پس از آنکه خبر گفتگو های صلح با طالبان در ماه جون به رسانه ها درز کرد، تماس مقام های امریکای و غربی با طالبان در هفته های اخیر به طور کامل قطع گردیده است.
گفته میشود که طیب آغا، فرد مورد اعتماد ملا عمر رهبر طالبان، پس از آنکه خبر دیدارهای او با مقامات ایالات متحده در آلمان و قطر در ماه های مارچ و اپریل در رسانه ها پخش گردید، ناپدید شده است.
ایالات متحده، در راستای تلاش های خود برای رهایی از چنگال کشمکش خشونت بار افغانستان، در یک سال گذشته در پی کشاندن رهبران طالبان به میز چانه زنی افتاده است.
پس از آنکه حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان و بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده تایید کردند که گفتگو های صلح با طالبان در اوایل سال جاری آغاز شده است، دیدار با طیب آغا، به گفته آگاهان، بزرگترین دست آورد امریکا برای کشاندن شورشیان به میز گفتگو بوده است.
حاجی موسی هوتک، یک مقام پیشین طالبان و عضو شورای عالی صلح به گلوبل پست گفت،” ما اینرا تایید می کنیم که هم اکنون تماس ما با طیب آغا با مشکل روبرو شده است”. کرزی شورای ۷۰ نفری عالی صلح را در سال ۲۰۱۰ ایجاد نمود تا این شورا گفتگوهای صلح دولت افغانستان با طالبان را آغاز و نظارت کند.
هوتک میگوید “گفته میشود که پس از دیدار آغا با مقامات امریکایی در آلمان و بازگشت به پاکستان، او توسط دولت پاکستان تهدید شده است. از آن زمان تا کنون، هیچ نشانی از او در دست نیست. یا وی می خواهد پنهان شود و یا اینکه پاکستان نمی گذارد دستان امریکایی ها به او برسند”.
پاکستان و دستگاه جاسوسی آن از همان آغاز از طالبان حمایت کرده اند. اکنون پاکستان میخواهد از این دست پروردگان به عنوان افزار نفوذ در افغانستان در برابر هندوستان رقیب دیرینه خود استفاده ببرد.
هر گونه گفتگوی صلح که رهبری پاکستان در آن شامل نباشد؛ به باور بسیاری ها، به معنای از دست رفتن توانایی راهبردی این کشور در افغانستان خواهد بود.
در حالی که اتهام تهدید آغا توسط دولت پاکستان تایید نشده است، اما این یک واقعیت پذیرفته شده میباشد که پاکستان از نفوذ قابل توجهی بالای رهبری طالبان که در شهرهای کراچی، پیشاور و کویته به سر میبرند، برخوردار است.
درست چند هفته پس از پخش گزارشی که گفته میشد، ملا عبدالغنی برادر فرمانده نظامی پیشین طالبان میخواهد با دولت افغانستان آشتی نماید، وی توسط آی اس آی در مارچ ۲۰۱۰ در پاکستان بازداشت گردید.
هاشم فولاد، نماینده پیشین مجلس و عضو دیگر شورای صلح میگوید ” در میان طالبان افراد بلند پایه ای هستند که تمایل به آشتی دارند، اما آنها از اظهار نمودن آن می ترسند”. وی می افزاید: ” پس از بر قراری روابط مستقیم با دولت افغانستان، آنچه بر سر ملا برادر آمد، دیگر رهبران طالبان را ترسانده است. آنها اکنون زیر فشار استند”.
حتا بدون دخالت پاکستان، به گفته ناظران و دست اندرکارانی که برای آغاز گفتگو ها تلاش کرده اند، این روند تا کنون دست آورد اندکی در سطح دیپلماتیک داشته است.
پس از رسوایی پاییز گذشته — زمانی که نیروهای خارجی بر سر یک دکاندار پیشاوری که خود را به عنوان رهبر طالبان جا زده بود، پول باریدند – و فرصت های از دست رفته ی یک دهه، مردم افغانستان امید چندانی به این روند ندارند.
در این میان، خشونت رو به افزایش است و بنابر گزارش ملل متحد، رقم تلفات افراد غیر نظامی در شش ماه اول ۲۰۱۱ بیشتر از هر زمان دیگر در ده سال گذشته بوده است.
در حالی که شورشیان هنوز در برابر نیروهای ناتو به رهبری امریکا ناتوان مینمایند، اما آنها در این اواخر توانسته اند با راه اندازی چندین عملیات بهت آور به شمول ترور شخصیت های مطرح و سقط یک بالگرد آمریکایی در هفته گذشته، ادعاهای پیشرفت نیروهای امریکایی را به چالش بکشند.
هوتک میگوید “تلاش های ما در شورای صلح تا کنون هیچ دست آوردی نداشته است، من عضو کمیته تماس هستم، و ما تا هنوز نتوانسته ایم هیچ گونه تماسی با رهبران طالبان از طریق کانال های رسمی بر قرار نماییم”.
هوتک، تقصیر عدم پیشرفت را بر گردن برهان الدین ربانی رییس شورای عالی صلح، می اندازد. وی ادعا میکند که رییس جمهور پیشین که زمانی یکی از دشمنان سر سخت طالبان بود، طرفدار آوردن رهبران طالبان به میز مذاکره به عنوان یک گروه واحد نمیباشد.
هوتک می افزاید: اگر طالبان در این روند پارچه شوند، و جدا از یک دیگر با دولت آشتی نمایند، آنها ناتوان تر از آن خواهند بود که برای تقسیم قدرت فرا خوانده شوند.
اما فولاد میگوید که رهبران طالبان، از طریق میانجی ها، به پیش شرط های خود برای آغاز گفتگو پا میفشارند.
فولاد می افزاید “با وجود اینکه آنها به گونه مستقیم به ما نمی گویند، چون ما در تماس رسمی با آنها نیستیم، خواسته های آنان روشن هستند؛ آنها خواهان خروج نیروهای خارجی استند.”
دولت های امریکا و افغانستان به سهم خود، از طالبان میخواهند که آنها باید القاعده را نفی نمایند، سلاح خود را به زمین بگذارند و قانون اساسی افغانستان را بپذیرند.
فولاد می گوید که هر دو طرف باید پس از آغاز گفتگو ها، بر سر قانون اساسی به توافق برسند. اما بسیاری از افغانها نگران این هستند که طالبان خواستار تغییراتی خواهند بود که بر مبنای آن زنان حق آموزش و کار را نداشته باشند.
فولاد می افزاید “اگر طالبان با ما بنشینند و بگویند که آنها خواستار تغییر قانون اساسی هستند، همه چیز امکان پذیر است؛ قانون اساسی را انسانها نوشته اند، و همین انسانها میتوانند آنرا تغییر بدهند.”
برگردان به پارسی: ع. ع.
__________
برای مطالعه اصل مطلب به زبان انگلیسی به اینجا اشاره کنید
