باراک اوباما، رییس جمهور امریکا به مشاوران اش دستور داده است تا در مورد کشتار دسته جمعی طالبان در سال ۱۳۸۰ در شمال افغانستان تحقیق و بررسی کنند. این دستور در حالی صادر می شود که قبل از این مقام های امریکایی گفته بودند هیچ گونه شواهدی در مورد کشتار دسته جمعی وجود ندارد. اکنون سوال اساسی این است که در پشت این دستور آقای اوباما، چه اهدافی دنبال می شود.
با توجه به این پرسش تحلیل ذیل ارایه می گردد:
۱ ـ چراغ سبز اوباما به طالبان:
آقای اوباما با تمرکز روی کشتار طالبان در واقع می خواهد نوع غم شریکی خود را با بازماندگان این قربانیان اعلان نماید. این تصمیم آقای اوباما نوعی امتیاز بخشیدن به طالبان است.
آقای اوباما احتمالا با این اقدام می خواهد پیام معینی را به طالبان داشته باشد مبنی بر این که عاملین قتل همرزمان آنان، روزگاری به محاکمه کشانیده خواهند شد. هر چند طالبان تا حال نسبت به این تصمیم واکنشی نشان نداده اند، اما به هر حال این اقدام نوعی پیروزی برای طالبان به شمار می رود. جالب این جا است که ایالات متحده امریکا از یک سو در حال تدارک یک جنگ وسیع علیه طالبان است و از سوی دیگر بررسی کشتار دسته جمعی طالبان را مطرح می کند. به هر ترتیب دو برداشت اساسی از این تصمیم متصور است؛ نخست این که امریکا می خواهد به طالبان نرمش و چراغ سبز نشان دهد و دو دیگر این که آقای اوباما با این مساله نوعی سردرگمی میان طالبان ایجاد خواهد کرد. بدین ترتیب برخی از گروه های طالبان که با روحیه ی انتقام جویی تا حال سنگرهای جنگ را گرم نگهداشته اند، با طرح بررسی کشتار دسته جمعی احساس آرامش خواهند کرد و احتمالا با دلگرمی بیشتر به مذاکره روی خواهند آورد.
۲ ـ چرا فقط کشتار طالبان؟
شاید برای بسیاری از مردم افغانستان این تصمیم اوباما جالب و غیرمنتظره باشد. آقای اوباما به خوبی می داند که طالبان در ۷ سال حکومت خود و پس از آن جنایت های بزرگی را مرتکب شدند. آنان از انسان های این سرزمین گرفته تا آثار باستانی و مزارع، تاک ها، آرشیف و هر آن چه به عنوان ارزش یاد می گردید، همه و همه را نابود کردند. آنان هر گز به کرامت انسانی باورمند نبوده و صرفا با سیاست برتری طلبانه، در صدد ایجاد حاکمیت تک قومی بوده، به حذف فیزیکی اقوام و ساکنان این سرزمین می اندیشیدند. آیا آقای اوباما کشتار مردم شمال را در زمان تصرف ولایت ها، کشتار مردم بامیان، سیاست زمین سوخته، و ملی ارزش های دینی سرزمین به نفع کشور همسایه را به یاد ندارد. پس چگونه می شود که از میان این همه جنایت صرفا به یک مورد بسنده نمود و دستور بررسی آن را صادر کرد.
۳ ـ پیامد این تصمیم:
تصمیم آقای اوباما برای رهبران و مردمی که سال ها در برابر طالبان مقاومت کرده اند، بسیار نگران کننده است. هر چند با این تصمیم اکنون پای آقای دوستم در میان است اما سایر رهبران جبهه ی شمال که عملا سال ها در برابر طالبان مقاومت کردند، نیز نگران خواهند شد تا مبادا سیاست اوباما روزگاری شامل آنان شود.
هر چند تا به حال بسیاری از این رهبران از وضعیت فعلی حمایت کرده اند اما این نوع سیاست ها می تواند، رهبران جبهه ی شمال را به رویکردهای دیگری وادار سازد.
مردم افغانستان انتظار داشتند که سیاست تغییر اوباما در شکل مثبت آن در افغانستان تجلی یابد، ولی اکنون برخی از آگاهان بر این باوراند که اگر تغییر وعده شده این باشد، این تغییر به نفع تروریستان و طالبان خواهد بود. خوب بود که آقای اوباما در کنار یادآوری از کشتار طالبان به جنایت های که در گذشته و امروز توسط این گروه علیه مردم افغانستان صورت می گیرد، نیز اشاراتی می کرد.
