسی شد در سندهای او نقایص وجود داشت هر چند خانم احراری در زنده گی نامه اش تحصیلات اش را به درجه ماستری در بخش فارمسی نگاشته است اما این منبع می گویدکه وی لیسانس فارمسی هم نیست.
به گفتۀ این منبع خانم احراری پیش ازاین یک کارمند عادی کمیسیون مستقل انتخابات بود اما به حمایت آقای سپنتا به یک باره گی به کمیشنری کمیسیون رسید.
محمد عزیز بختیاری عضو کمیسیون مستقل انتخابات از افراد وابسته به محمد کریم خلیلی معاون دوم رئیس جمهور وصادق مدبررئیس اداره امورودبیرخانه شورای وزیران است وی به حمایت این دو مقام حکومتی وارد کمیسیون شده است. آقای بختیاری در ولایت غزنی تولد شده است وی تحصیلات عالی اش را تا سطح ماستری در ایران به پایان رسانده است.
سریراحمد برمک عضو کمیسیون مستقل انتخابات از کسانی است که به حمایت رئیس جمهوربه کمیسیون جابجا شده است هرچند او از ولایت پنجشیر است اما ازافراد وابسته به مارشال نبوده بل ازسوی شخص آقای کرزی حمایت می شود. آقای برمک تحصیلات خود را به درجه ماستری در بخش حکومتداری خوب وانکشاف بین المللی از فاکولته حکومتداری وانکشاف بین المللی دانشگاه اییست انگلیا در کشور انگلستان گرفته است ودوره فوق لیسانس خویش را دربخش حقوق بشروعدالت انتقالی از انستیتیوت عدالت ومصالحه از دانشگاه کیپتون گرفته است. آقای برمک رئیس رسانه وروابط وسخنگوی مرکزعدلی وقضایی مبارزه با مواد مخدر، لوی سارنوالی ودادگاه عالی از سال ۱۳۸۶ الی ۱۳۸۸ بوده وهمچنان به عنوان دستیارارشد وزیرتجارت در سال ۱۳۸۳ کار کرده است.
دراین میان اعضای پیشین کمیسیون مستقل انتخابات که ازدوره ریاست عزیز لودین برای دومین بار در این کمیسیون باقی مانده اند مانند محمد حسین گرزیوانی به حمایت عزیزالله لودین رئیس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات به کمیسیون گماشته شده بودند وتاکنون درآن جا باقی مانده اند. گرزیوانی هر چند از قوم ازبیک است ورئیس جمهور با آوردن آقای گرزیوانی سهم ازبیک ها را در این کمیسیون پرساخت اما از افراد نزدیک حکومت به ویژه از حمایت آقای لودین برخوردار است. محمد حسین گرزیوانی از ولایت فاریاب است. آقای گرزیوانی تحصیلات اش را در دانشگاه کابل ودانشگده علوم طبیعی به پایان رسانیده است وماستری خویش را در بخش زمین شناسی از کشورآذربایجان گرفته است.
وسرانجام قاضی سلیمان حامد از چهره های جهادی به حمایت عبدرب الرسول سیاف وعزیزالله لودین به این کمیسیون جابجا شده است. اما آقای حامد بیشتر به دیدگاه های آقای سیاف توجه دارد. قاضی سلیمان حامد از ولایت بادغیس است بیشتر دربخش مسایل دینی واسلامی آموزش دیده وی لیسانس در بخش شرعیات دارد وفارغ التحصیل مدرسه عالی فخرالمدارس ولایت هرات است. آقای حامد به حیث وزیرمشاوردرامورعدلی وقضایی ریاست جمهوری ، مدیرمبارزه با جرایم جنایی ولایت بادغیس ، رئیس قضایای دولت در ولایت بادغیس ، رئیس دادگاه تجارتی ولایت بادغیس ، رئیس دادگاه های ولایت ومعین مسلکی وزارت حج و اوقاف کرده است.
افزون براعضای کمیسیون مستقل انتخابات رئیس دبیرخانه این کمیسیون نیزوابسته با برخی از مقام ها است این منبع می گوید که ضیاء الحق امرخیل با تلاش عبدالکریم خرم رئیس دفتر رئیس جمهور، عبدرب الرسول سیاف وملا تره خیل عضومجلس نماینده گان به کمیسیون انتخابات جابجا شده است ودر حال حاضر نیزاز سوی همین افراد پشتیبانی می شود. با این همه این منبع می افزاید که هر چند ۹ عضو ورئیس دبیرخانه کمیسیون با مقام های گونه گون حکومت وابسته اند اما تمایلات قومی نسبت به این وابسته گی ها در میان اعضای کمیسیون ارزش بیشتر دارد.
اما ضیاالحق امرخیل رئیس دبیرخانه کمیسیون مستقل انتخابات وابستگی های اعضای کمیسیون مستقل انتخابات وخودش را با مقام های حکومتی رد می کند ومی گوید که این کمیسیون ثابت خواهد ساخت یک نهاد مستقل است وهیچ گونه دستور را در انجام کارهایش از سوی مقام های حکومتی نخواهد پذیرفت.
در همین حال منابع آگاه که نمی خواهند هویت شان پخش شوند می گویند که عبدالستارسعادت رئیس کمیسیون رسیده گی به شکایت های انتخاباتی نیزبه حمایت عبدالکریم خرم ورئیس جمهوربه ریاست این کمیسیون گماشته شد. عبدالستار سعادت در سال ۱۳۸۴ در ولسی جرگه افغانستان وظیفه اول خویش را به صفت مدیر عمومی اجندا شروع کرد، سپس به صفت آمر عمومیارتباطات و متعاقباً در سال ۱۳۸۸ در مجلس مذکور به صفت مشاور حقوقی کمیسیون امور کوچی ها، مهاجرین و عودت کننده گان وظیفه خویش را به اتمام رساند. در عین زمان جواز وکالت مدافع کسب کرد و در بنیاد حقوقی بین المللی برای افغانستان به صفت وکیل مدافع برای مدت شش ماه وظیفه ایفا نمود. بعداً از ۱۳۸۷ الی ۱۳۸۹ به صفت وکیل مدافع آزاد در اداره خدمات حقوقی و همچنان در عین وقت به صفت رئیس شبکه حقوق دانان و به علاوه عضو شورای اجرائیوی مرکز هماهنگی جامعه مدنی ایفای وظیفه کرد.
از سال ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۱ به صفت مشاور حقوقی رئیس دفتر رئیس جمهوربوده است حقوق خاصی از ارگ بدست می آورده است و همچنان از ۱۳۹۱ الی اواسط ۱۳۹۲ به صفت مدیر اجرائیوی شرکت حقوقی” SCLC ” “ایفای وظیفه نموده است.
عبدالستار سعادت ازولایت بغلان بوده تحصیلات اش را به درجه لیسانس از دانشکده حقوق دانشگاه کابل گرفته است آقای سعادت علاوه بر تخصص در رشته ی حقوق در ادبیات پشتو نیز تسلط دارد. وی به زبان های دری و پشتو اشعار و داستان های کوتاه نوشته است.
ریدا عظیمی معاون کمیسیون به پشتیبانی رئیس جمهور به این کمیسیون راه یافته است. خانم عظیمی تحصیلاتش را تا درجه لیسانس، دررشته های ژورنالیزم ودر رشته حقوق بشر و اصول محاکمات عادلانه در کشور دنمارک به پایان رسانیده است وی به حیث کمشنر کمیسیون مستقل انتخابات، سناتور در مجلس سنا، قونسل بین المللی درسازمان پارلمان های جهان ، معاون بنیاد حقوق وعدالت اجتماعی افغانستان، عضو لویه جرگه مشورتی وعضو لویه جرگه عنعنوی، مسؤول بخش مطبوعات درسفارت کانادا،حقوق بین المللی حقوق بشر، مسؤول فرهنگی وهماهنگ کننده ارتباطات در دفتر بین المللی امنا، نطاق رادیو و تلویزیون ملی کار کرده است.
نادرمحسنی به حمایت محمد کریم خلیلی به این کمیسیون راه یافته است نادرمحسنی ازولایت بامیان است که وی در رشته حقوق به سویه لیسانس از دانشگاه ” قم ” کشور ایران فارغ التحصیل شد و سپس تحصیلات عالی اش را در رشته حقوق خصوصی در سطح ماستری در سال ۱۳۸۶ در دانشگاه اهلبیت این کشور تکمیل کرد. نادر محسنی در وزارت دولت در امور پارلمانی از سال ۱۳۸۶ الی ۱۳۸۸ کار کرده است وی از سال ۱۳۸۸ تا ماه سنبله سال ۱۳۹۲ خورشیدی به صفت رئیس ثبت و
رسیده گی به دارایی های مقامات بلند پایه دولت در اداره عالی مبارزه علیه فساد اداری نیز کارکرده است.
عزیزالله آریافر عضو کمیسیون رسیده گی به شکایت های انتخاباتی به پشتیبانی مارشال محمد قسیم معاون پیشین رئیس جمهوربه کمیسیون جابجا شده است.
عزیزالله ازولایت پروان است وی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل فارغ شده است و از این سال به بعد به عنوان آمر دیپارتمنت حاکمیت قانون در اتحادیۀ حقوقدانان افغانستان فعالیت نموده است.
وی از سال ۱۳۷۱ تا اکنون در پست های ریاست نشراتنظامی رادیو تلویزیون و افغانفلم، سردبیری نشریه ی «همبستگی»، ریاست نشرات تلویزیون ملی افغانستان، ریاست هنر و ادبیات رادیو تلویزیون و ریاست اطلاعات و روابط عمومی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی ایفای وظیفه کرده است.
پیغمبرقل دوغن به حمایت عبدالرووف ابراهیمی رئیس مجلس نماینده گان به این کمیسیون راه یافته است آقای دوغن ازولایت جوزجان است واز دانشکده ادبیات دانشگاه کابل لیسانس دارد. وی به حیث ولسوال ولسوالی اندخوی، رئیس اتحادیه صادرکننده گان قالین وزارت تجارت، مدیر ذخیره دریایی بندر حیرتان، ولسوال ولسوالی درزآب ولایت جوزجان وولسوال ولسوالی قرغان ولایت فاریاب کارکرده است.
در همین حال نادرمحسنیمنشی این کمیسیون وابستگی های اعضای این کمیسیون را با برخی از مقام های حکومتی نظربه نیازمندی های جامعه تأیید می کند اما می گوید که این وابستگی ها تنها در حدی روابط اجتماعی بوده است وهیچ اثری برعملکرد این کمیسیون نخواهد داشت.
یافته های این گزارش نشان می دهد که اعضای کمیسیون های انتخاباتی به گونه مستقیم از حکومت دستور می گیرند و با این وضعیت تنها نامزدی که حکومت بخواهند به عنوان رئیس جمهور آینده برگزیده خواهد شد.
