در قدیم، مراسم خواستگاری رسم و رسوم خاصی داشت. مادر پسر به چند تن از زنان فامیل، میسپرد که اگر دختری با شرایط مناسب سراغ دارند به او معرفی کنند.
پس از مدتی یکی از این زنان دختری را انتخاب و به‌همراه یک یا چند نفر از زنان خانواده داماد سرزده به خانه او میرفتند تا دختر را ببینند. در جامعه سنتی زن و مرد قبل از ازدواج همدیگر را نمی‌دیدند و این بزرگترها بودند که برای آنها تصمیم می‌گرفتند.
البته امروز هم هستند جوانانی که همدیگر را ندیده تصمیم به ازدواج می‌گیرند؛ حقیقت فقط شکلش فرق کرده است. ازدواج‌هایی که جرقه آشنایی‌شان توسط کلیدهای حروف‌نگاری کامپیوتر زده می‌شود.
اینترنتی شدن روابط اجتماعی در جامعه امروز و استفاده از وسایلی همچون اینترنت جزو لاینفک زندگی افراد شده و در واقع دنیای جدید شیوه نویی را برای زندگی می‌طلبد. از همین‌رو زندگی نسل جدید با نسل گذشته متفاوت شده است.
ازدواج اینترنتی یکی از پدیده‌های جدیدی است که افراد به‌راحتی وارد سایت‌هایی می‌شوند و شروع به دوستیابی و گفت‌وگو (چت) با افراد ناشناس می‌کنند.
طبق آمار اداره‌کل مطالعات اجتماعی و بررسی‌های اجتماعی ناجا، ۶۳ الی ۶۸ درصد چترومها در اختیار جوانان قرار دارند خصوصاً جوانان ایرانی که حتی گوی سبقت را از مردم امریکا و کانادا هم ربوده‌اند. ازدواج در اینترنت اولین بار در کشور فرانسه و حومه‌های شهر پاریس مطرح شد و در کشور ما هم موضوع دوستیابی رایانه‌ای و گاهی ازدواج اینترنتی از حدود ۲-۳ سال پیش در بین عموم رواج پیدا کرد.
تا جایی‌که چندین سایت نیز در این مورد به‌وجود آمده و اقدام به عضویابی کرده؛ اما آنچه مهم است عواقب و مشکلاتی است که پس از عضویت یا مراجعه به چنین سایت‌هایی در بین جوانان به‌وجود آمده است.
مدیرکل فرهنگی و تربیتی سازمان ملی جوانان ایران در این‌باره می‌گوید: از آنجا که انتخاب همسر مناسب بنیادی‌ترین مبنای تشکیل زندگی است و شیوه سنتی، دیگر پاسخگوی مناسبی برای این تصمیم مهم نیست با نگاهی کوتاه به دنیای اینترنت و تفحصی کوتاه در فضای سایبر متوجه می‌شویم اینترنتی شدن روابط اجتماعی در جامعه امروز ایران به طرز ناباورانه‌ای بیان کننده این واقعیت است که دوستی‌ها در دنیای مجازی به شکل نگران کننده‌ای در حال تبدیل شدن به یک فرهنگ پذیرفته شده است.
روند قابل قبول تر در غرب
مجید امیدی- مدیرکل فرهنگی و تربیتی سازمان ملی جوانان شهرکی ایران معتقد است: در غرب ارتباط از طریق اینترنت تقریبا روند تایید شده و قابل اطمینان را طی می‌کند و طرفین پس از اینکه تصمیم به ازدواج گرفتند شرایط خود را صادقانه بیان کرده و با هم ازدواج می‌کنند.
اما چون در کشور ما این فرهنگ وجود ندارد، آنچه در چترومها بیان می‌شود اکثرا دروغ است و این دروغ‌ها باعث فروپاشی خانواده پس از ازدواج می‌شوند چرا که طرفین بعد از ازدواج واقعیت‌های فرد مقابل را از نزدیک می‌بینند.
او در ادامه می‌گوید: نگاه پسران به مقوله همسریابی اینترنتی صرفاً نوعی سرگرمی است. اما دختران از شیوه همسریابی اینترنتی برای انتخاب همسرِ مناسب استفاده می‌کنند. امیدی یادآور می‌شود: اگر جنبه آگاهی بخشی این وسیله نادیده گرفته شود و با نگاهی احساسی و همراه یا ناآگاهی، فرد بخواهد همسرش را از طریق اینترنت برگزیند و نقش اینترنت در تشکیل خانواده بر پایه احساسات، بنا شود، اینترنت را نباید در انتخاب همسر استفاده کرد اما اگر این وسیله بر آگاهی و آشنایی بیشتر طرفین ازدواج بیفزاید،کار بسیار پسندیده‌ای است.
ورود اینترنت به جوامع در حال توسعه‌ای همچون ایران در کنار تمام محاسن و نوآوری‌هایی که به دنبال داشته دارای جوانب منفی و آثار سویی نیز است. امیدی در این‌باره می‌گوید: این نوع ارتباط زمانی می‌تواند به یک آشنایی سالم تبدیل شود که با بلوغ هیجانی هر دو فرد، نظارت موسسات ذی‌صلاح در این امر و استفاده از متخصصان و مشاوران در حوزه‌های دینی و ازدواج همراه شود.
از طرفی اگر خانواده‌ها خیلی بدبینانه به این وسیله ارتباطی نگاه کنند قطعا فرزندانشان به شکل دیگری آسیب خواهند دید چرا که اینترنت واقعیت روز جامعه ماست و نمی‌توانیم این واقعیت را انکار کنیم اما این سخن نیز به آن معنا نیست که فرزندمان را در برابر ابزارهای جدید تنها رها کنیم.
گفته می‌شود ۸۰ درصد دانشجویان در معرض خطر اعتیاد به اینترنت قرار دارند که بیش از ۱۴ درصد آنها بیش از ۲۰ ساعت در هفته زمان شان را در فضای مجازی و اینترنت می‌گذرانند. در کشور ما هنوز فرهنگ استفاده مناسب از چنین فضایی وجود ندارد.
اما صحبت‌های مهشید شریف مشاور امور روان شناسی و رفتار اجتماعی نیز در این‌باره شنیدنی است.
او مثبت یا منفی بودن این مدل ازدواج را بستگی به دیدگاه و طرز فکر طرفین می‌داند و در ارتباط با نکات مثبت آن می‌گوید: در این مدل از ازدواج فرد خود فعالانه در جستجوی جنس مخالف شرکت می‌کند به‌همین دلیل باید به درجاتی از خودشناسی برسد و شخصی را پیدا کند که به خصوصیات او نزدیک باشد. حاشیه‌هایی که در ازدواجهای سنتی وجود دارد در این مدل کمتر دیده می‌شود و معمولا بدون تشریفات صورت می‌گیرد.
او اشاره‌ای نیز به نکات منفی آن دارد مانند: زبان جدیدی که در آن کلی‌گوئی‌ها گفته می‌شود و شناخت‌ها نسبت به هم کامل نیست و از طرف دیگر برداشت‌ها و مقصودها درست منتقل نمی‌شود همچنین افراد برای درک یکدیگر از تصویر‌سازی ذهنی استفاده می‌کنند و با یک دنیای انتزاعی روبه‌رو هستند. در این مدل ازدواج‌ها نیز دیگران حضور ندارند و فرد به تنهایی تصمیم می‌گیرد.
به‌جای ترویج ازدواج طلاق را کاهش دهیم
جعفر اردبیلی عضو هیات علمی دانشگاه و مدیر موسسه امین ایران نیز با اشاره به اینکه در ازدواجهای اینترنتی شخصیت دوم و سوم افراد بروز می‌کند می‌گوید: در این مدل، قبل از ازدواج لایه پنهان شخصیت دیده نمی‌شود و بعد از آن شخصیت واقعی رو می‌شود که مشکلاتی را برای افراد در زندگی زناشویی به‌وجود می‌آورد.
او ضمن بیان این مطلب که این افراد سعی می‌کنند آرزوهایشان را بیان کنند نه واقعیت موجود در زندگیشان را، ادامه می‌دهد: اینترنت یک ابزار است و اگر از آن به شکل صحیح استفاده شود می‌تواند مانند هر ابزار دیگری مفید باشد. اردبیلی موسسات همسریابی معتبر را مفید می‌داند چرا که به اعتقاد او در این موسسات علاوه بر دختر و پسر، مشاور متخصص نیز حضور دارد و تصمیم‌گیری برای ازدواج ۳ طرفه است و کار به شکل کارشناسی جلو می‌رود.
او با اشاره به اینکه به‌جای بالا بردن آمار ازدواج باید سعی شود آمار طلاق پایین بیاید می‌گوید: با هر ازدواج ناصحیح و طلاق، هر خانواده حدود ۷۰ میلیون ریال به خاطر هزینه ازدواج متضرر می‌شود که نهایتاً این زیان باعث هدر رفتن اموال کشور و در مجموع معادل دو ماه و نیم پول نفت یعنی ۱۲ میلیارد دلار می‌شود بنابراین بهتر است ازدواج‌ها به شکل صحیح صورت گیرد که منجر به طلاق نشود.
برگرفته از همشهری
