تنش یک ساله میان حامد کرزی رییس جمهوری افغانستان و عطا محمد نور والی بلخ سرانجام به پایان رسید. آن گونه که برخی رسانه های افغانستان گزارش کرده اند حالا می توان این سخن را گفت که عطا محمد نور در ترکیب تیم حامد کرزی جای گرفته است. این موضوع در یادداشت تحلیلی مرکز مطالعات افغانستان معاصر بررسی گردیده است.
باید خاطر نشان کرد که شکاف میان حامد کرزی و عطا محمد نور به دنبال تصمیم رییس جمهوری افغانستان در بهار سال ۲۰۰۹ هنگام ایتلاف سیاسی قبل از انتخابات این کشور با دشمن شخصی والی بلخ، جنرال عبدالرشید دوستم به نقطه ای انفجاری خود رسید.
در نتیجه ای این مساله عطا نور در انتخابات سال گذشته از رقیب اصلی حامد کرزی ، داکتر عبدالله عبدالله حمایت کرد.
پس از اعلام رسمی پیروزی حامد کرزی در نوامبر سال ۲۰۰۹ ، عطا نور استراتژی “انزوای سیاسی” را برگزید و با بستن دروازه های بلخ برنامه مشوره ای متناوب سیاسی را با سیاست مداران در کابل و دیپلومات های غربی آغاز کرد.
با این حال در آغاز مارچ سال ۲۰۱۰ عطا محمد نور والی بلخ با همرایی شماری از بزرگان قومی وارد کابل شد که با حامدکرزی دیدار کند.
به گفته ای سخنگوی والی بلخ، عطا محمد نور به خواهش رییس جمهوری و معاون اول او مارشال قسیم فهیم وارد کابل شد. براساس گزارش منابع رسمی در جریان گفتگو ها با رهبردولت والی بلخ تلاش کرد که توجه ” ارگ” را به مشکلات این ولایت معطوف کند.
فهیم معاون اول رییس جمهوری ” کارکرد های رهبری بلخ را ظرف سال های اخیر در اجرای پروژه های خلاق ستایش کرد” و اشاره کرد که مدیریت سالم و تعهد در بهتر شدن وضعیت کمک می کند. مارشال فهیم در سخنرانی خود با تاکید براهمیت وحدت و همبستگی در میان مردم افغانستان گفت :” ساختار جامعه افغانی به گونه ای است که هیچ ملیت و یا گروه های سیاسی و اجتماعی به تنهایی نمی تواند در ایجاد یک رژیم قابل قبول برای همه موفق شود.”
محمد ظاهر وحدت معاون والی بلخ که به نمایندگی از هیات در این جمع صحبت کرد گفت که “در نتیجه ای کار خلاق هشت ساله ای رهبری و مردم بلخ در عرصه ای بازسازی، این ولایت به یک منطقه ای مستحکم و توسعه یافته در کشور تبدیل شده است.”
تحلیلگران باور دارند، که این حرکت عطا نور بسیار قابل تامل است و آن هم از این دیدگاه که در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ والی بلخ یکی از منتقدان سرسخت حامد کرزی بود.
قابل ذکر است که پس از دیدار کرزی و نور هیات رهبری دولت افغانستان به دنبال ” حقایقی” هستند که برپایه های آنها ” قیام نور” را در سال گذشته توضیح کند.
بنابر این اطرافیان آقای کرزی، برخورد عطا محمد نور را در انتقاد از رهبر دولت چنین توضح می کنند: ” بلی آقای نور حامد کرزی را مورد انتقاد قرار می داد ولی ما باید بدانیم که درآن زمان انتخابات بود و این مساله در چهارچوب روند دموکراسی یک امر عادی پنداشته می شود. رییس جمهوری مخالف چنین امری نیست که کسی باور های خود را تبارز دهد. این یک روند عادی دموکراتیک است که در دیگر کشورها هم اتفاق می افتد.”
در رابطه به آغاز دور تازه ای از مناسبات میان حامد کرزی و عطا محمد نور تحلیلگران مرکز مطالعات افغانستان معاصر برنقش پررنگ مارشال فهیم در نزدیکی این دو تن اشاره می کنند. براساس اطلاعات موجود در مورد ” دیدار تاریخی” در کابل مارشال فهیم گفتگو های دشواری را با حامد کرزی در ” مساله نور” انجام داده است. با این حال به قول برخی تحلیلگران در این “معامله” استاد ربانی نیز نقش داشته است.
تجزیه و تحلیل مصالحه میان حامد کرزی و عطا محمد نور نشان می دهد که:
۱) معاون اول حامد کرزی، مارشال قسیم فهیم تاثیر زیادی بر کرزی دارد و می تواند در جا به جایی افراد و مسایل سیاسی نقش داشته باشد.
۲) امضای “توافقنامه ای صلح” میان عطا نور و کاخ “ارگ” راه را برای یک ایتلاف جدید سیاسی با نخبگان تاجیک باز می کند که این موضوع به ویژه می تواند نقش موثری در جریان انتخابات پارلمانی در سپتامبر سال ۲۰۱۰ داشته باشد.
۳) داکتر عبدالله با از دست دادن یک متحد استراتژیک و منابع اداری در ولایات شمالی افغانستان شانس کمتری برای راه یافتن در انتخابات پارلمانی خواهد داشت.
۴) دست یابی به توافقنامه میان حامد کرزی و عطا محمد نور جالب ترین نقطه در تجدید نظر برتوافقات قبلی میان کرزی و دوستم خواهد بود. بدیهی است که رهبران افغان به زودی وارد شکل تازه ای از همکاری ها می شوند که براساس آن باید از توانایی سیاسی و انتخاباتی رهبران تاجیک و ازبک در انتخابات ” ولسی جرگه ” به نفع “حزب کرزی” استفاده کنند.
