شرایط کنونی و وضع مسلط در کشور ایجاب می نماید ، تا جمهوری اسلامی افغانستان یک سیاست متوازن و همگون را درقبال همسایگان دنبال و مورد تطبیق قرار دهد ، زیرا ترجیح دادن به یکی از کشور های همسایه باعث تحریک و عدم خوشنودی دیگران گردیده ، که این تیره گی روابط و ایجاد مخاصمت ها از جانب کشور های ناراض برای جمهوری اسلامی افغانستان مشکلات و پرابلم ها را ایجاد می نماید ، که مسلماً شرایط کنونی برای کشورمان طاقت فرسا و غیر ممد خواهد بود.
دنبال ستراتیژی تعرض آمیز در عرصه های مطبوعات ، اطلاعات و حتی برخورد های مسلحانه به نفع جمهوری اسلامی افغانستان نبوده ، بناءً شرایط کنونی ایجاب می نماید ، که از پخش آن مطالبیکه باعث تشنج اوضاع میان افغانستان و پاکستان و ایران و کشور های دیگر می گردد از آن باید خود داری نمود و همچنان مقامات عالی رتبه پاکستان و ایران نیز با پیروی همچو سیاست ها تشویق و ترغیب گردند و حتی اگر ایجاب نماید طی عقد موافقتنامه دوجانبه این مسئله مورد تائید و تصویب قرار گیرد و به آن صادقانه عمل شود.
جانب افغانی در همه موارد باید از اصل ستراتیژی دفاعی در قبال همسایگان پیروی نموده و آنرا به مثابه سیاست رسمی جمهوری اسلامی افغانستان معرفی و قلمداد نماید.
میان کشور های همسایه باید با امضأ موافقتنامه های دوستی و عدم مداخله نظامی مبادرت ورزید و آنها را نیز با پیروی از این امر مهم و ارزنده تشویق و ترغیب نمود ، تا به تحقق آن تن در دهند ، عقد همچو موافقه با پاکستان و ایران و دیگران یک امر مبرم و ضروری پنداشته می شود.
تبادله هیأت های حسن نیت وانجام مساعی جمیله با کشور های همسایه و بخصوص با پاکستان و ایران نیز یک امر مهم و درخور اهمیت تلقی می گردد که نباید آنرا از نظر دور نگهداشت.
تأسیس انجمن های دولتی و مردمی میان کشور های همسایه و بطوراخص با پاکستان و ایران و تاجکستان نیز قابل غور و بررسی است ، که باید به آن مبادرت ورزید.
توسعه و گسترش روابط فرهنگی ، اقتصادی و تجارتی نیز با استحکام روابط سیاسی میان کشور ها منجر می گردد ، بناءً برای تحقق همچو اهداف نیز تدابیر عملی تحت اجرأ قرار داده شود.
جمهوری اسلامی افغانستان باید با پاکستان و ایران یک موافقتنامه خاص مبنی برعدم مداخله در امور یکدیگر عقد نموده و در مندرجات آن تأکید بعمل آید ، که طرفین به هیچ عنوان نمی توانند مخالفین کشور مقابل را در کشور خویش پناه داده و یا زمینه های فعالیت ها برای آنها مساعد سازند و در این خصوص ایجاب می نماید ، تا مواد موافقتنامه از جانب کمیسیون خاص سازمان ملل متحد تحت نظارت قرار داده شود و در صورت عدم تطبیق مندرجات موافقتنامه و یا تخطی از احکام آن به شورای امنیت سازمان ملل متحد محول و طبق منشور سازمان ملل متحد در مورد همچو موارد اجرأت مقتضی بعمل آمده و طی یک قطعنامه خاص غرض تطبیق به جهانیان اعلام گردیده و جلو جانب تخطی کننده را طبق صلاحیت های خویش گرفته و به اجرأت عملی در زمینه دست زده به آن مبادرت ورزد.
با تائید از اصل همزیستی مسالمت آمیز و پیروی از سیاست های حسن نیت و همجواری پاکستان و ایران با این امر معتقد گردند ، تا در مورد صدور ویزه اتباع هردو کشور سهولت به وجود آید و موانعیکه همین اکنون در مورد عبور و مرور اتباع هردوکشور وضع گردیده از میان برداشته شود.
علاوتاً یک جرگه وسیع که متشکل از افراد صاحب نفوذ این کشور باشند به کابل و اسلام آباد و تهران سفر نموده و در مورد بهبود روابط میان این کشورها با سران و سایر مقامات عالی رتبه آنها تماس حاصل نموده و بعد از انجام صحبت ها و تفاهمات یک فیصله جامع و نافع در جهت بهبود روابط صادر و طرفین را بمنظور تطبیق آن متعهد نمایند بهتر است این مسعولیت بدوش نمایندگان پارلمان این کشور ها گزاشته شود.
با نظر داشت مطالب فوق ایجاب می نماید که جمهوری اسلامی افغانستان بمنظور بقأ و حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در یک اتحاد نظامی و اقتصادی جهانی شامل گردیده ، تا این شمولیت باعث آن گردد تا کشور های همسایه از مداخلات آشکار و پنهان خود داری نموده و مجبور با پیروی اصل همزیستی مسالمت آمیز و حسن همجواری گردد ـ البته این شمولیت باعث نگرانی کشور های همسایه خواهند گردید ، که در شرایط موجود چنین شده ولی جمهوری اسلامی افغانستان به جزء از آن در شرایط کنونی که فاقد نیــــروی لازم دفـــاعی همه جانبه می باشد چاره دیگر نیز نخواهد داشت ، امید است مقامات ارشد جمهوری اسلامی افغانستان با این طرح و پیشنهاد مسئولانه اندیشیده و به اقدامات عملی در زمینه باید متوصل گردند من با قرار داد استراتیژیک بین امریکا و افغانستان که در اخیر سال ۲۰۱۰ امضا خواهد شد خوش بینم این قرار داد می تواند چتر مهم حمایتی بزرگ در مقابل مداخله ها به حساب آید.
دولت جمهوری اسلامی افغانستان ، ایران و پاکستان با تلاش در جهت رسیدن با یک توافق جامع و گسترده بمنظور بهبود روابط و مناسبات می توانند صلح و آسایش همگانی را در منطقه استقرار بخشند ، که با تحقق این امر ارزنده و مهم می توانند مردمان این کشورها راه سعادت و ترقی همه جانبه را به پیش برده و در صلح و صفا زنده گی نمایند.
با پیروی از این اصل که دولت ها در روابط بین المللی خود از تهدید و یا توسل به زور علیه تمامیت ارضی ، استقلال سیاسی و حاکمیت ملی به هر شیوه که باشد خود داری نمایند ، زیرا عدم پیروی از همچو اصالت ها مغایر اصول و منشور سازمان ملل متحد بوده و نباید از آن عدول نمود.
جمهوری اسلامی افغانستان مسئله بازگشت دواطلبانه و مسالمت آمیز پنـاهنده گان افغان را بانظرداشت مشکلات و پرابلم های موجود مطرح بحث نموده و با یک توافق کلی و جامع با ایران و پاکستان باید به نتیجه برسد در حالیکه ما نهاد های دولتی با کشور های ایران و پاکستان داریم این نمایندگی ها مسعولیت و مکلفیت دارند حسب انجام وظیفه شب و روز در خدمت افغان های مهاجر در این کشور ها باشند و بدانند که چی تعداد از افغان های ما در این دو کشور حضور دارند کدام ها محبوس اند کدام ها اخراج شده اند گناه شان چیست چه مشغولیت دارند وظایف نمایندگان سیاسی خارج از کشور آن نیست که معاش بگیرند و به وزارت خارجه چند قطعه مکتوب بنویسند همه دپلومات ها باید روابط را طور تدوین نمایند که مفاد آن به هم افغان های مهاجر برسد. دپلوماتان ما از سیاست های که مشکل زا باشند بخصوص در مقابل همسایه ها جداً پرهیز کنند دست اندر کاران سیایت خارجی باید این حقیت را بدانند که در شرایط موجود افغانستان توان آنرا ندارد که خود را شاه دو شمشیره شمرده بدود ست یا چندین دست شمشیر برآرد و بجنگد عملکرد های ما در سیاست و استراتیژی های عالمانه و عاقلانه میتواند ما را از بد بختی های که دامنگیر ماست نجات دهد.
باید سیاسیون ما این حرف را به ذهن خود داشته باشند که افغانستان به زندگی مسالمت آمیز احترام متقابل حسن نیت جانبین نهایت ضرورت دارد همگرایی و همکاری متضمن صلح در کشور ما می شود.
