روز یکشنبه ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۹ میلادی، مجلسی بمناسبت یاد بود وگرامیداشت از شخصیت و اندبشه های شهید احمدشاه مسعود (ره) دریکی از شهرهای پیوسته به پایتخت ناروی برگزار شد. دراین مجلس شماری از هموطنان ما که در داخل و اطراف شهر اسلو زندگی داشتند وسیعا اشتراک نمودند.
این همایش که اصولا مجلس نکوداشت بود؛ نه سیمنار بود و نه کنفرانس، اما آمیزه یی شد از هردو وبحثهای گرمی ازسوی دانشمندان موجود در مجلس راه افتاد.
عنوان مجلس” مسعود وروش اعتدال اسلامی درافغانستان “بود! مجلس ازسوی مرکزهواداران بنیاد شهید مسعود در ناروی برگزار شده بود. همانگونه که در اطلاعیه ها آمده بود، مجلس از ساعت یک بعد از ظهر آغاز گردید و تا ساعت چهار ونیم ادامه یافت.
ریاست هیآت ستاد مجلس یا بعباره دیگرهیآت رییسه جلسه برعهده ی استاد عابد حیدری بود. البته آقایان ژنرال عبدالروف بیکی، حاج رمضان میرزایی، شریف الله اندرابی و خانم مصباخ اعضای ریاست مجلس را داشتند.
این مجلس یادبود و گرامیداشت از هشتمین سال شهادت شخصیت نامدار وصاحب اندیشه ی کشورما شهید احمدشاه مسعود را، آقای حجت الاسلام والمسلمین غلام سخی مصباح روحانی صاحبنظر و روشنفکردینی ، که بعنوان رییس دارالانشاء مجلس تعین شده بود، گردانند گی نمود. درخشش آقای مصباح هم در ابراز اندیشه های تجدد خواهانه نسبت به روشهای اعتدالی دین و هم پیرامون مباحث مجلس سمت دهنده و سزاوار تحسین بود.
ایشان با خوانش دعاییه ی برای اعلام ختم قرآن عظیم الشآن که قبل از آغاز مجلس جهت فاتحه عمومی نسبت به شهدا در این هفته متبرک و مخصوصا شهید بزرگوار احمدشاه مسعود ازسوی مرکز هواداران بنیاد انجام شده بود، سخن درباب این همایش مورد نظر را آغاز نمود. درحالیکه سخنان آغازین آقای مصباح جریان داشت، روی پرده بزرگ محفل، تصاویر و نمادهای تصویری کلیپ شده ی شهید مسعود بصورت متحرک از نظر بینندگان می گذشت. این حالت خیال آدمی را به پرواز آورده، ازحالا تا روزگار زندگی وفرماندهی آن رستم زمانه وصل مینمود.
مجلس با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید توسط جناب قاری محمدنعیم قاری مسجد اسلو، رسما افتتاح گردید. پس از ختم خوانش آیاتی از کتاب الله، و سپاس گزاری از قاری محمد نعیم، آقای حجت الاسلام مصباح هراتی گرداننده مجلس سخنان مقدماتی خویش را در باب منزلت شهداء، اهمیت مبارزات و مجاهدتهای مردم، نقش ویژه ی فرمانده مسعود در سازماندهی و رهبری جهاد اسلامی و همینگونه داستان شهادت او بدست د شمنان مردم افغانستان ابراز نمود. فرمایشات ایشان مورد استقبال جامعهء تالار قرار گرفت.
آنگاه گرداننده مجلس پس از اعلام برنامه همایش، از آقای محراب نوابی مسول بنیاد شهید مسعود در ناروی دعوت نمود تا پیام بنیاد مرکزی، گزارش و حرفهای خود و گروهی از جوانان عضو بنیاد و شورای تدارک برگزاری همایش هشتمین سالیاد آن شهید را به مجلس قراات نماید. آقای نوابی با خوانش یک متن مناسب و گزارش فشرده سیاسی؛ کار و کوشش خویش در این زمینه را ضمن عرض خیرومقدم خدمت مهمانان مجلس، اعم از سفرا و دپلماتهای سیاسی، شخصیتهای سیاسی و کافه ی هموطنان ما در پایتخت ناروی، بیان نمود. گزارش ایشان نیز مورد دلچسپی مجموعه تالار قرار گرفت. آقای نوابی برای نبود نان و صرفیه به لحاظ روزه ی مبارکه، از مهمانان عذر خواهی نمود و برنامه برگزاری سال آینده و دهمین سالگرد یادبود قهرمان ملی افغانستان را پیشاپیش اعلام کرد.
درهمین بخش تشریفاتی و مقدماتی مجلس، آقای مصباح از جناب استاد پویا فاریابی مستشار وزیر مختار دولت جمهوری اسلامی افغانستان درکشورناروی که درچهار کشوردیگر اروپای شمالی نیز از افغانستان نمایندگی میکند، تقاضا نمود تا با ابراز مطالبی در این زمینه همایش را مستفید بفرمایند. استاد پویا فاریابی پیرامون توجه دولت درزمینه احترام نسبت به نقش واعتبارشهدا ونیز پیرامون حیات وفعالیت سودمند شهید بزرگوارکشورمان احمدشاه مسعود قهرمان ملی افغانستان، سخنان ارزشمندی ابراز نمود.
