اخبار و گزارشات

روابط افغانستان و پاکستان: آسمانی که همواره تیره می شود

afpak

 

با آن که در ماه های پسین، نزدیکی حکومت حامد کرزی با پاکستان به یک بحث داغ رسانه ای تبدیل شده است؛ اما اظهارات اخیر مشاور امنیت ملی وی، رویکرد جدیدی را در برابر روابط افغانستان با پاکستان قرار داد.

 دوستی حامد کرزی با پاکستان تا این حد بود که رییس جمهور افغانستان در برابر نشر اسنادی محرم جنگ افغانستان که نشان می داد پاکستان از طالبان، به ویژه گروه حقانی برای نبرد با نیروهای دولتی و ائتلاف، حمایت جدی می نماید؛ سکوت اختیار نموده بود و هیچ موضع روشنی در این مورد نگرفت.

 ولی رنگین دادفر سپنتا، مشاور امنیت ملی حامد کرزی، در مصاحبه ی که ماه گذشته با روزنامه ی واشنگتن پوست چاپ امریکا، انجام داده بود؛ پاکستان را به شدت متهم به حمایت از طالبان در افغانستان نموده و خواستار تحریم ها از سوی امریکا، علیه پاکستان شد.

 این موضع گیری متفاوت مشاور امنیت ملی حامد کرزی که با موضع گیری رییس جمهور و حکومت افغانستان، در دو جهت مخالف بود، پرسش های را در برابر روابط دولت کرزی با پاکستان قرار داد.

 در یک نگاه روابط افغانستان با پاکستان، به ویژه در ۹ سال اخیر همواره دارای فراز و نشیب های غیر مترقبه یی بوده است. حامد کرزی در حاکمیت ۹ ساله اش، گاهی از در دوستی و گاهی از در دشمنی با پاکستان وارد شد؛ اما روابط حکومت حامد کرزی با پاکستان پس از روی کار آمدن دولت جدید این کشور و کنار رفتن پرویز مشرف، عمدتا خیلی دوستانه به نظر می رسید.

 پاکستان با روی کار آمدن یوسف رضا گیلانی وآصف علی زرداری، از دید حامد کرزی و دولت افغانستان، پاکستان دوران پرویز مشرف، نبوده و این کشور، کشور برادر و دوست دولت افغانستان تلقی می شد، هرچند هر از گاهی اتهام حمایت نظامیان و سازمان استخبارات پاکستان از طالبان، از یک تنش حل ناشده میان پاکستان و افغانستان، خبر می داد.

 با آن که همواره پاکستان هر گونه حمایت از طالبان افغانستانی را، رد می نماید؛ اما اسناد نشر شده از سوی سازمان های پژوهشی غرب، مبنی بر حمایت آشکار نظامیان و استخارات پاکستان از طالبان، موقف دولت جدید پاکستان در قبال افغانستان را، نیز یک موقف خصمانه نشان داد.

 اکنون موضع گیری رنگین دادفر سپنتا مشاور امنیت ملی حامد کرزی، در برابر پاکستان و در خواست او از ایالت متحده ی امریکا –دوست استراتژیک پاکستان و حامی دولت افغانستان- برای تحریم ها بالای پاکستان به خاطر حمایتش از طالبان، آیا موضع رسمی حکومت افغانستان و ریاست جمهور است یا این که این گفته های آقای سپنتا ناشی از نگرش او نسبت به حمایت پاکستان از طالبان، موضع جدا از سیاست حکومت حامد کرزی در مورد پاکستان می باشد؟

 حامد علمی از سخنگویان حکومت افغانستان، در مورد موضع گیری آقای سپنتا می گوید که آقای سپنتا به عنوان یک مقام حکومتی، آنچه را اظهار نموده است، موضع حکومت افغانستان است.

 اما محمود صیقل کارشناس امور بین الملل می گوید: “از چند ماه به این سو، یک معامله میان حکومت افغانستان و استخبارات پاکستان در جریان است. بر اساس همین معامله حکومت افغانستان به ویژه رییس جمهور، همواره در برابر آنچه که مداخله ی پاکستان در قبال افغانستان و حمایت این کشور از طالبان مطرح می شد، اغماز نموده است؛ اما اظهارات پسین آقای سپنتا، نشان می دهد که معامله ی حکومت با استخبارات پاکستان، به شکست مواجه شده است.”

  از سوی دیگر، برخورد جامعه ی جهانی با پاکستان، آنچه که حمایت این کشور از طالبان عنوان می شود، سوال بر انگیز است. طالبان که همه روزه سربازان خارجی و افغانستانی را به قتل می رسانند، اسناد محرم جنگ که در اختیار امریکا قرار دارد، نشان می دهد که این گروه از حمایت نظامیان و استخبارات پاکستان، برخوردارند.

پس چرا امریکایی ها به خاطر سربازان خود هم شده، بر پاکستان فشار لاز برای دست کشی از حمایت طالبان، وارد نمی کند؟

 پاسخ این پرسش را، آقای صیقل با دلایلی که از نظر او امریکا ناگزیر است با پاکستان مدارا کند، توضیح می دهد.

از نظر آقای صیقل چند دلیل وجود دارد که سبب می شود، همواره در این موارد جامعه ی جهانی به ویژه امریکا و انگلیس، بیشتر حامی پاکستان باشند تا دولت افغانستان.

 ۱- دوستی استراتژیک پاکستان با انگلیس و امریکا، سبب می شود که همواره پاکستان به عنوان یک کشور کلیدی منطقه تبارز کند.

۲- پاکستان از نظر حکومت داری، همواره ثابت ساخته است که توان مدیریت بحران را دارد و ما شاهد بودیم که در مواقع خاص، پاکستان به عنوان یک کشور قوی و دارای ثبات سیاسی به نفع غرب، عمل کند.

۳- از سوی دیگر، توانایی های امریکا در منطقه تقلیل یافته و ناگزیر است که با پاکستان، مدارا کند تا این که فشاری بر این کشور وارد نماید.

۴- دلیل چهارم، موضع گیری افغانستان در برابر پاکستان و غرب است، در ۹ سال گذشته موضع گیری های حکومت افغانستان در برابر پاکستان همواره، مقطعی و دمدمی مزاج بوده تا یک موضع گیری ثابت و روشن. از این رو، از یک سو موضع گیری های تند و خصمانه ی رییس جمهور در برابر غرب و از سویی، نبود یک موضع قاطع در برابر پاکستان، هر روز جایگاه پاکستان را در نزد غرب، به عنوان یک دوست قابل اعتماد و قوی نشان می دهد؛ اما دولت افغانستان تا هنوز در برابر غرب نه دوستی خوبی به نمایش گذاشته و نه توانایی لازم را ایجاد کرده است.

 ولی وحید مژده تحلیل گر مسایل سیاسی، موضع گیری آقای سپنتا در مورد پاکستان را، ایجاد یک شگاف در سیاست های مقام های کابل می داند.

 مژده می گوید: “اظهارات پسین سپنتا نشان داد که رییس جمهور کرزی تنها با خارجی ها و یا کشور های همسایه مشکل ندارد؛ بلکه با همکاران خود نیز در مورد راهبرد های منطقه ای اش دچار مشکل است.”

 همچنان آقای مژده می گوید که حکومت افغانستان همواره در بر خورد با همسایه ها و جامعه ی جهانی، از سیاست نا روشن و مقطعی بدون در نظر گرفتن منافع ملی و دور نمای دراز مدت، کار گرفته است. به باور مژده، ضعف و نا توانی دولت افغانستان، سبب شده است که حتا سازمان استخبارات پاکستان در معادلات خود، بیشتر با امریکا و انگلیس در مورد افغانستان وارد مذاکره شود تا دولت حامد کرزی.

 روابط حکومت حامد کرزی با پاکستان، چه با موضع گیری های دوگانه ای خودش- گاهی در سخنان آقای کرزی پاکستان به عنوان برادر و گاهی دشمن خطاب شده است- و چه با سخنان مقامات حکومتی وی، همواره با چالش همراه بوده است.

 آگاهان سیاسی در افغانستان، پاکستان را متهم به دخالت صریح در امور افغانستان و حامی جدی طالبان می دانند که در این راستا هر از گاهی اسنادی از سوی مقامام های امنیتی داخلی و غربی، منتشر شده است. احمد سعیدی دپلومات پیشین افغانستان در پاکستان و آگاه مسایل سیاسی، باورد دارد که کنار رفتن امرالله صالح و حنیف امتر، از پست های ریاست عمومی امنیت ملی و وزارت داخله ی افغانستان در بهار امسال، با فشار پاکستان توسط آقای کرزی انجام شده بود.

 سعیدی می گوید که این دو مقام حکومتی، به ویژه امرالله صالح در سکوی اطلاعات امنیتی افغانستان، هر روز با نشر اسنادی دخالت پاکستان و حمایت های این کشور از طالبان را، افشا می ساخت که به مذاق پاکستان هرگز خوش نمی خورد.

 او می گوید که آقای کرزی برای امتیاز دهی به پاکستان و مصالحه با طالبان، سیاست نرم و به دور از منافع افغانستان را پیش گرفته است که امروز نه تنها در میان مردم ومخالفین سیاسی اش مورد انتقاد قرار دارد؛ بلکه در میان مقام های حکومتی نیز مخالفت های در پیوند به این سیاست ها، بر خواسته است.

 همان طور که در نوشته ی آقای سپنتا آمده است، او پس از موضع گیری در برابر پاکستان، تصمیم به ترک وظیفه نیز گرفته بود؛ اما به قول آقای سپنتا حامد کرزی به او گفته است که رییس جمهور با موضع گیری وی در برابر آنچه که دخالت پاکستان و حمایت این کشور از طالبان عنوان می شود، موافق است؛ ولی آقای سعیدی می گوید که موضع گیری سپنتا در قبال پاکستان، سر انجام منجر به بیرون کشیدن او از دستگاه حکومت خواهد شد.

 


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا