رابرت گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده امریکا روز گذشته بدون اطلاع قبلی وارد کابل شد و با حامد کرزی، رییس جمهوری، مقام های ناتو و مقام های سفارت کشورش دیدار و گفتگو کرد. این در حالی است که سفر اعلام شده محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران که قرار بود دیروز انجام شود، بدون هیچ دلیلی معطل شد و او به کابل نیامد.
برخی از منابع سفر از قبل اعلام نشده ای وزیر دفاع امریکا را باخبری از روند پیشرفت ” عملیات مشترک” که همین اکنون در ولایت های جنوبی کشور ادامه دارد، عنوان کردند. با این وجود سفر آقای گیتس، آنهم در روزی که قرار بود رییس جمهور ایران به کابل بیاید، می تواند تصورات دیگری را نیز تقویت کند.
در شرایطی که روابط دیپلوماتیک ایران با کشورهای غربی در بدترین وضعیت در چند سال گذشته قرار دارد، گمان می رود که سفر آقای گیتس نیز با مشکلات سیاسی ایران در سطح بین المللی بی ربط نباشد. این در حالی است که به تازگی رییس آژانس هسته ای بین المللی در گزارشی گفته است که نسبت به عدم استفاده نظامی ایران از پروژه هسته ای اش مطمین نمی باشد. با این حال ایران که از چند سال به این سو مصروف توسعه و تولید انرژی هسته ای است، تلاش هایش را در این زمینه صلح آمیز عنوان می کند.
منابع ایرانی روز یک شنبه گفتند که احمدی نژاد به دعوت رییس جمهور افغانستان به روز دوشنبه به کابل می آید. اگر چنین چیزی درست بوده باشد، پس باید دولت افغانستان از قبل در این مورد آمادگی می داشت و برنامه ریزی می کرد تا می توانست از رییس جمهوری کشور همسایه ایران، به خوبی پذیرایی کند. اما این سفر ظاهرا برنامه ریزی شده بدون هیچ دلیلی به تعویق افتاد و حتا تاریخ جدیدی نیز برای آن اعلام نشد. این در حالی است که یک منبع نزدیک به ریاست جمهوری که نخواست نامش افشا شود، به روزنامه ۸صبح گفت که سفر احمدی نژاد احتمالا در چند روز آینده اجرا خواهد شد و دولت افغانستان آمادگی دارد تا از وی پذیرایی کند.
تصور می رود که دولت ایران از اتفاقات اخیر در سطح بین المللی در مورد برنامه هسته ای اش از یک سو و احتمال حملات هوایی امریکا و متحدانش از خاک افغانستان تا حدی نگران باشد. برخی کارشناسان احتمال می دهند که سفر احمدی نژاد به افغانستان ممکن است به این هدف بوده باشد تا در دیدار با مقام های افغانی خواستار وضاحت در مورد موقف افغانستان در صورت حمله احتمالی امریکا و متحدانش به خاک آن کشور از قلمرو افغانستان گردد.
هرچند در حال حاضر نشانه های حمله احتمالی به ایران از قلمرو افغانستان و یا هم از سوی اسراییل چندان متصور نیست، زیرا غرب و متحدانش از تبعات پیش بینی نشده آن تا حدی نگران اند، اما اگر ایران در زمینه تلاش ها برای دسترسی کامل به انرژی هسته ای و استفاده نظامی از آن بیشتر از امروز پای بفشارد، در آن صورت احتمال حملات هوایی بر تاسیسات هسته ای و حتا نظامی ایران هم از سوی اسراییل و هم از سوی امریکا و متحدانش از قلمرو افغانستان، عراق و هم خلیج فارس بعید به نظر نمی رسد، هرچند که تبعات ناخوشایند و گسترده ای هم داشته باشد.
در حال حاضر افغانستان بر بی طرفی خود در قضیه ایران پای می فشارد، اما اگر امریکا و متحدانش به بهای حل مشکل طالبان، کابل را در مورد استفاده از قلمروش در برابر ایران زیر فشار قرار دهند، احتمال این که حامد کرزی در مورد استفاده از قلمرو افغانستان بر ضد ایران رای بدهد، بعید نیست.
اما از سوی دیگر ایران نیز کارت های به دست دارد که می تواند در بازی منطقه ای از آن بر ضد امریکا و متحدانش استفاده کند. ایران از نفوذ قابل ملاحظه ای در عراق برخودار است. حزب الله در لبنان و حماس در فلسطین و شورشیان حوثی شیعه در یمن و گروه های متحد ایران در افغانستان همه و همه می توانند دردسرهای را برای امریکا و متحدانش در صورت حمله احتمالی بر آن کشور در تمام منطقه ایجاد کند.
تا کنون هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه امریکا و متحدانش در صدد استفاده از خاک افغانستان بر ضد ایران باشند، وجود ندارد. زیرا امریکا و متحدانش می دانند که استفاده از قلمرو افغانستان بر ضد همسایگان این کشور باعث ایجاد شک و تردیدها در مورد اهداف مبارزه با تروریزم در منطقه خواهد شد، اما طبیعی است که در صورت ادامه تنش ها میان ایران و غرب در مورد برنامه هسته ای آن کشور و تصمیم برای حمله بر تاسیسات هسته ای و نظامی آن کشور، از نزدیکترین پایگاه ها استفاده خواهد شد که یکی از آنها می تواند افغانستان باشد.
اما فراموش نکنیم که تا زمان حل مشکل تروریزم در افغانستان، بعید است که امریکا و متحدانش به فکر استفاده از قلمرو این کشور حتا در صورت نیاز هم، بیافتند، زیرا آنها می دانند که استفاده از قلمرو این کشور تلاش ها را در راستای مبارزه علیه تروریزم منحرف خواهد کرد و باعث تقویت مجدد تروریستان خواهد شد که در آن صورت طبیعتا از حمایت بی دریغ ایران نیز برخودار خواهند گشت.
آنچه که مهم است این که اگر امریکا و متحدانش به فکر حمله بر ایران خواه از طریق قلمرو افغانستان و خواه از طریق عراق و خلیج فارس بیافتند، در آن صورت بازنده اصلی مردم افغانستان خواهد بود. زیرا تجربه عراق نشان داد که افغانستان عملا از محراق توجه باز ماند و این باعث گردید تا تروریستان شکست خورده با استفاده از این فرصت یکبار دیگر به تجدید سازمان و تشکیلات خود بپردازند و مشکلات گسترده امروزین را ایجاد نمایند. اکنون نیز هر جنگ و درگیری منطقه ای جدید باعث می گردد تا تلاش ها در راستای مبارزه با تروریزم در افغانستان کمرنگ شود و روند موفقیت در این راستا برای مدت های طولانی به تاخیر بیافتد.
