با وجود خوش بینی های فراوان، ارزیابی اداره اوباما پیرامون پیشرفت ها در جنگ افغانستان، پیش بین سال های دشوارتر جنگ در این کشور می باشد. بنا اگر در تابستان سال آینده، اوباما طبق وعده اش بخشی از نیروهایش را از افغانستان خارج کند، این تعداد بسیار کم خواهد بود.
یکی از دلایل این که ممکن تعداد نیروهای امریکایی که در تابستان ۲۰۱۱ به کشور شان باز می گردند، محدود خواهد بود، این است که به مجردی که نیروهای افغان کنترول مناطق و ولایات را از نیروهای ناتو و امریکایی به تسلیم شوند، نیروهای ناتو و امریکایی به یک منطقه نا امن تر انتقال داده می شوند(نه این که آن ها به کشورشان باز گردند)
گزارش باز نگری سالانه رییس جمهور اوباما که به روز پنج شنبه(۱۶ دسامبر ۲۰۱۰) نشر شد، نشان می دهد که در برخی از نقاط افغانستان توانایی طالبان را تضعیف نموده و هم چنان رهبران القاعده کسانی که فکر می شد حملات بیشتری را از پناه گاهای شان در پاکستان بالای ایالات متحده امریکا انجام دهند، ضربات سنگین را متحمل شده اند.
اما این بازنگری، روشن می سازد که پیشرفت های بیشتر به سادگی بدست آمدنی نیستند. و هم چنان خاطر نشان می سازد که پیروزی نهایی یا قطعی، شدیدا وابسته به عوامل بیرون از اراده اوباما قرار دارد، به گونه ی مثال، موثریت پاکستان در راستای محو پایگاه های القاعده و طالبان در مناطق سرحدی آن کشور.
” ما در مسیر درست برای به دست آوردن اهداف مان قرار داریم” این سخن را آقای اوباما درپی اظهارات سال گذشته اش که در آن زمان او در حال افزایش تلاش هایش برای پایان دادن جنگ از طریق افزایش نیروی ۳۰ هزار نفری ایالات متحده امریکا به افغانستان به هدف به دست گرفتن ابتکارات از طالبان بود، ابراز داشت.
هر چند الفاظ قصر سفید در مورد جنگ افغانستان در این ۱۲ ماه تغییر چندانی نکرده است، اما سایر عوامل تغییر یافته اند. مخالفت افکار عامه در ایالات متحده امریکا و سایر کشور های ایتلاف در مورد جنگ افغانستان افزایش یافته است، تلفات به گونه ی سرسام آور آن افزایش یافته اند و به نظر برخی از گروه های بین المللی، دور نمای صلح در افغانستان را روشن نمی بینند مثلا، رییس کمیته بین المللی صلیب سرخ بخش افغانستان روز چهار شنبه چنین اظهار کرد که، در یک تعداد روبه افزایش مناطق افغانستان، تهدید به خشونت باعث گردیده است که گروه های همکاری های انسانی، کار های شان انجام داده نتوانند.
ولی از سوی دیگر، بالاترین مقام امنیتی اوباما اصرار می ورزد که، اگر چه چالش های جدیی باقی مانده اند، اما پیشرفت های زیادی را به منظور انتقال مسولیت به حکومت افغانستان تا اخیر ۲۰۱۴، به دست آورده ایم. رابرت گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده امریکا که تازه از یک سفر افغانستان بازگشته، به قصر سفید گفته است که پیشرفت ها، بالاتر از حد توقع در افغانستان بوده اند. هم چنان یاد آورد گردید که درک این موضوع بسیار مشکل خواهد بود برای کسانی که جنگ را از واشنگتن پی گیری می کنند، که چقدر استراتیژی ما در عمل موثر واقع گردیده است.
” درک و احساس پیشرفت برای آنانی که به ساحات جنگی نزدیک تر اند، ملموس و قابل درک است”.
امسال خونین ترین سال برای نیروهای امریکایی در جنگ افغانستان بوده است، حد اقل ۴۸۰ تن کشته شده اند که این در مقایسه با سال گذشته که ۳۱۷ بود و در مقایسه با سال ۲۰۰۸ که ۱۵۵ نفر بود، غیر قابل مقایسه است.
بر عکس نقش امریکا در عراق، جنگی که اوباما با آن مخالف بود و تقریبا به پایانش نیز نزدیک شده است، جنگ افغانستان یک بخشی از ریاست جمهوری(سیاست خارجی) او بوده و به آن به عنوان یک مساله حیاتی برای امنیت امریکا می نگرد و به همین ملحوظ، تعداد نیروهای امریکایی را در این جنگ سه برابر ساخت، زیرا موفقیت یا ناکامی در رهبری موثر و معتبر اوباما در این جنگ، تاثیرات زیادی بالای انتخاب دوباره ی وی به عنوان رییس جمهوری امریکا، خواهد گذاشت، ولی با وجود آن هم تا به هنوز تعداد بسیار کمی مردم امریکا از جنگ افغانستان پشتیبانی می کنند.
اوباما تاکید نموده که که تعداد و سرعت خروج نیروها از جولای ۲۰۱۱ وابسته به شرایط موجود آن زمان خواهد بود، که منظورش بیشتر روی سطح شورش افراط گرایان، درجه اصلاحات در اردوی و پولیس و ظرفیت حکومت افغانستان در زمینه تهیه خدمات اساسی می باشد.
اوباما هیچ گاهی به صورت روشن بیان نکرده که چه تعدادی از نیروهای امریکا به کشور باز خواهند گشت و نه هم یک جدول زمانی معیینی را برای خروج صد هزار سربازش از افغانستان تا اخیر ۲۰۱۴ زمانی که عملیات به پایان رسد، آماده ساخته است. گیتس واضحا بیان کرده که این محاسبات هنوز زود است که صورت گیرد.”من فکر می کنم که جواب این پرسش این است که ما اکنون و در این مرحله نمی دانیم، اما امید است که به هر اندازه که ما پیشرفت کنیم، به همان اندازه به سرعت خروج نیروها، اقدام خواهیم کرد.”
برخی از متحدان مانند کانادا، قبلا گفته است که این کشور ماموریت نظامی اش را سال اینده در افغانستان پایان خواهد داد، جدای از اینکه جنگ به کجا رسیده است.
آقای مایک مولین، رییس ستاد مشترک ارتش نیروهای امریکایی، روز پنج شنبه از برخی از پایگاه های نیروهای امریکایی در قندهار و هلمند دیدار به عمل آورده و اظهار نموده است که شواهدی موجود است که استراتیژی امریکا زمینه اعتماد سازی بیشتر را میان افسران امریکایی و افسران و مردم ملکی افغان به وجود آورده است و نشانه های از مسولیت پذیری و حساب دهی مقامات محلی بیشتر گردیده است. و هم چنان یاد آور گردید که” اصلاحات زیاد به میان آمده است، اما هنوز راه درازی در پیش رو داریم.”
ارزیابی کاخ سفید تاکید می ورزد که توانایی و قدرت طالبان در اکثر نقاط افغانستان در هم شکسته است، در عین زمان هشدار می دهد که این دست آورد ها “شکننده و برگشت پذیر” اند. دیوید پترایوس، قوماندان نیروهای ناتو در افغانستان نیز شبیه این اظهارات را ماه گذشته به خبر نگاران نموده بود، اما با تفاوت این هشدار جدی که هنوز طالبان از آزادی رفت و آمد و توانمندی در برخی از نقاط، برخوردارند.
اوباما این جنگ را به چشم یک بخشی کلانتری از تلاشها برای شکست القاعده می نگرد، گروهی که(القاعده) اکنون در افغانستان حضور گسترده ندارد، اما پایگاه های شان در کشور پاکستان موجود است. اوباما تاکید کرد که هم از خطرتهدید القاعده برای حمله بالای امریکا و هم پیشرفت ها که ما برای جلوگیری آن کردیم تا حملات گروهی فاجعه آفرین بالای کشور ما صورت نگیرد، موثر بوده اند.
هم چنان اوباما یاد آور شد که” شکست نهایی(قطعی) القاعده زمان گیر خواهد بود و هنوز این دشمن بیرحم و ارتجاعی زنده است و مصمم به حمله بالای کشور ما است، ولی اشتباه نکنید. ما در راستای تخریب و انحلال آن شبکه دهشت افگنی جدی هستیم.”
اما، بروس رایدل، یکی از پژوهشگران مرکز تحقیقاتی بروکینگز اظهار داشت که، اداره(اوباما) بر حق بود که ادعای نه چندان زیادی را در مورد پیشرفت جنگ داشته باشد.”ما هنوز بسیار دور از آن هستیم که هر کس آن را پیروزی تعریف کند” نه در افغانستان و نه هم در پاکستان. اما ” ما دیگر همانند جنوری ۲۰۰۹ نه در پرتگاه شکست قرار داریم نه هم با آفت استراتیژیکی که رییس جمهوری از گذشته به ارث گرفته بود، مواجه هستیم.”
هنگامی که امسال نیروهای امریکایی، ناتو و افغان شورشیان را از پناه گاه های شان در جنوب افغانستان عقب رانده و در تعقیب شان نیز می باشند، طالبان جبهات جدیدی را در غرب و شمال افغانستان باز کرده اند، جایی که وضعیت امنیتی آن رو به وخامت گذاشته است.
چنین به نظر می رسد که ایالات متحده امریکا در پی ادامه فشار بالای پاکستانی ها برای تار ومار کردن شورشیان در وزیرستان شمالی است، جایی که در کرانه های مرزی با افغانستان قرار دارد و فکر می شود که رهبران القاعده در آن جا پنهان شده باشند. ولی نتیجه گیری مقامات امریکایی از مساله این است که، پاکستان قسما خواستار راه اندازی عملیات بزرگ در وزیر ستان شمالی نیست. چون نیروهای آن کشور قبلا در آن جا اعزام شده اند( ولی نتیجه ی خوب به دست نیامده است)
گزارش قصر سفید پیشنهادات سازنده و محکمی را برای اقدامات بیشتر پاکستان (در راستای از بین بردن پناه گاها) مطرح نمی کند. فقط می گوید که (با وجود) رد کردن پاکستان ازموجودیت پناه گاه ها دهشت افگنان در مرز هایش، ” نیاز به همکاری های بیشتر با این کشور می باشد” و اضافه می کند که در کنار همکاری های نظامی بایست همکاری های موثر برای توسعه یی اقتصادی نیزصورت گیرد.
ایالات متحده امریکا هر چند در مدت زمان کوتاه تر هزینه های به مراتب گزاف تری را در عراق متقبل شد، اما اکنون هزینه های جنگ افغانستان هم رو به افزایش است. بر اساس گفته های اداره بودیجه کنگرس امریکا، ایالات متحده امریکا به گونه حد اوسط ۵.۴ بیلیون در ماه در افغانستان طی سال مالی که در همین ماه سپتمبر به پایان رسید، به مصرف رسانده است. و هزینه جنگ افغانستان از آغاز تا کنون به ۳۳۶ میلیارد دالر میرسد.
برگردان: ویس صدیقی
__
برای مطالعه اصل مطلب بالا به زبان انگلیسی به اینجا اشاره کنید
