کنفرانس کابل که تا چند روز دیگر در افغانستان برگزار خواهد شد، نشستی خواهد بود که دولت افغانستان باید به بسیاری از توقعات جامعه جهانی پاسخگو باشد و جامعه جهانی نیز باید تعهداتی را به دولت افغانسان بسپارد.
این کنفرانس که در نهمین سال حضور جامعه جهانی در افغانستان برگزار می شود، در نوع خود هفتمین کنفرانس بزرگ بین المللی از سا ل ۲۰۰۱ میلادی بدین سو است.
پیش از این نیز یک رشته نشست ها و کنفرانس های بین المللی برای کمک به برنامه های تامین ثبات و امنیت، حکومت داری و بازسازی و رشد اقتصادی افغانستان در شهرها و پایتخت های مختلف جهان از جمله در “بن ” آلما ن، توکیو، پاریس، برلین و ۲ بار در لندن برگزار شده است که درجریان این نشست ها، کشورها و سازمان های بین المللی کمک کننده به افغانستان ده ها میلیارد دلار برای بازسازی، تامین امنیت، توسعۀ اقتصادی واجتماعی وهمچنین تقویت، تجهیز وآموزش نیروهای مسلح افغانستان به این کشور متعهد شدند.
با این وجود سخنگویان و مقامات دولت افغانستان معتقدند که در تمام این سال ها تنها ۲۵ درصد کمک های جامعه جهانی در اختیار دولت افغانستان قرار گرفته و بقیه کمک ها به نحوی به سازمان ها و شرکت های وابسته به خود کشورهای کمک کننده بازگردانده شده است به گونه ای که دولت افغانستان در چگونگی مصرف ویا سوء استفاده; سازمان های متذکره ازاین کمک های هنگفت هیچ گونه نظارت و کنترلی نداشته است.
بر اساس اظهارات مقامات افغان، وزارت ها و نهادهای دولتی این کشور به منظور جلب کمک های بیشتر جامعه جهانی طرح ها و پروژه هایی را تنظیم کرده اند و قرار است این طرح ها در کنفرانس کابل ارائه شوند.
گفته می شود کشورهای کمک کننده به افغانستان، ۱۳ میلیارد دلار را برای کمک به افغانستان درنظر گرفته اند که البته این کمک پس از بازبینی و تایید برنامه های دولت افغانستان ازسوی شرکت کنندگان در کنفرانس کابل تصویب و قطعی خواهد شد.
این مبلغ در مدت پنج سال آینده به تدریج و دربخشهای امنیت، توسعه و بازسازی دراین کشور هزینه خواهد شد.
دولت حامد کرزی در تلاش است تا این بار جامعه جهانی در کنفرانس کابل دست کم ۵۰ درصد از کمک های خود به افغانستان را به طور مستقیم در اختیار دولت این کشورقرار دهد، اما بر اساس نظر کارشناسان افغان، کشورهای کمک کننده این بار موضوع کمک به افغانستان را به انجام دادن یک سلسله شرایط و تعهدات روشن ازجانب دولت افغانستا ن موکول خواهند کرد.
نخستین و عمده ترین شرط جامعه جهانی در این باره، تعهد قوی و محکم دولت و رئیس جمهور افغانستان به مبارزه قاطع وصادقانه با فساد گسترده مالی و اداری درافغانستان خواهد بود.
کمک کنندگان خارجی درکنفرانس کابل انتظار دارند تا حامد کرزی وهمکاران وی یک راهبرد شفا ف و قابل اعتمادی را در زمینه مبارزه قاطع علیه پدیده فساد اداری و دولتی به کنفرانس ارائه کنند.
از نظر جامعه بین المللی، افغانستان از لحاظ فساد مالی و اداری، فاسدترین کشور دنیاست.
برخی گزارش های منتشره درمنابع غربی حاکی از آن است که تنها در طول ۳ سال گذشته بیش از چهار میلیارد دلار ازکمک های بین المللی به این کشور توسط افراد و شبکه های مافیایی که مقامات بلند پایه دولتی، شرکاء واعضای خانواده های آنان نیز دراین شبکه ها عضویت دارند، پس از اختلاس و حیف و میل به خارج از کشور انتقا ل داده شده است.
اگرچه مقامات دولت از جمله وزیر دارایی افغانستان ارقام داده شده دراین مورد را مغرضانه و غیر منطقی دانسته و آن را رد می کنند اما وجود فسادهای کلان مالی در افغانستان و دست داشتن برخی از وابستگان دولت در این گونه معاملات، چیزی نیست که قابل انکار باشد.
به تازگی یک موسسه افغانی در پایان بررسی ها و تحقیقاتی که در ۳۲ ولایت افغانستان انجام داده است، اعلام کرد که افغان ها درسا ل ۲۰۰۹ میلادی معادل یک میلیارد دلار را به عنوان رشوه به حکام و ماموران دولتی پرداخت کرده اند.
به گفته رئیس این موسسه، افغان ها یا اربا ب رجوع افغانی به هنگام مراجعه به دادگاه ها، ادارات دولتی و دفاتر پلیس ناگزیرند برای حل کوچک ترین مشکلات خود به ماموران و روسای ادارات رشوه بدهند.
طبق ارزیابی های بعمل آمده و نظرکارشناسان امور، وجود فساد گسترده و سیستم حکومت داری بد، باعث ایجاد فاصله عمبق میان مردم و حکومت شده و زمینه را برای رشد و تقویت گروه های مسلح شورشگر در افغانستان فراهم ساخته است و لذا تا زمانی که حامد کرزی و گردانندگان دولت اراده قاطع برای ریشه کن کردن فساد در افغانستان نداشته و دست شبکه ها وعومل مافیایی فساد را از کلیه دستگاه های دولتی کوتاه نکنند، امنیت دراین کشور تامین نشده و جنگ به نقطه پایان خود نزدیک نخواهد شد.
با توجه به همین مسئله، پیش بینی می شود شرکت کنندگان کنفرانس کابل از دولت افغانستان خواستارارائه یک راهبرد شفاف و روشن در زمینه مبارزه با فساد در درون دستگاه های نظام شوند و به ویژه رئیس جمهور افغانستان را در این ارتباط تحت فشار قرار دهند زیرا به اعتقاد کارشناسان افغان، فساد و دولتداری بد در حا ل حاضر به بزرگترین معضل سیاسی و اجتماعی این کشور تبدیل شده و باعث شده است جبهه طالبان ودیگر شورشیان مسلح تقویت شود ، فقر اقتصادی افزایش یابد و میزان حمایت مردم از دولت و اعتماد به آن به حداقل خود برسد.
مقام های غربی نیز به این باور رسیده اند که هرگاه هیولای فساد در افغانستان مهار نشود نیروهای نظامی ناتو و آمریکا در این کشور شکست خواهند خورد.
با چنین برداشتی است که احتما ل می رود محوری ترین بحث در کنفرانس کابل بحث مربوط به فساد و راه های جلوگیری از آن در افغانستان خواهد بود.
البته موضوعات دیگری نیز مانند بررسی قواعد و شرایط مذاکره با سران گروه های شورشی و مسائل مربوط به تامین امنیت، بودجه برای پروژه های راهبردی به خصوص پروژه های معادن زیر زمینی، تقویت و تجهیز نیروهای مسلح نیز در کنفرانس کابل مورد بحث و گفت‌وگو قرار خواهند گرفت.
