تشکیل شورای صلح به ریاست برهان الدین ربانی یکی از عملیترین گامهای حکومت برای مصالحه با طالبان به شمار میرود. به نظر میآید که تشکیل این شورا، ایالات متحده را وادار به اتخاذ موضعی متفاوت در برابر روند مصالحه با طالبان نموده است.
به گزارش روزنامهی نیویارک تایمز، آقای گیتس، وزیر دفاع، و خانم هیلاری کلینتون، وزیر خارجه، به صورت رسمی مصالحه رسمی با طالبان را تایید نمودند. آقای گیتس در کنفرانس خبریای در مقر ناتو در بروکسل گفت هر فرصت مفیدی که در این ارتباط به وجود بیاید باید از آن استفاده شود. او افزود که هنوز مطمین نیست که آیا این روند به یک دستاورد ملموس دست پیدا میکند و یا خیر، ولی، باید راه به روی فرصتها باز شود.
این اظهارات با بیانات صریحتر هیلاری کلینتون ادامه یافت. او در آن کنفرانس خبری گفت که شاید برای مردم امریکا مذاکره و مصالحه با طالبان که به سازمان القاعده پناه داده بودند، به شدت ناخوشایند باشد ولی برای دستیابی به صلح در افغانستان، پذیرش مصالحه لازم است. او همچنین گفت که صلح با دشمنان صورت میگیرد و در جنگ اتفاقات عجیبی به وقوع میپیوندد. ولی، آن عده از رهبران طالبان که حمایت خود را از القاعده قطع نمینمایند، شامل این روند نمیگردند.
البته، دبیرکل سازمان ناتو نیز از روند مصالحه با طالبان حمایت کرده گفت که دلیل مهم آن این است که افغانها خود برای ختم جنگ این روند را به راه انداختهاند. نیویارک تایمز به نقل از مقاماتی در ناتو گزارش میدهد که یکی از کمکهای ناتو به این پروسه، اجازه دادن به رهبران طالبان است که برای مذاکرات صلح به کابل بروند و مصوونیتشان تضمین باشد. البته، خبرگزاری AFP به نقل از تعدادی از مقامات ناتو گزارش میدهد که سربازان این سازمان به تعدادی از رهبران طالبان بارها اجازه داده است که به کابل برای مذاکره بروند.
زمانی که وزرای دفاع و خارجهی امریکا و دبیرکل ناتو به صورت رسمی از این پروسه به رهبری افغانها ابراز حمایت میکنند، باید به تردیدهای غیررسمی در میان آنها نیز توجه شود. هنوز هم تعداد زیادی از نظامیان و سیاسیون امریکایی به این باورند که امیدی به این روند وجود ندارد، چون طالبان هنوز به اندازه کافی ضعیف و آماده مصالحه نشدهاند، و از این خاطر، ۱۲ الی ۱۸ ماه دیگر خواهان تداوم ماموریت نظامی شدهاند.
ولی واضح است که عجلهی مقامات بلندپایه امریکایی برای ابراز حمایت رسمی از روند مصالحه با طالبان، به خاطر شتاب دموکراتها برای خروج نظامیان امریکایی از افغانستان است که اوباما به مدد این موفقیت بتواند در انتخابات بعدی با دست پر به کمپاینهای انتخاباتی رفته و برای بار دوم به عنوان رییس جمهور امریکا انتخاب شود. احتمالا عامل افغانستان به محبوبیت به شدت افت کردهی آقای اوباما کمک نماید.
مبرهن است که اروپاییها نیز هرچه زودتر منتظر زنگ پایان ماموریت نظامی در افغانستاناند و حمایت آقای فوگ راسموسن، بازتاب خواهش بیتابانهی اروپا برای مصالحه با طالبان است تا یک پروسهی شکست خورده و افتضاحآمیز به صورت آبرومندانه به یک پایان ظاهرا خوشایند دست پیدا نماید.
مذاکره با طالبان بدون مشارکت پاکستان
جنرال ایکن بیری در یک مصاحبه اختصاصی با تلویزیون طلوع گفت که صلح درافغانستان بستگی به همکاری کشورهای همسایه دارد که بایستی استقلال این کشور را احترام نمایند. این گفتهها در تداوم اظهارات صدراعظم پاکستان، یوسف رضا گیلانی است که برقراری صلح در افغانستان را بدون همکاری پاکستان ناممکن دانسته بود. او از حکومت افغانستان خواست که طرحها و برنامههای مصالحه را با آنها نیز شریک نماید.
این اظهارات به معنای آن است که اگر پاکستان مایل نباشد، حکومت افغانستان و ناتو نمیتوانند به صورت مستقلانه با طالبان وارد مصالحه شوند. این اظهارات بیپردهی نخست وزیر پاکستان ناشی از نگرانی این کشور از موفقیت احتمالی این پروسه است. بر اساس بسیاری از گزارشها و اظهارات نشر شده در رسانههای غربی، مقامات متعدد افغان و خارجی وجود تماسها میان تعدادی از قومندانان طالبان و حکومت را تایید نمودهاند، هرچند که این مذاکرات در سطح عالی و با نتیجه ملموس همراه نبوده است. ولی افزایش ارتباطات میان فرماندهان مختلف طالبان با حکومت، به شدت مایه نگرانی حکومت و ارتش پاکستان شده است.
روزنامهی وال استریت ژورنال به نقل از تعدادی از فرماندهان طالبان گزارش داد که آنها از سوی سازمان استخبارات پاکستان به شدت زیر فشار هستند تا به جنگ با نیروهای افغان و ناتو ادامه بدهند. واضح است که این فشارها پاسخی به تلاشهای مصالحهجویانه حکومت و ناتو است.
ولی در عین حال نباید فراموش کرد که مهمترین حلقهی گمشده در روند مصالحه، عدم همکاری پاکستان میباشد. زیرا، شورای رهبری طالبان موسوم به شورای کویته در پاکستان موقعیت دارد، اکمالات لوژستیکی، آموزشی و نظامی از خاک آن کشور صورت میپذیرد، و برای گروه طالبان پناهگاههای امن درآنجا فراهم شده است.
واضح است که تسلط این کشور بالای این گروه باید تا چه اندازه باشد. در حقیقت، داکتر نجیب در اثر مخالفتهای پاکستان نتوانست به حداقل موافقه با مجاهدین افغان برسد. در جریان جنگهای تنظیمی، حمایت شدید این کشور از حزب اسلامی مانع از هر نوع توافق جدی میان گروههای درگیر شده بود.
برخلاف توقع نخست وزیر پاکستان، کرزی نمیتواند در جلب حمایت این کشور از روند مصالحه موفق گردد. زیرا، اسلامآباد به کرزی به عنوان رهبر سیاسی متحد خود اعتمادی ندارد و در هر شرایطی خواهان بازگشت پیروزمندانهی طالبان به قدرت است. ولی، احتمالا تا زمانی که با یک سیاست موفقانه، حکومت کرزی با شورای کویته وارد مذاکره جدی نشود و یا تعدادی از رهبران قدرتمند عضو این شورا بر سر تقسیم قدرت با کرزی به موافقه نرسند، تلاشهای منفرد ظاهرا بینتیجه مینماید. سوال از حکومت این است: با کارشکنی و جنگافروزی پاکستان چه برخوردی مینمایید؟
هشت صبح