“شهر بی قهرمان” عنوان کتابی است که به تازگی در شهر مشهد ایران منتشر شده است. این اثر گزیده ای از شعرهای عبدالقهار عاصی است که توسط احمد معروف کبیری گرد آوری شده و انتشارات ترانه آن را منتشر کرده است.
شهر بی قهرمان گزیده شعرهای کلاسیک قهار عاصی است که در قالب های کهن سروده شده و از مجموعه های “مقامه گل سوری”، “لالایی برای ملیمه”، “دیوان عاشقانه باغ”، “غزل من غم من”، “تنها ولی همیشه”، “از جزیره خون”، “ازآتش از بریشم”، “سال خون، سال شهادت” انتخاب شده است.
“از دستنویس ها” بخش دیگری این کتاب است که تعداد اندکی از شعرهای دستنویس قهار عاصی که در نزد دوستان او بوده است و تا کنون اقبال چاپ نیافته بودند در این بخش آمده است. از رباعی ها و دوبیتی ها نیز برخی از آن ها برای اولین بار منتشر شده است.
گردآورنده در مقدمه کتاب، در مورد آشنایی خود با قهار عاصی و اندکی هم به زندگی و شعر وی پرداخته است.
این کتاب اولین اثری است که تا کنون از قهار عاصی در ایران و توسط یک ناشر ایرانی منتشر می شود و این هر چند قدری دیر بوده است، اما می تواند نوید دهنده یک حرکت تازه برای آشنایی جامعه ادبی ایران با شعر فارسی افغانستان امروز باشد. پیش از این فقط آثار شاعران مهاجر در ایران توسط ناشران ایرانی چاپ شده بود.
این کتاب با معیارهای رایج تدوین و گردآوری کتاب فراهم آمده است. مثلا گردآورنده منابع نسخه بدل‌های شعرها را نقل کرده و بعضی واژه‌ها را در پاورقی معنی کرده است.
مجموعه “شهر بی قهرمان” توسط محمد کاظم کاظمی شاعر و نویسنده افغان ویرایش و صفحه آرایی شده است.
آقای کاظمی در پاسخ این پرسش که در ویرایش، چه تغیراتی صورت گرفته گفت: عمده کاری که از من در مورد این اثر خواسته شده بود، ویرایش فنی و صفحه‌آرایی کتاب بود. ولی من هم به سبب علاقه‌ای که به شعر و شخصیت شادروان عاصی داشتم و هم به سبب ارزشی که در این کتاب یافتم، به نظرم آمد که علاوه بر آن، بعضی پیشنهادها نیز در کار داشته باشم. عمده ترین این پیشنهادها مرتب‌ساختن آثار برحسب مجموعه‌شعرهای قهار عاصی بود. در تدوین اولیه «شهر بی‌قهرمان»، شعرها بیشتر به ترتیب موضوعی گردآمده بود و این، تعقیب سیر زمانی آثار عاصی را دشوار می‌کرد.
از دیگر پشنهادات کاظمی در بخش رباعی ها بوده که آنها را بر اساس حروف قافیه و ردیف مرتب کرده است تا پیداکردن یک رباعی خاص در میانشان آسان باشد.
آنگونه که محمد کاظم کاظمی می گوید موافقت گردآورنده کتاب با پیشنهادات او یک نمونه خوب از همکاری و همفکری گردآورنده و ویراستار بوده است که هر دو از نتیجه کار راضی هستند.
قبل از این نیز کلیات اشعار قهار عاصی به کوشش مرحوم نیلاب رحیمی و گزینه دیگری از رباعی ها و دوبیتی های عاصی به نام “هر بار که از دهکده ات می گذرم” به کوشش محمد آصف رحمانی تدوین و منتشر شده بود. ولی “شهر بی قهرمان” هم از نگاه محتوا و هم از نظر کفیت چاپ از دو مجموعه گذشته با کفیت تر به نظر می رسد.
آنگونه که گردآورنده کتاب هم در مقدمه آورده است در پشت جلد کتاب های قهار عاصی از چند مجموعه آثار آماده چاپ نام برده شده است. که ” خاک وخاطره”،” از دره تا دروغ”، ” دهکده طاعون زده” ، ” شام”، “غصه تلخ سفر”، “در باشگاه شوم شیاطین”، ” از باغچه تاریک”، ” تا خانقاه خون و شهادت”، شمشاد های سرخ خیابانی”، “مهرگان”، “پاییزخون” و “کاشکی عشق نبود” از مهم ترین این آثار است. که اکنون هیچ خبر و اثری از این مجموعه ها در دست نیست. و به گفته خود اعضای خانواده قهار عاصی، هیچ اثر و دستنویس چاپ نشده ای هم از عاصی نزد آنها باقی نمانده است.
با توجه به این که فرهاد دریا آواز خوان مشهور افغان و از دوستان نزدیک عاصی در مقدمه کتاب “از آتش از بریشم” گفته بود: “قسمت زیادی از آثار او هنوز به زیور چاپ آراسته نشده اند.” این احتمال وجود دارد که این آثار در نزد فرهاد دریا باشد.
در شکل گیری نام این مجموعه گردآورنده کتاب در مقدمه گفته است: ” “شهر بی قهرمان” ترکیبی است آهنگین و زیبا، از آفرینش های ذهن خود شاعر که با توجه به پیوست فلسفی و دانش سیاسی به جو فعلی ادبی- فرهنگی، شاید بتوان آن را اسطوره برتر یافت و پیشکش جامعه ادبی کرد.”
طبق آنچه که گردآورنده کتاب در مقدمه گفته است در آینده نزدیک جلد دوم گزیده شعر عبدالقهارعاصی، که حاوی نو سروده های وی می باشد در کتابی دیگر منتشر خواهد شد.
قهار عاصی در سال ۱۳۳۵ خورشیدی در روستای ملیمه پنجشیر به دنیا آمد. در رشته زراعت (کشاورزی) از دانشگاه کابل لیسانس گرفت. و در چهارم میزان سال ۱۳۷۳ در شهر کابل در جریان جنگ داخلی میان گروه های مجاهدین کشته شد.
شناسنامه کتاب:
شهر بی قهرمان، گزیده شعر عبدالقهار عاصی
گرد آورنده: احمد معروف کبیری
ویرایش و صفحه آرایی: محمد کاظم کاظمی
حروف نگاری: مشفق
طرح جلد: وحید عباسی
ناشر: انتشارات ترانه، مشهد، ایران
شمارگان: ۲۰۰۰نسخه
۴۳۰ صفحه، قیمت ۶۰۰۰ تومان
چاپ اول، سال ۱۳۸۸ خورشیدی
