توطیه حذف شخصیت‌های سیاسی، بازی آی‌اس‌آی یا دشمنی سنتی- قبیلوی

رویدادهای امنیتی ـ سیاسی اخیر در کشور به‌گونه‌ای اتفاق می‌افتد که می‌شود بیش از پیش به این واقعیت پی برد که دشمنی طالبان و آی‌اس‌آی پاکستان با حامد کرزی خیلی عمیق‌تر از آن است که کرزی و هم تیمی‌هایش بتوانند از پس تصور آن برآیند.

از سال دو هزار و پنج تا حال کرزی همواره تلاش کرده است هویت بدلی از طالبان ارایه کند و آن هویت بدلی را به‌گونه‌ای در ادبیات سیاسی و ساختارهای نظام و سیاست در کشور رسمیت بدهد. تلاش کرزی برای جعل هویت واقعی طالبان تروریست هم به خوشبینی‌های این مرد در مورد طالبان بستگی دارد و هم در عدم فهم درست از منطق دوستی و دشمنی سنتی ـ قبیلوی در عرصه‌ی سیاست و دولت‌داری در افغانستان.

برای همین است که او بی‌آن‌که به ریشه‌های سنتی ـ قبیلوی این دوستی و دشمنی‌اش با طالبان فکر کند، روی جاده‌ی یک‌طرفه می‌دود و انرژی صرف می‌کند. مهم‌تر این‌که او با آن‌که در سال ۲۰۱۱ رییس جمهور کشوری به‌نام افغانستان است، به نظر می‌رسد‌ اندک باوری به سیاست مدرن و ارزش‌های امروزین سیاست ندارد.

اما، در پهلوی دیگر که طالبان و رقیبان سنتی ـ قبیلوی او ایستاده است، رنگ و بوی همه ماجراها فرق می‌کند. آن دیگرها می‌دانند که با رقیب و دشمن چون کرزی چطور مبارزه کنند و چطور در بازی قدرت، اقتصاد و سیاست ابتکار عمل را به‌دست بگیرند و کرزی را همواره پا به پا به‌دنبال برنامه‌های خود بکشانند.

رویدادهای امنیتی ـ سیاسی اخیر را نمی‌شود یک امر معمول و هدف اتفاقی حساب کرد که از سوی طالبان نشانه گرفته شده باشند. نه! این طوری نیست. طالبان به عنوان رقیب سیاسی و دشمن داخلی کرزی و آی‌اس‌آی پاکستان به عنوان دشمن بیرونی کرزی و افغانستان، دیگر می‌دانند با کسی چون کرزی چطور باید بجنگند تا هم او را و هم افغانستان را به زانو در آورند.

از بازی که آی‌اس‌آی و مزدوران طالبش با کرزی انجام می‌دهند، می‌شود استنباط کرد که آی‌اس‌آی و طالبان می‌دانند کرزی یک سیاست‌مدار سنتی است و پیش از آن‌که با معیار و اصول علمی و امروز سیاست کند، براساس قواعد و خط‌کشی‌های سنتی ـ قبیلوی سیاست، وارد معرکه شده است. برای همین است که در طول این مدت هرگاه طالبان و آی‌اس‌آی خواسته‌اند به حامد کرزی به عنوان یک دشمن و رقیب سنتی ـ قبیلوی ضربه وارد کنند؛ درست آدرس‌هایی را نشانه گرفته‌اند که برای کرزی جدی‌ترین پشتوانه‌ها حساب می‌شدند.

به عنوان مثال در نزدیک‌ترین رویدادهایی از این‌دست، طالبان که هم با مردم افغانستان دشمنی دارند و هم آشکارا دشمنی سنتی ـ قبیلوی با شخص حامد کرزی دارند، به کمک آی‌اس‌آی پاکستان در دو رویداد، دو پشتوانه جدی حامدکرزی را از میان برداشتند؛ در رویداد اولی در قندهار احمد ولی کرزی، برادر حامد کرزی و یکی از چهره‌ها و بازیگران جدی و مطرح سیاسی سنتی‌–قبیلوی در افغانستان را در رویداد دومی با حلمه بر خانه‌ی جان‌محمد خان، مشارو کرزی را از میان برداشتند.

در این شکی نیست که بخش عظیم از این بازی‌ها و هدف‌گیری‌های کشنده برای کرزی را طالبان به دستور و به پشتوانی آی‌اس‌آی انجام می‌دهند. اما نیت و اهداف‌شان خیلی از هم متفاوت است.

آی‌اس‌آی در پی آسیب‌زدن به افغانستان است و به بیچارگی کشاندن افغانستان. به همین دلیل از هر عملی که به یک چنین نتیجه منجر شود در قبال افغانستان دریغ نمی‌کند. شناخت که آی‌اس‌آی از افغانستان و از قوت‌ها و نقطه‌ضعف‌های افغانستان دارد، دستگاه استخباراتی قاتل را در موقعیتی قرار می‌دهد که همواره کلیدی‌ترین آدرس‌ها را هدف قرار بدهد و از این طرق در قدم اول به مجریان کنونی حکومت افغانستان ضربه‌های کشنده و کمرشکن بزند و بعد با ضعیف ساختن مجریان سیاست در افغانستان، این کشور را در کام بحران ویرانگر فروببرد.

برای همین است که در ده سال گذشته هرازگاهی ما شاهد خذف‌شدن‌های کمرشکن بوده‌ایم. شخصیت‌هایی که شمار زیادشان برای افغانستان به عنوان سرمایه‌های عرصه سیاست به حساب می‌رفتند و شمار دیگرشان از برای شخص آقای کرزی و تیم او به عنوان ستون‌های سنتی قدرت عمل می‌کردند؛ کم نیستند کسانی که در این چند سال گذشته هدف توطیه حذف قرار گرفتند و ما دیگر آنها را در میان نداریم. به عنوان مثال، حاجی عبدالقدیر، عبدالحق، سید مصطفی کاظمی، جنرال داوود داوود، مولانا سید خیلی، احمد ولی کرزی و در تازه‌ترین مورد جان محمد خان مشاورآقای کرزی. البته باید گفت که سلسله توطیه حذف که آی‌اس‌آی در افغانستان اجرا کرده است و بعد از این اجرا خواهد کرد، فقط به همین شخصیت‌های نامبرده خلاصه نمی‌شود. چون زیاد هستند چهره‌های مطرح از شخصیت‌های دینی که در این مدت توسط طالبان و به دستور آی‌اس‌آی از میان برداشته شده‌اند.

همان‌گونه که در جملات پیشین اشاره شد، آی‌اس‌آی با اجرای یک چنین برنامه‌ی در پی کشاندن افغانستان به کام بحران است. حالا هر راه ممکن که باشد؛ حمایت از تروریستان طالب یا کشته و از میان برداشتن شخصیت‌های تاثیرگذار سیاسی افغانستان.

اما بازی طالبان با کرزی کمی فرق می‌کند؛ چون طالبان همزمان که با مردم افغانستان دشمنی دارند، درگیر یک دشمنی تعریف‌نشده و ابهام‌آلود سنتی ـ قبیلوی با شخص حامد کرزی نیز هستند. برای همین است که طالبان در دو رویداد اخیر دو تن از یاران جدی کرزی را از میان برداشتند. احمد ولی کرزی شخصیت سیاسی و سنتی ـ قبیلوی در قندهار و جان محمد شخصیت سیاسی ـ سنتی که در ارزگان از موقعیت و جایگاه قبیلوی جدی برخوردار بود.

حالا، بر حامد کرزی است که بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی‌اش در گذشته بازبینی انجام بدهد و بدور از مشوره‌ها و نظریات مهره‌های آی‌اس‌آی، موضع جدید در قبال طالبان و آی‌اس‌آی اختیار کند.

___

برگرفته از روزنامه ی هشت صبح