گرداننده مجلس پس از ابراز تشکر از آقای پویا فاریابی، از محضر آقای علیرضا قزیلی نایب سفیر سفارت جمهوری اسلامی ایران در اسلو دعوت بعمل آورد تا درهمایش یاد بود شهید مسعود و مقام شهدا، سخن بگوید. آقای قزیلی در یک صحبت فشرده و آرام، مجاهدت و مبارزات دلاورانه ی مردم و بخصوص احمدشاه مسعود قهرمان ملی افغانستان را توضیح نموده، از افتخارات تاریخ معاصر افغانستان سخن گفت. با بفرجام رسیدن سخنان آقای قزیلی بخش تشریفاتی همایش پایان یافته و نوبت سخنرانان اساسی مجلس شد.
نخستین سخنران هشتمین سالیاد شهید مسعود (ره) آقای حمزه واعظی جامعه شناس و تحلیلگر امور سیاسی بود. آقای واعظی پس از اتحاف دعا و فرستادن درود بر روان جانباختگان کشور، ابتدا پیرامون مقام شهدای آزادی برای افغانستان، منجمله شهید احمدشاه مسعود، شهید استاد مزاری، شهید عبدالحق و سایر شهدای کشورسخن گفت. صحبت اساسی جناب واعظی درمورد نابسامانیهای جهان اسلام و چالشهای آن با تمدن غرب بود. سخنان آقای واعظی که اعتدال در روشهای اسلامی را به بررسی گرفته بود، منشآ تذکر وبیان سخنرانان پس ازوی قرارگرفت.
نوبت دوم این بخش به نوجوان یازده ساله یی بنام نذیر نظیر داده شد. این نوجوان با خوانش یک نامه کوتاه در مورد دلبستگی نوجوانان افغانستان به قهرمان ملی و بزرگان دیگرمملکت، که در جامعه غربت زندگی میکنند؛ پیشنهاد نمود تا دانشمندان تاریخ کشورمان، تاریخ راستین افغانستان را به زبان مادری آنها بنویسند ودر اختیار شان بگذارند. خوانش یادداشت این نوجوان که با پیشنهاد و آرزوهایش سه دقیقه را دربر گرفت، مورد استقبال گرم حاضرین واقع شد.
سخنران دیگر همایش آقای دلجو حسینی بود، ایشان ابتدا با فرستادن درود و دعا برای شهدای اسلام و بویژه احمدشاه مسعود قهرمان ملی کشور، اندکی پیرامون بخشی از سخنان آقای واعظی صحبت نموده و سپس درزمینه ی جایگاه و توانایی و اهمیت نیروی مجاهدین بعنوان تغیر دهنده توازن در سطح ملی وبین المللی سخن گفت.
نخستین سخنران زن در مجلس یادبود شهید مسعود بزرگ، خانم سوسن مصباح بود، این دوشیزه آگاه و خوش بیان، سخنان بسیار زیبا و مقالت بسیار دقیق فراهم نموده بود. او خوشبختانه جای خالی خانم دانشه باسل، خانم مهسا طایع و خانم فرشته حضرتی را که در سالهای گذشته در همین مناسبت سخنرانی نموده بودند، پرنمود. بیانیه ی خانم مصباح مناسبترین متنی بود که توجه همه سطوح اعضای مجلس و اشتراک کنندگان را جلب نمود. مجلسیان نیز در پایان برای استقبال از سخنان ایشان صمیمانه کف زدند و گرداننده مجلس نیز پس از تحسین و تایید گفته ها وخوانش متن، از ایشان تشکر نمود.
سخنران بعدی آقای حقوقی یکی از برادران مجاهد مقیم اسلو بود که با زبان پشتو صحبت نمود. اقای حقوقی ضمن عرض احترام به قربانیان جهاد اسلامی، در زمینه ی قهرمانی مردم افغانستان و نقش شهید احمدشاه مسعود سخن گفت. محتوای صحبت آقای حقوقی مورد تایید شاملان مجلس متذکره واقع گردید.
سخنران پسین این همایش آقای محمد الله ناقد روشنفکراصلاح طلب جناح دینی بود، آقای ناقد که عادتا صحبت آرام و نرم مینمایند، ابتدا باذکر نام بزرگانی چون شهید مسعود و سایر فرزندان مجاهد ومبارز مردم افغانستان، هفته شهید و هشتمین سالگرد یادبود وتجلیل از مقام قهرمان ملی افغانستان را گرامی داشت. بخشی از سخنان آقای ناقد هم به گفتمان آقای واعظی و اشارات آقای دلجو حسینی مربوط شد. اما ایشان مشکلات خشونت و روشهای افراطی در اسلام را زیر نام دوام جنگها وتفنگها، بصورت واضح اشاره نمودند.
آخرین نوبت ، نوبت سخن آخر بود. دراین نوبت آقای بیژنپور چند سخنی در مورد مقام جانباختگان راه آزادی و آزادگی و اهمیت عدالت در گفتمانهایی ازاین دست، بیان کرد.
آقای حجت الاسلام مصباح گرداننده همایش با ابراز تشکر و امتنان از فراهم کنندگان مجلس یادبود، از آقای محراب نوابی مسول هواداران بنیاد شهید مسعود دراسلو، از ستاد برگزاری مجلس و جوانان پرشور و همکار و نیز از محضر یکایک مهمانان گرامی و اشتراک کنندگان قدر شناسی نموده، بادرود ودعای مجدد درحق شهدا ی آزادی و اسلام در افغانستان، مجلس را پایان یافته اعلام نمود.
