موضوع تقلب در انتخابات افغانستان وارد مرحله ی بحرانی خود شده است: مامور بلندپایه ی سازمان ملل در افغانستان سخن از تقلبات عمده به نفع آقای کرزی می زند، در حالی که طرفداران رییس جمهور و حتا مقامات عمده، گالبرایت و هالبروک را دوستان صمیمی داکتر عبدالله معرفی می کنند تا دلایل مخالفت ها و اعتراضات گالبرایت را به مردم روشن بسازند.
گالبرایت از تقلب به نفع رقبای کرزی هم صحبت می کند ولی نمی خواهد که نام آنها را بگیرد. دلیل آن را نمی دانیم. از نظر کرزی این یک توطیه امریکایی است.
اگرچه از آغاز که خبر استعفای معاون کای آیده در رسانه ها درز کرد، گفته می شد که موضوع برخورد سازمان ملل با مساله ی تقلب در انتخابات، موجب اخراج این مامور امریکایی از یوناما شده است، ولی، سعی می شد که در جریان بررسی تقلبات انتخاباتی از سوی کمیسون مستقل سمع شکایات، این موضوع به صورت رسمی تایید نشود، و کای آیده و گالبرایت چنین اختلاف شدیدی را نیز رد کردند.
گالبرایت نامه ای نوشت به بان کی مون و از تقلب در انتخابات افغانستان و جانبداری یوناما حرف زد، و گفت که مشارکت مردم در مناطق جنوبی مانند قندهار، بسیار کم بوده ولی، کمیسون برخلاف آن را نمایش داده است. اما، بان کی مون نیز اخراج او را از کشور تایید کرد و جانب کای آیده را در کابل گرفت.
آقای گالبرایت بار دیگر از پشت ابر شایعه و ابهام بیرون شد و مقاله ای برای واشنگتن پست زیر عنوان”مشاهداتش از انتخابات اخیر افغانستان”، نوشت و به شدت یوناما و آقای حامد کرزی را به دلیل برگزاری یک انتخابات مملو از تقلب نقد کرد. به دنبال آن، داکتر عبدالله، از موقعیت استفاده کرده و بی طرفی سازمان ملل در افغانستان را زیر سوال برد.
گالبرایت در واشنگتن پست نوشت که به دستور آقای کای آیده از حرف زدن در مورد تقلبات انتخاباتی و مراکز رای دهی ای که به دلیل مشکلات امنیتی در مناطق نا آرام کشور برپا نشد، منع گردید. به گفته ی معاون کای آیده، از ۷ هزار مرکز رای دهی، ۱۵۰۰ آن قرار بود که در روز انتخابات در مناطق کاملا نا امن برپا شودکه نه ناظران کمیسون مستقل انتخابات و نه اردو و پولیس ملی از آن مراکز دیدار کرده می توانستند. آیا به راستی چنین مراکز رای دهی در آن مناطق ناامن وجود خارجی داشتند؟ روشن بود که چنین مراکزی در روز انتخابات باز نشده اند. اما در کتاب این مراکز رای دهی ثبت شده بود که به راستی مایه ی سر درگمی بود.
به گفته ی آقای گالبرایت، او در صحبت با وزرای دفاع و داخله ی افغانستان از مراکز رای دهی که برپا نشدند، سخن گفت و ابراز داشت که یا برای این مراکز در مناطق ناامن، یک برنامه ی امنیتی درست مدنظر گرفته شود و یا اصلا در روز انتخابات باز نشوند. ولی، این دو وزیر که به نفع کرزی کار می کردند، به پیشنهاد او بی توجهی کردند. در نتیجه، آقای کای آیده نیز به گالبرایت دستور داد که از بحث بیشتر در مورد مراکز “انتخاباتی خیالی” یا مراکزی که در انتخابات وجود خارجی نداشتند، خودداری ورزد.
