سازمان بین المللی «نظارت بر کودکان و برخوردهای مسلحانه» (واچ لست)، در تازه ترین گزارش خود، افغانستان را «بدترین» جا برای کودکان در جهان توصیف کرده است.
سازمان نظارت بر کودکان و برخوردهای مسلحانه که یک شبکه جهانی است، در گزارش سال ۲۰۰۹ خود، وضعیت کودکان را در افغانستان مورد بررسی قرار داده است. نتیجه بررسی های این سازمان در مورد وضعیت کودکان در کشورهای در حال جنگ، روز دوشنبه همزمان در کابل و نیویارک منتشر شد.
این سازمان با انتشار گزارش خود، دولت و نهادهای بین المللی در افغانستان را مورد انتقاد قرار داده می گوید که آنان برای بهبود وضعیت کودکان در این کشور توجه چندانی نکرده اند. در گزارش سازمان نظارت بر کودکان و برخوردهای مسلحانه آمده است که راهبردهای فعلی دولت افغانستان و همکاران بین المللی آن، رسیدگی به «ضروریات عمده کودکان» متاثر از جنگ نادیده گرفته شده است.
نمایندگانی از نهادهای حقوق بشری و حمایت از حقوق کودکان در افغانستان که گزارش واچ لیست را در کابل منتشر کردند نیز، می گویند هزینه هایی که از سوی تمویل کنندگان بین المللی برای بهبود وضعیت کودکان افغان اختصاصی داده شده، در اهداف نظامی به کار گرفته شده است.
واچ لست که تمام مسایل تاثیرگذار بر وضعیت کودکان در افغانستان را مورد ارزیابی قرار داده است، در گزارش شصت صفحه ای خود می نویسد که در طی سال ۲۰۰۹، ۳۴۶ کودک به اثر حملات نیروهای بین المللی، ترورها و حملات انتحاری طالبان جان های شان را از دست داده اند. همچنین این گزارش می افزاید؛ صدها کودک دیگر نیز در هنگام بازی، جمع آوری هیزوم، چرانیدن مواشی و رفتن به مکتب در اثر انفجار ماین های جاسازی شده و دیگر مواد منفجره، زخمی و معلول شده اند.
سازمان نظارت بر کودکان و برخوردهای مسلحانه در گزارش خود، کشته، زخمی و معیوب شدن کودکان، رانده شدن آن ها از خانواده ها، حملات بالای مکتب ها، تجاوز و خشونت های جنسی بالای کودکان، کار اجباری، سرباز گیری، و سایر تخطی ها و جنایات علیه کودکان را مورد بررسی قرار داده است. این سازمان در بخشی از گزارش خود می گوید: «بیش از نیمی از بیجاشدگان داخلی (۱۶۱ هزار تن) و یک و نیم میلیون از مهاجرین افغان مقیم ایران و پاکستان را کودکان تشکیل می دهند. و هنوز هم میزان مرگ و میر مادران و کودکان به حد سرسام آوری بلند است و افغانستان بدترین مکان در جهان برای کودکان می باشد.»
جمیله عمر، رییس گروه تحقیق و دفاع از حقوق بشر که با نمایندگانی از کمیسیون مستقل حقوق بشر و موسسه «پاملرنه» در مورد جزییات گزارش سازمان نظارت بر کودکان و برخوردهای مسلحانه توضیحات می داد، گفت این گزارش وضعیت کودکان را در افغانستان «وخیم» توصیف کرده است. به گفته او، در جریان سال ۲۰۰۹، بیش از یک هزار و پنجاه کودک تنها در جریان درگیری ها کشته شده اند. خانم عمر افزود، ارقام ارایه شده در گزارش واچ لست مبنی بر کشته شدن کودکان طی سال گذشته میلادی، ارقامی است که قابل دسترس بوده و از همین رو ممکن است شمار تلفات کودکان بیشتر از این باشد. او همچنین تاکید کرد ارقامی که در گزارش واچ لست مبنی بر معیوب شدن کودکان ذکر شده، نشان می دهد که در حال حاضر دو صد هزار کودک معیوب شده اند.
واچ لست در گزارش خود از تجاوز جنسی بالای کودکان در یتیم خانه ها و استفاده از آن ها در قاچاق مواد مخدر و اسلحه در منطقه مرزی افغانستان و پاکستان نیز خبر داده است. جمیله عمر در این مورد می گوید: «در گزارش آمده است کودکانی که در دارالایتام ها و در مراکز بازرسی و یا زندان ها به سر می برند، معمولا مورد تجاوز و سو استفاده جنسی قرار می گیرند.» به گفته او، یک هزار و ششصد کودک نیز در سرحد میان افغانستان و پاکستان در قاچاق مواد مخدر و اسلحه مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین در گزارش بر استفاده از کودکان در برخوردهای مسلحانه و کارهای شاقه نیز اشاره شده است.
در همین حال، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز از وضعیت کودکان در کشور ابراز نگرانی کرده می گوید که از هر چهار نوزاد، یک تن آن به سن پنج سالگی نمی رسد. حسین نصرت، مسوول هماهنگی برنامه ها در کمیسیون مستقل حقوق بشر، در جمع ارایه کنندگان جزییات گزارش واچ لست، گفت که در این گزارش در مورد وضعیت کودکان افغان آمار و ارقام «وحشتناکی» ارایه شده است. او گفت: «از نگاه عرضه خدمات صحی، افغانستان از جمله بدترین کشورها برای کودکانی که تازه متولد می شوند، است. از هر چهار کودک، یک تن شان تا سن پنج سالگی به کام مرگ فرو می رود.»
انتقاد از یوناما
سازمان نظارت برکودکان و برخوردهای مسلحانه، در گزارش خود پیشنهاداتی را نیز به منظور بهبود وضعیت کودکان به دولت و نهادهای بین المللی ارایه کرده است. این سازمان از بی توجهی هیات معاونت سازمان ملل متحد در کابل، یوناما، انتقاد کرده و گفته است: «با وجود تاکید مکرر شورای امنیت ملل متحد در رابطه به تخصیص منابع بیشتر به منظور تقویت ظرفیت بخش محافظت از کودکان دفتر یوناما، فقط یک مشاور در دفتر یوناما از سال ۲۰۰۹ تا حال فعالیت داشته است.»
در این گزارش از تمام طرف های درگیر و گروه های مسلح خواسته شده تا «فورا» از تخلف ها در مقابل کودکان دست بکشند و از قوانین بین المللی و حقوق بشری پیروی کنند. این گزارش تاکید می کند: «تمامی فعالان باید به شکل فوری دست به کار شوند تا از تجاوز به حقوق کودکان در افغانستان و سواستفاده از آن ها جلوگیری کنند و راه های کمک و حمایت از متضررین چند دهه منازعه را فراهم سازند.»
سازمان نظارت برکودکان و برخوردهای مسلحانه در گزارش خود از دولت افغانستان خواسته است تضمین کند که محافظت از کودکان در خشونت های مربوط به جنگ از بالاترین اولویت ها و سیاست های این دولت است. اقدامات جدی به منظور جلوگیری از تخلفات علیه کودکان در منازعات مسلحانه و پایان دادن به معافیت مختلفان از مجازات، همچنین لغو قانون آشتی ملی و عفو عمومی از سوی دولت افغانستان، از جمله سفارشات دیگر این سازمان فعال در عرصه حمایت از حقوق کودکان است. واچ لست می گوید: «دولت افغانستان باید قانون آشتی و عفو عمومی را لغو کرده، همه مرتکبین تخلفات علیه افراد ملکی به شمول کودکان را در روشنایی قوانین ملی و بین المللی تحت تعقیب قانونی قرار دهد.»
این گزارش از یافته ها و گزارشات دیگر نهادهای ملی و بین المللی که در راستای حمایت از کودکان و حقوق بشر کار می کنند، تهیه شده است. سازمان نظارت برکودکان و برخوردهای مسلحانه در حالی گزارش خود را منتشر می کند که در بیش از پنج میلیون کودک در کشور از آموزش و پرورش محروم هستند و هشتاد درصد از کودکان کارگر به کارهای شاقه مشغول هستند.
برگرفته از روزنامه ی هشت صبح
