خبر و دیدگاه

کرزی به امریکا می رود؛ از واگرایی تا همگرایی

karzai_donkey

 

آنچه تجربه ی اتحاد راهبردی کابل با واشنگتن در دوران نبرد با هراس افگنی افغانستان به دست می دهد، این است که این اتحاد به جای آن که مسیر موازی با خواست های هر دو جانب را طی کرده باشد، در موارد زیادی هر یک از این مسیر ها یک دیگر را قطع کرده و منحنی های متقاطع را تشکیل داده اند که پیامد های آن در تضاد با منافع جانبین تمام شده است.

پیش بینی دورنمای مشخصی از نتایج سفر کرزی به امریکا در وضعیت کنونی که قاعده های معمول دیپلوماتیک روابط این دو کشور بر مبنای آن می چرخد کار ساده ای نیست اما تصور می شود که هر دو جانب بر بنیاد درس هایی که از تجربه نه چندان موفقانه ای هشت سال گذشته گرفته اند، شاید برای بازنگری راهکارهای عمده ی خویش دست کم از لحاظ ظاهری آماده شده اند چنانی که سخنگوی ریاست جمهوری تاکید نموده یکی از مباحث کلیدی که از سوی حکومت افغانستان در دیدار از واشنگتن مطرح می شود، تجدید نظر در باره ی شیوه ی مبارزه با هراس افگنی است. اما این که ارزشنمای این بازنگری بر بنیاد چی سنجه هایی صورت می گیرد، پرسشی است جویای پاسخ!

رییس جمهور کرزی در حالی به امریکا می رود که دورنمای آینده ی روابط کابل و واشنگتن در حالت معلق به سر می برد. فضای دیدارهای تعارفی و دیپلماتیک دیپلومات های امریکایی در کابل، با مقام های حکومت سرد و خنثی است.

اظهارات تند ضد غربی حامد کرزی در ماه گذشته خورشیدی و واکنش های زیکزاکی و راهبردی اداره ی اوباما در واشنگتن، روابط این دو کشور را به حدی متاثر ساخته است که تلاش های تاکتیکی هر دو جانب برای عادی سازی روابط تا هنوز هیچ ثمری را در پی نداشته است.

سایه ی این تاثیرات در آستانه ی سفر حامد کرزی به امریکا، مشاوران/ پالیسی سازان ارگ ریاست جمهوری را که این روزها به شدت سرگرم برنامه ریزی آن می باشند، متردد کرده است.

برخی از مشاوران آقای کرزی به این باور اند که اگر مباحث مطروحه در دیدار رییس جمهوری از امریکا از منظر مباحث پیش از اظهارات تند غرب ستیزانه ی حکومت افغانستان باشد، امریکایی ها این تغییر لحن را به فال دیگری خواهند گرفت و آن شمار از تغییرات که در لحن گفتار مقامات امریکایی در روزهای اخیر رونما گردیده است، دوباره به حالت پیشین بر خواهد گشت.

اما شمار دیگری از مشاوران رییس جمهور بر خلاف این، تصور می کنند که طرح مباحث از منظر آنچه خواست مردم افغانستان و رویدادهای تلخ پشت پرده سیاست کشور از سوی سخنگویان همه چیز فهم ریاست جمهوری عنوان گردیده است، همسان با شرایط و اقتضاآت کنونی افغانستان نیست.

سفر دوازدهم ماه می آقای کرزی به واشنگتن با هر برنامه و طرحی که انجام شود، برای هر دو جانب از اهمیت خاصی بر خوردار است.

اداره ی باراک اوباما انتظار دارد در این دیدار رسمی آقای کرزی از امریکا، روابط سیاسی- دیپلماتیک آن کشور با افغانستان که اکنون در حال اغما به سر می برد، خارج شود.

ولی جانب افغانستان  با آن که خواهان برون رفت روابط سیاسی- راهبردی خود با امریکا، از حالت کنونی است اما تا هنوز پالیسی سازان رییس جمهور روی این مسئله به توافق نرسیده اند که به چی شیوه این وضعیت را ترمیم کنند.

هر چند روزنامه ی واشنگتن پست به نقل از منابع نزدیک به حامد کرزی نوشت: “هدف کلیدی رییس جمهور افغانستان از سفر به امریکا گرفتن تعهد این موضوع از دولت امریکا است که مقامات کاخ سفید موضع خود را در باره طرح مذاکره ی آقای کرزی با مخالفان مسلح دولت روشن سازند”.

پیش بینی دورنمای مشخصی از نتایج سفر کرزی به امریکا در وضعیت کنونی که قاعده های معمول دیپلماتیک روابط این دو کشور بر مبنای آن می چرخد کار ساده ای نیست اما تصور می شود که هر دو جانب بر بنیاد درس هایی که از تجربه نچندان موفقانه ای هشت سال گذشته گرفته اند، شاید برای بازنگری راهکارهای عمده ی خویش دست کم از لحاظ ظاهری آماده شده اند چنانی که سخنگوی ریاست جمهوری تاکید نموده یکی از مباحث کلیدی که از سوی حکومت افغانستان در دیدار از واشنگتن مطرح می شود، تجدید نظر در باره ی شیوه ی مبارزه با هراس افگنی است. اما این که ارزشنمای این بازنگری بر بنیاد چی معیارهایی صورت می گیرد، پرسشی است جویای پاسخ!

آنچه تجربه ی اتحاد راهبردی کابل با واشنگتن در دوران نبرد با هراس افگنی افغانستان به دست می دهد، این است که این اتحاد به جای آن که مسیر موازی با خواست های هر دو جانب را طی کرده باشد، در موارد زیادی هر یک از این مسیر ها یک دیگر را قطع کرده و منحنی های متقاطع را تشکیل داده اند که پیامد های آن در تضاد با منافع جانبین تمام شده است.

ایالات متحده امریکا آن چنانی که مخالفان حضور نظامی اش در افغانستان باور دارند، هیچ گاهی دولت افغانستان را به عنوان نظامِ دارای حاکمیت ملی و استقلالیت سیاسی در رفتارهای واقعگرایانه سیاست خارجی خویش نه پنداشته است. هیلاری کلینتن رییس دستگاه دیپلماسی کاخ سفید در اصلاحیه ی اعتراف گونه اش برای عادی سازی دوباره روابط با حامد کرزی پس از اظهارات تند ضد امریکایی اش، بیان کرد: حامد کرزی رییس جمهور و رهبر افغانستان است، او حق دارد که از شرکای خود بخواهد با وی به عنوان رییس جمهور یک کشور مستقل برخورد کنند. این سخنان خانم کلینتن بیانگر این واقعیت تلخ است که ضعف حکومتداری و شیوع گسترده ی فساد اداری در دستگاه سیاسی که  کرزی طی هشت سال گذشته در رأس آن قرار داشته است، امریکا را به حدی غریو کرده بود که این رییس جمهور ناتوان هرگز توش و توان ایستادگی در برابر هر چه دستکم گرفتن و پشت کردن به خود را از سوی متحد استراتیژیک خود را ندارد.

از سوی دیگر آقای کرزی و سران کوته بین دستگاه دیپلماسی بی سر و سامان اش خواستند با اجرای یک مانور رزمایش گونه چراغ های سبز گسترش روابط استراتیژیک را به پیکن و تهران و مسکو نشان دهند و در قبال این مانور به حامد کرزی مشوره دادند که حالا باید مستقیماً در برابر غرب و امریکا سخن بگوید و رییس جمهور نیز این کار را انجام داد، بدون این که بسنجد پیامدهای این سیاست واکنشی می تواند چی مصیبت های را نصیب حال افغانستان سازد؟

حالا با این تجربه باید انتظار کشید تا معلوم شود هر دو کشور از این دیپلماسی متناقض و سیاست خارجی زیکزاکی خود در برابر یک دیگر چی درس های را آموخته اند؟

و سفر ریس جمهور کرزی به ایالات متحده در مقطع کنونی که مهلت شش ماهه ی کاخ سفید در پیوند با مبارزه قاطع دولت افغانستان با فساد اداری در حال تمام شدن است چه گره از کار فرو بسته بحران چند بعدی افغانستان می گشاید.

 

برگرفته از روزنامه ی نخست


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا