امروز مصادف بود با قیام تاریخی مردم هرات باستان در مقابل رژیم دست نشانده ی کابل که طی آن بنا به روایت هایی، حدود بیست و چهار هزار تن از هموطنان ما جان شیرین خود را از دست دادند و شمار فراوانی زخمی و ناپید شدند.
طبق معمول سنوات گذشته، امسال نیز احزاب وگروههای سیاسی ورهبران وشخصیت های جهادی با صدور بیانیه هایی ، یاد وخاطره ی شهدای این روز را گرامی داشتند و برضرورت تداوم راه وآرمان آنان تاکید کردند؛ رسمی که طی سی سال گذشته جاری بوده وبه یک امر معمول فرمالیته وخشک مبدل شده است ، البته ما هم، یعنی جبهه ی ملی که بیشترین نیروهای جهادی در آن گردهم آمده اند، بیانیه ای صادر کرده ، یاد جانباخته گان بیست و چهارحوت۱۳۵۷ هرات را گرامی داشتیم.
اما حقیقت امر این است که بعد از سی ویک سال از وقوع این حادثه، اوضاع درافغانستان اگربدتر نشده بهتر نشده است، درست است که مردم هرات در آن روز، با دیدن بیرق های سرخ وشعارهای الحادی وحضور مشاوران وفرماندهان بیگانه درکشورشان احساس کردند که دین وایمان و آزادی و ارزشها وکرامت ملی و انسانی شان درمعرض خطر جدی قرار گرفته و فرهنگ وسنت های اسلامی شان زیرگام تجاوز و ایلغار قرار گرفته ازبین می رود و با همین احساس و با درک وضعیت ناگوار و نا هنجار، بصورت خودجوش و خود انگیخته دست به قیام زدند و بادست خالی به مصاف توپ وتانگ و مسلسل شتافته از پاره های جگر خود بیرق های گلگون برفراز شهر و دیار شان به اهتزاز در آوردند و با این قیام مردمی بی نظیر، شکوهمند،غرور انگیز و درس آموز، نه تنها نفرت ذاتی خود از بیگانه وکینه ی ازلی شان از چاکرمنشی ومزدور صفتی را به نمایش گذاشتند، بلکه قدرت برتر ایمان در مصاف با ماشین نظامی و جنگ افزارهای پیچیده ی جنگی رابه اثبات رسانیدند، طوری که آن روز، آرایش نظامی دشمن در برابر مشت های گره کرده ی مردم در هم ریخت وصفوف قوت های مسلح از برابر خشم غازیان متواری گردیده پا به فرار نهاد.
اما منظور من از نگارش این مقال وبیان این واقعیت تاریخی، شرح وتفصیل حماسه ی به یاد ماندنی مبارزان نترس دلیرشهادت طلب گمنام هرات نیست، بلک درد ناله هایی است که هنوزهم بعد ازسی ویک سال گلوی ملت را می فشارد وچشم انداز تیره ای است که همچنان افق ذهن وضمیر وزندگی این مردم راسیاه ویآس آلود ساخته است،گذشته از اوضاع ناهنجار ودرد آور کنونی، چیزی که بیش از همه آزار دهنده است بی اعتنایی مسئولان وزعمای کشور نسبت به افتخارات تاریخی ومناسبت های ملی است،سی ویک سال از حماسه ی مقاومت وقتل عام مردم به دست دولت نام نهاد کمونیستی می گذرد اما هنوز کسی نمی داندکه واقعا شمار شهدای آن روز چنان که گفته می شود بیست وچهار هزار تن بوده یا بیشر وکمتر؟ آیا کدام اقدامی برای شمارش واحصائیه وتهیه ی لیست شهدا وزخمی ها ودست گیر شدگان وامثال آن صورت گرفته ؟ البته که جواب منفی است، بگذریم ازبرنامه هایی که درزمینه ی معرفی ارزشهای جهاد ومقاومت، عناصر ومولفه های قیام های مردمی، تدوین آثار وایثارهای جانبازان راه آزادی ویا حتی نقد وتحلیل جهاد ومقاومت ودلایل وانگیزه های نا توانی و ناکامی مجاهدین در تاسیس نظام اسلامی واستقرار یک نظام مردمی عادلانه وقابل قبول در کشورودهها وصدها مقوله ومعقوله ی دیگر که مغفول مانده است.
اگر دولت افغانستان مدعی است که ریشه در جهاد دارد وبه ارزشهای جهاد پای بند است ، بایددرراستای بازشناسی ، معرفی ، تقویه وغنا بخشی فرهنگ جهاد ومقاومت وتجلیل واقعی ازشهدا واشاعه ی فرهنگ ایثار ،مجاهدت واز خودگذری در کشور گام های اساسی بر دارد اما از اینکه این دولت هیج رغبتی در این زمینه از خود نشان نداده وحتی به بهانه ی یک حمله ی مسلحانه ی مشکوک به مراسم تجلیل از هشت ثور در دو سال پیش، مراسم گرامیداشت پیروزی جهاد را نیز لغو کرد، معلوم می شود که این دولت هیج تعلق خاطری به خانواده ی جهاد ندارد وافتخارات آن را از خودش نمی داند.
حالا که هیچ امیدی به دولت نیست، وظیفه ی مردم، نهاد های جامعه ی مدنی، رسانه ها وبویژه رهبران جهاد ومقاومت ومجاهدین است که برای پاسداری از دست آوردهای مبارزا تی مردم وغنامندی فرهنگ ایثار ووطندوستی وجان فشانی در راه ارزشهای ملی واسلامی وتلاش برای تقویت فرهنگ سازندگی، آبادانی و شکوفایی کشورشان که به قیمت خون ها و حماسه ها وفداکاریهای بی نظیرشهدای این سرزمین حفظ وحراست شده ، دست به کار شوند و کوشش همطراز شان وشوکت مبارزان راه آزادی از خود نشان دهند، ملتی که نتواند از افتخارات تاریخی، ازثروت های معنوی واز خاطره های ماندگار مبارزان خود درس بگیرد، قهرمانان ملی خودرا بشنا سد وقدر نهد وراه آنان را باشناخت وآگاهی ادامه دهد،ملتی آگاه وفهیم وشایسته نیست، حال وآینده ی ما ، برگذشته بنا گردیده، گذشته ای که با درد و خون و جان فشانی و مجاهدت ها ی فراوان عجین و همراه است.