آقای گالبرایت، معاون آقای آیده مدعی است که سازمان ملل در کابل و کمیسیون برگزاری انتخابات از کرزی جانبداری کرده و شخص کای آیده با گزارش دادن و صحبت نمودن در مورد تقلبات انتخابات مخالفت می کرد. از نظر آقای آیده، اگر تقلبات در انتخابات برملا شود، به بی ثباتی در کشور دامن زده شده و از نظر آقای گالبرایت، کای آیده می خواهد که به قیمت یک انتخابات مملو از تقلب به نفع کرزی، جلو نا امنی را بگیرد. این در حالی است که به گفته ی او، احتمال عدم مشروعیت و نپذیرفتن حکومت بعدی در شمال افغانستان وجود دارد.
جنگ کلمات
سخنان گالبرایت تمام رسانه های داخلی و خارجی را تحت تاثیر خود قرار داده است، ولی دفتر یوناما در کابل تمایلی ندارد که وارد این جنگ لفظی با گالبرایت شود. اما، سخنان گالبرایت، به ویژه با توجه به مقام مهم او در یوناما، در حدی نیست که کای آیده دروازه ی دفتر خود را به رویش قفل کرده و در سکوت شاهد زیر سوال رفتن مشروعیت سازمان ملل و حتا احتمالا کمیسون مستقل سمع شکایات باشد.
در شرایطی که تقلبات گسترده در جنوب کشور به امری قابل باور و شایع مبدل گشته است؛ در حالی که تعداد زیادی از آرا به دلیل تقلب در مناطق ناامن از سوی کمیسیون سمع شکایات باطل اعلام شده و ۱۰ درصد کل آرای انتخابات مورد بررسی مجدد قرار گرفته است، اتهامات گالبرایت به عنوان یک مقام بلند پایه سازمان ملل در کابل بی اعتمادی نسبت به یوناما، کمیسیون سمع شکایات و نتایج انتخابات را در بین مردم دامن می زند.
هرچند مقام های یوناما حرف های گالبرایت را حمل بر اختلافات و حتا انتقام گیری های شخصی تعبیر می کند، ولی افکارعامه نمی تواند از کنار حرف های یک مقام بلندپایه ی این سازمان بی تفاوت بگذرد. از سوی دیگر، انکار محض اتهامات گالبرایت کافی نیست، و یوناما برای ترمیم اعتماد در جامعه نیازمند اقدامات بیشتر است.
اعتبار کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی؟
یک موضوع مهمی که در ارتباط به افشاگری های پیتر گالبرایت مهم است، اعتبار یوناما و کمیسیون سمع شکایات است که در حقیقت اعتبار نهایی انتخابات ریاست جمهوری بر دوش آنها می باشد. با توجه به اظهارات پیتر گالبرایت، امکان تقلب و حمایت نماینده سازمان ملل در افغانستان از آن، نگاه ها را به کمیسیون سمع شکایات نیز مشکوک می نماید.
تردیدی نیست که این کمیسیون از سوی نهادهای مختلف تحت فشار است و به ویژه برای دولت تصمیم نهایی کمیسیون بسیار مهم می باشد، و بدون شک با کمیسیون وارد مباحثاتی شده باشد. آقای کای آیده در روز های آینده باید نشان دهد که عدم جانبداری خود را در قبال کاندیدان ریاست جمهوری حفظ کرده و هرچه زودتر، تا پیش از اعلام نهایی نظر کمیسون سمع شکایات، به شایعات و اتهامات معاون سابق خود نقطه ی پایان بگذارد.
عدم اعتماد سازی، این بدبینی را به وجود می آورد که کمیسیون سمع شکایات نیز که یک نهاد وابسته به سازمان ملل است، جانبداری خود را حفظ نخواهد توانست. اگر کای آیده می تواند بخاطر مصالح سیاسی که فکر می کند به نفع افغانستان است، از تقلب و تخلف چشم پوشی کند، آیا این فشار های بالای گرانت کیپن، بالای رییس کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی، نیز اعمال نخواهد شد؟
فعلا سازمان ملل وارد یک بازی سیاسی ای شده است که معلوم نیست سرانجام آن به نفع کی خواهد بود.
برگرفته شده از هشت صبح
