خبر و دیدگاه

اصلاحات انتخاباتی و دلایل آن

saleh_Registani
صالح محمد ریگستانی٬ عضو کمیسیون ویژه اصلاحات انتخاباتی

اولین کار کمیسیون اصلاحات نظام انتخاباتی٬ عبارت از تعین هدف بود و درنخستین جلسه خود این اهداف را تعین کرد:

۱. بازگرداندن اعتماد مردم به روند انتخابات؛

۲. ایجادشفافیت در انتخابات های آینده به خصوص انتخابات پارلمانی وشورا های ولایتی سال ۱۳۹۵؛

۳. جلوگیری ازتکرار تقلب های گسترده؛

۴. کم ساختن مصارف انتخابات

با تعین این اهداف٬ کمیسیون تصمیم گرفت تا راه های رسیدن به این اهداف را از طریق تغیر درقوانینی که به امر انتخابات مربوط می شوند٬ جستجو کند.
دومین کار کمسیون ساختن طرزالعمل داخلی بود که طی سه روز به تصویب رسید.

سومین کار کمیسیون آغاز کار روی دوقانون بود که عبارت از قانون انتخابات و قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون ها انتخاباتی( کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی) می باشد.

کمیسیون طی یک ماه کار بی وقفه و بعد از جمع آوری نظرات مختلف به فیصله هایی رسید که در ادامه خواهد آمد.

همچنان کمیسیون به این فیصله رسید که از فرصت تعطیلی پارلمان استفاده کرده٬ پیشنهادات خود را زمانی به حکومت ارائه بدارد تا با فرمان تقنینی رئیس جمهور٬ جنبه اجرایی پیدا کند.

البته این را همگان می دانند که مطابق به حکم قانون اساسی ٬ ولسی جرگه نمی تواند در آخرین سال کاری خویش٬ درقانون انتخابات٬ تعدیلات وارد کند٬ پس یگانه راهی که باقی می ماند٬ فرمان تقنینی است.

شاید این سوال درذهن بعضی خوانندگان خطور کند که ولسی جرگه در دوره اخیر کارخویش نمی تواند در قانون انتخابات٬ تعدیلات وارد کند اما چنین قیدی برای قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون انتخابات وجود ندارد٬ چرا شما قصد دارید که هردو قانون را به فرمان تقنینی رئیس جمهور٬ اجرایی کنید؟

در جواب باید بگویم که چون انتظارات مردم برای آوردن اصلاحات در اعضای کمیسیون انتخابات ٬ بیشتر است لهذا کمیسیون اصلاحات تصمیم گرفت تا این تغیرات هم از طریق فرمان تقنینی٬ جامه عمل بپوشد.

یک دلیل دیگر هم وجود داشت و آن این که ٬ اگر قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون مستقل انتخابات به بازگشت ولسی جرگه از تعطیل٬ معطل می شد٬ این احتمال وجود دارد که درآنجا ماه ها زیر بحث قرار گیرد و انتظار مردم و جامعه بین المللی که خواهان تغیرسریع اعضای کمیسیون انتخابات اند٬ براورده نشود.

دلیل اخیر این که حکومت٬ مردم و جامعه بین المللی خواهان آن که هرچه زودتر٬ کمیسیون مستقل انتخابات با اعضای جدید٬ تاریخ برگزاری انتخابات ولسی جرگه وشورا های ولایتی را اعلان کند واین درصورتی ممکن است که کاراصلاحات از سریع ترین راه ممکن اجرایی شود که همانا فرمان تقنینی است.

حال توجه شما را به بخشی از اصلاحات پیشنهادی که دراین مقاله آمده است جلب می کنم و امیدوارم فردا بتوانم به چند موضوع دیگر آن بپردازم.

اول: تهیه لست رای دهندگان

لست رای دهندگان عبارت از نام نویسی واجدین شرایط رای دهی قبل از برگزاری انتخابات است که می خواهند در انتخابات اشتراک کنند.
این اشخاص باید قبل از انتخابات به مراکزی که توسط کمیسیون اعلان می شود مراجعه کرده و خود را ثبت نام کنند و بگویند که در روز انتخابات در کدام مرکزرای دهی٬ رای خواهند داد؟

رای دهنده در روز انتخابات فقط در مرکزی رای داده می تواند که قبلا با اختیار خود آن را انتخاب کرده است.

این لست قبل از روز انتخابات در وب سایت کمیسیون مستقل انتخابات( واحتمالا محلات دیگر) به نشر می رسید و همه کس می داند که چقدر رای دهنده در کجا رای خواهد داد؟

در روز انتخابات این لست ها مانند اوراق رای دهی به مراکز رای دهی فرستاده می شود و رای دهنده به شرطی رای داده می تواند که نامش در لست موجود باشد.
کمیسیون انتخابات برا ی کسانی که تغیر مکان می دهند امکان این را که نام خود را در مرکز دیگری انتقال دهند٬ سهولت فراهم می کند.

این لست در پیشرفته ترین کشور های جهان٬ معمول است با این تفاوت که نحوه تهیه لست رای دهندگان در کشور های مختلف به شیوه های گوناگون است.
دلایل این تصمیم:

اول، این که کارشناسان انتخابات٬ تهیه لست رای دهندگان را٬ تهداب انتخابات می دانند.

دوم، این که بشریت آن را هنوز تجربه می کند و موثریت آن ثابت شده است.

سوم، این که با شرایط کشور ما همخوانی دارد و قابل تطبیق است.

چهارم، اینکه بر مبنای لست رای دهندگان٬ بخشی مهمی از عملیات انتخابات٬ طراحی می شود مانند٬ تعداد اوراق رای دهی٬ تعداد صندوق ها٬ تعداد مهرها٬ تعداد رنگ های برای انگشتان٬ تعداد کارمندان٬ تعداد وسایل انتقالاتی وغیره.

پنجم، این که کاندیدان هم برهمین مبنا مبارزات انتخاباتی خود رابرنامه ریزی می کنند. آن ها می دانند که در کدام مرکز رای دهی و کدام ولسوالی چقدر رای دهنده وجود دارد و کجا را بیشتر مورد توجه قرار دهند؟

ششم، این که می تواند تا حد زیادی از تقلب جلوگیری نماید٬ طور مثال اگر قرار باشد کسی در صندوق ها رای اضافی بیندازد با دو مشکل مواجه خواهد شد. یکی اینکه اوراق رای دهی اضافی وجود نخواهد شد که استعمال کند( به اسثنای تعداد کمی که احتیاطا برای کسانی که در رای دهی اشتباه کنند درنظر گرفته می شود).

دیگر اینکه چطور می تواند تعداد آرای داخل صندوق٬ بیشتر از تعداد کسانی باشد که درلست رای دهندگان آن مرکز رای دهی شامل بودند؟

پس دیده می شود که تهیه لست رای دهندگان کمک زیادی به جلوگیری از تقلب می کند.

قابل یاد آوری می دانم که در ماده ۴۴ قانون انتخابات موجود هم تهیه لست رای دهندگان ذکر شده است اما کمیسیون عمدا آن را نقص کرد و مورد سئوال هم قرار نگرفت.

این بار کمیسیون فیصله کرده است که انتخابات بدون تهیه لست رای دهندگان برگزار شده نمی تواند.

مهم تر از آن٬ هرگاه کمیسیون مستقل انتخابات از تهیه لست رای دهندگان٬ طفره برود در آن صورت عمل شان٬ جرم تلقی شده و پنج سال زندان در انتظارشان خواهد بود.

دوم : ثبت نام درلست رای دهندگان براساس تذکره تابعیت صورت گیرد.

کمیسیون فیصله کرد که ثبت نام در لست رای دهندگان فقط بر اساس تذکره تابعیت صورت گیرد مگر آن عده زنانی که تذکره ندارند.

به همین خاطر کمیسیون ما فیصله به عمل آورد که کارت های رای دهی موجود ٬ باطل اعلان شود اما برای آن عده زنانی که تذکره ندارند کارت های شان اعتبار دهی دوباره شود که احتمالا هنگام ثبت نام درلست رای دهندگان با یک برچسپ نشانی خواهد شد.

احتمال دیگر این است که کمیسیون مستقل انتخابات در همان زمان سند دیگری برایشان بدهد.

دلایل:

به اساس اظهارات کمیسیون مستقل انتخابات بیشتر از بیست یک میلیون کارت رای دهی توزیع گردیده است آن هم نه براساس تذکره تابعیت بلکه فقط با مراجعه اشخاص.

این درحالی است که گفته می شود٬ تعداد واجدین شرایط رای دهی در کشور حدود یازده میلیون نفراست. به این ترتیب بیش از ده میلیون کارت رای دهی بدون صاحب وجود دارد.

چرا کمیسیون این کارت ها را باطل می داند؟

۱. بیش از ده میلیون کارت رای دهی سرگردان در کشور وجود دارد.

۲. اگر این کارت ها باطل اعلان نشوند٬ به نام واجدین شرایط جدید٬ چند میلیون کارت رای دهی جدید با همان روش سابق توزیع خواهد شد ومشکل مضاعف خواهد گردید.

۳. کارت های رای دهی مهم ترین ابزار تقلب بودند و این ابزار باید باطل اعلان شوند.

۴. کارت های رای دهی اسناد قابل خرید وفروش اند و تاجران آن چشم به انتخابات های پیشرو دارند و باید مایوس شوند.

و اما چرا به جای کارت رای دهی٬ تذکره تابعیت اساس ثبت نام قرار گیرد؟

دلیل اول این است که تذکره تابعیت سند اصلی هویت هر شهروند است در حالی که کارت رای دهی از چنین اعتباری برخوردار نیست.

دلیل دوم این است که تذکره تابعیت سندی نیست که صاحب آن حاضر شود آن را به کسان دیگری بدهد و یابفروشد٬ درحالی که خرید وفروش کارت های رای دهی به سهولت٬ ممکن و معمول است.

دلیل سوم این است که تذکره تابعیت در ادارات مربوطه آن اساس و مبنای قابل اعتماد تری نسبت به کارت های راهی دارند چنانچه به اعتبار یک تذکره می توان پدرو پدرکلان و حتی قریه یک شخص را شناسایی کرد٬ درحالی که کارت رای دهی چنین نیست.

دلیل چهارم این است که تاکید بر تذکره تابعیت در ثبت نام و یا رای دهی درانتخابات٬ کشور را به سوی نهادینه شدن استفاده از اسناد ملی و دایمی سوق می دهد تا اسناد موقتی که معلوم نیست عمرشان کی به پایان می رسد؟

و دلیل آخر این که استفاده از تذکره تابعیت مصارف انتخابات را کمتر می کند تا اینکه هر سال٬ صدها هزار کارت رای دهی جدید به اشخاص معلوم و یا کسانی که وجود خارجی ندارند توزیع گردد.

ذکر این نکته را هم لازمی می دانم که از نظر کمیسیون اصلاحات انتخاباتی٬ تذکره تابعیت کاغذی موجود به مراتب بهتر از کارت رای دهی است.

کمیسیون در ملاقاتی که با مسئولین اداره ثبت احوال نفوس داشت پرسید که آیا این اداره در سراسر کشور یعنی ولسوالی ها فعال است و می تواند به کسانی که تذکره ندارند٬ تذکره جدید توزیع کند؟

آن ها گفتند که ادارات ما درسراسر کشور فعال و حتی درچند ولسوالی که نا امن است و امکان توزیع تذکره درآن وجود ندارد٬ ادارات ما به ولسوالی های همجوار آن انتقال شده اند وعملا تذکره توزیع می کنند.

در اخیر به چند پرسش احتمالی باید پاسخ بدهم.

شاید بعضی ها سوال کنند که ساختن تذکره تقلبی به مراتب آسان تر از کارت رای دهی است٬ شما چگونه مطمئن هستید که به جای کارت های رای دهی٬ تذکره های تقلبی استعمال نخواهد شد؟

جواب این است که شاید بعضی ها دو تذکره تابعیت داشته باشند اما غیر ممکن است که ده میلیون تذکره اضافی وبدون صاحب مانند کارت رای دهی در کشور موجود باشد.

دلیل دیگر این است که برای مامورین ثبت احوال نفوس هر ولایت٬ شناختن تذکره اصلی از تقلبی در زمان ثبت نام به مراتب آسان است از شناختن کارت های رای دهی توسط کارمندان کمیسیون که فقط سه روز قبل از انتخابات٬ جذب می شوند و در روز انتخابات به حیث مامورثبت هویت رای دهنده کار می کنند.

در اخیر ذکر این نکته را هم لازمی می دانم که کمسیون اصلاحات در طرح دراز مدت خود روی استفاده از تکنالوژی در انتخابات های آینده کار می کند که می توان آن را « رای الکترونیکی» نامید.

به اساس این طرح ٬ رای دهنده با فشار دادن نشان انگشت خود ٬ رای خواهد داد و از صندوق وقفل و اوراق و مهر و خریطه و تقلب ٬ خلاصی خواهیم یافت.
به امید آن که آقای اشرف غنی٬ با رد کردن این پیشنهادات به تقلب های آینده٬ کمک نکند.

ادامه دارد..

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. داشتن شناسنامه الکترونیک(تذکره تابعیت) و داشتن لست رای دهنده گان در هر مرکز رای دهی، در برگذاری انتخابات قابل اعتماد نقش اساسی را بازی کرده میتواند. رای دهندگان به مرکز رای دهی می آیند و موظفین انتخابات درهمان مرکز با ملاحظه تذکره تابعیت و تطبیق آن با لست رای دهندگانِ همان مرکز رای دهی و گذاشتن علامت کنترول بالای لست رای دهندگان، به رای دهنده ورق رای دهی را تسلیم میدارد. رای دهنده ورق رای دهی را به صندوق کاندیدان می اندازد. بعد از بسته شدن مرکز رای دهی، تعداد رای های ریخته شده در صندوق با لست تعداد رای دهندگان تطبیق میگردد. در این شرایط هیچکس قادر نخواهد بود که چند گوسفند را هم بتواند در میان صندوق بعیوض رای دهنده جابجا نماید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا