خبر و دیدگاه

افغانستان نباید دوباره به دامن پاکستان سقوط کند

isi_taliban

جان کری، رئیس کمیته روابط خارجی سنا در جلسه روز ۲۴ ماه می که به ریاست او برگذار شده بود، انچه را از مدتها بدین سو از جانب دست اندرکاران سیاست خارجی امریکا مطرح میشد، آشکارا بیان کرد.  

دستاوردهای امنیتی آمریکا در جنوب افغانستان و مرگ اسامه بن لادن در اوایل این ماه ” فضای سیاسی مساعد” را ایجاد کرده است. این سناتور ماساچوست، که تازه از کابل بازگشته است گفت : ” به همین دلیل، مهم است که ما از این فرصت استفاده ببریم”.  

چالش عمده سیاست گذاران امریکایی، که مشغول برنامه ریزی برای آغاز خروج نیروهای شان از افغانستان استند، این است که اجازه ندهند افغانستان مانند پیش از دسامبر سال ۲۰۰۱، به دامن پاکستان سقوط کند.  

پاکستان، هم اکنون آماده ای پر کردن خلای قدرتی میشود، که پس از آغازعقب نشینی نیروهای امریکایی درماه جولای امسال، باز خواهد شد. اسلام آباد امیدوار است، که با استفاده از “دارایی راهبردی” خود — طالبان و سایر گروه های پیکارجوی مورد حمایت این کشور– و نفوذ در میان پشتون ها، به این هدف برسد.  

ازاین جهت، بسیاری در واشنگتن، افغانستان و هند، در مورد شکل و ماهیت حکومتی که امریکا در کابل پشت سر میگذارد، نا آرام به نظر میرسند. آنها مذاکرات آشتی با طالبان تراز میانه و تراز پایین، را با سوء ظن مینگرند.  

پیتر برگن، یکی از کارشناسان شناخته شده در مورد افغانستان، در جلسه روز سه شنبه گفت، ” در رابطه با مشکلات مذاکره باید پرسید، که طالبان واقعا چه می خواهند؟ آیا آنها توضیح داده اند که چگونه آینده ای برای افغانستان در نظر دارند؟ آیا دموکراسی، حق کار به زنان، حق آموزش به دختران، حق اقلیت های قومی، شامل این آینده هست؟”.  

ظاهرا، بزرگترین معضل راهبردی برای امریکا اینست که چگونه تعادل را میان رابطه همکاری با پاکستان و خنثی کردن تلاش های این کشوردرتبدیل نمودن دوباره ای افغانستان به “عمق راهبردی” خود پس از عقب نشینی امریکا، برقرار نماید.  

دولت اوباما باید برنامه ای پایداری را در دست اجرا بگیرد، که ضامن ثبات سیاسی در افغانستان پس از امریکا باشد. امریکا مجبور است ساحه ای همکاری خود را در آسیای جنوبی گسترش داده و هند را در معادله افغانستان شامل سازد. هند به طور سنتی از رهبری غیر پشتون در افغانستان حمایت کرده است و مایل به پشتیبانی ازهر دولتی است، که “طالبان پاکستانی” را از افغانستان دور نگه دارد.  

حضور قابل رویت هند در پروژه های زیربنایی و امنیتی افغانستان، نه تنها باعث ایجاد ثبات مورد نیاز خواهد شد بلکه این حضور پاکستان را مورد فشار قرار خواهد داد تا مواظب رفتار خود باشد.  

یکی از واقعیت های کلیدی برای سیاست گذاران امریکا این است که ترکیب تباری، فرهنگی و مذهبی افغانستان امروزی را درک و احترام کنند.  

پشتون ها یک گروه تباری برتر در جنوب افغانستان استند. اما گروه های تباری دیگر – مانند تاجیک ها، هزاره ها و ازبک ها – به همان اندازه مهم استند. آنها در گذشته، حکومت های افغانستان را در اختیار داشته اند و نقش مهمی را در اداره و ثبات سیاسی این کشور بازی کرده اند.  

از دید تاریخی، گروه های غیر پشتون همواره ثبات را در افغانستان به ارمغان آورده اند.  

چنگیز خان افغانستان را در سال ۱۲۱۹ تصرف کرد. امپراطوری مغول پس از او توسط تیمور، که از سمرقند شهری در ازبکستان امروزی حکم میراند، گسترش یافت. پستراز آن فرهنگ ترکیبی فارسی و آسیای میانه با حمایت شاهرخ، یکی از خبرگان بزرگ عرصه فرهنگ و هنر، در این منطقه رونق یافت.  

سلسله ای لودی از نیمه قرن پانزدهم برای ۷۵ سال اداره شمال هند را در دست داشتند. بابر از نوادگان تیمور، که از دره فرغانه رانده شده بود، حکومت مغول ها را در دهلی پایه گذاری کرد. دولت مغول ها ۳۰۰ سال دوام آورد.    

گروه های غیرپشتون، مخالفت خود را با معامله با طالبان پنهان نمی کنند. بیش از ده هزار نفر، در گردهمایی بزرگ روز پنجم ماه می در کابل، هر گونه معامله میان طالبان و دولت کرزی را رد کردند. بیشتر اشتراک کننده گان این گرد همایی را مردمان غیر پشتون مناطق شمال و غرب کشور تشکیل میدادند. امرالله صالح، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در سخنرانی خود، پیشنهاد صلح کرزی به طالبان را محکوم کرد.  

این ایستادگی متحدانۀ گروه های غیر پشتون دربرابر طالبان نقطۀ عطف تاریخی در سیاست افغانستان است و فرصت خوبی را به امریکا فراهم می کند تا با آنها از نزدیک همکار شود.  

بر اساس محاسبات تازه، امریکا باید سرمایه گذاری بیشتری روی گروه های تباری غیر پشتون بکند، چون با واشنگتن همنوا استند و همچنین ظرفیت های حکومت کردن و برقراری ثبات سیاسی را دارند.  

روشن است که تشکل تروریستی مانند گروه حقانی، که توسط طالبان پاکستانی حمایت و توسط ارتش و سازمان اطلاعاتی آن کشورهدایت میشود، سعی خواهد کرد که حکومت پشتونی و دوست پاکستان را در افغانستان ایجاد نماید.  

اگر جلو این تروریستها گرفته نشود، افغانستان بی ثبات خواهد شد ودر نتیجه دور دیگری از جنگ داخلی در پی خواهد آمد. در آن صورت تلاشهای نزدیک به ده سال امریکا با هزینۀ صدها میلیارد دالر، برای آوردن صلح به افغانستان و از بین بردن گروه های تروریستی در منطقه، نقش بر آب خواهد شد.

برگرداننده به فارسی: ع. ع. 

____

برای مطالعه اصل مطلب به زبان انگلیسی به اینجا اشاره کنید.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا