سیمینار علمی در بارۀ (آزادی بیان)

گزارش از: صابره علیزاده
دانشجوی سال اول دانشکده ژورنالیزم
هدف : شریک ساختن دیدگاها و نظریات در مورد آزادی بیان از جنبه های مختلف
با رهنمایی: داکتر شکرالله کهگدای رئیس دانشکده ژورنالیزم دانشگاه آنلاین بانوان افغانستان
سیمینار با سخنرانی بانو فرحت نوری آغاز شد که ایشان به ارائه تعریف آزادی بیان، ابعاد، اهمیت و محدودیت های آزادی بیان پرداختند که چنین میباشد.
بانو فرحت گفتند که :آزادی بیان یکی از حقوق اساسی و بنیادین انسانها است که به هر فرد اجازه میدهد بدون ترس از سرکوب، مجازات یا محدودیت، نظرات، عقاید و احساسات خود را در چارچوبهای مختلف بیان کند. این حق به طور گسترده در قوانین ملی و بینالمللی به رسمیت شناخته شده و از پایههای دموکراسی و حقوق بشر به شمار میرود. در ادامه، توضیحات کاملتری درباره آزادی بیان ارائه میشود:
ابعاد آزادی بیان
آزادی بیان شامل جنبههای مختلفی است، از جمله:
1.گفتار و زبان: بیان شفاهی نظرات و عقاید.
2.نوشتار و چاپ: انتشار نوشتهها، کتابها، مقالات و سایر رسانههای مکتوب.
3.رسانهها و فناوری: استفاده از رسانههای جمعی، اینترنت و شبکههای اجتماعی برای بیان دیدگاهها.
4.هنر و فرهنگ: بیان عقاید از طریق موسیقی، نقاشی، فلم و سایر اشکال هنری.
اهمیت آزادی بیان
1.پیشبرد دموکراسی: آزادی بیان به افراد اجازه میدهد درباره حکومت و سیاستهای آن نقد کنند و نظرات خود را در فرآیندهای دموکراتیک ارائه دهند.
2.تشویق به نوآوری: بیان آزاد عقاید موجب تبادل و خلق اندیشههای نوین میشود.
3.تقویت آگاهی عمومی: از طریق آزادی رسانهها و دسترسی به اطلاعات، آگاهی مردم نسبت به مسائل مختلف افزایش مییابد.
محدودیتهای آزادی بیان
آزادی بیان مطلق نیست و در مواردی ممکن است محدود شود، از جمله:
1.توهین و افترا: بیان سخنان یا انتشار اطلاعاتی که به اعتبار و حیثیت دیگران آسیب بزند.
2.نفرتپراگنی: تبلیغ یا تحریک به خشونت علیه گروههای خاص به دلیل نژاد، مذهب، جنسیت یا دیگر ویژگیها.
3.امنیت ملی: بیان مطالبی که امنیت یک کشور را به خطر اندازد.
4.اخلاق عمومی: انتشار محتوایی که با ارزشها و اصول اخلاقی جامعه در تضاد باشد.
قوانین بینالمللی درباره آزادی بیان
آزادی بیان در بسیاری از اسناد بینالمللی به رسمیت شناخته شده است، از جمله:
1.اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948): ماده 19 این اعلامیه میگوید: (هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد و این حق شامل آزادی داشتن عقاید بدون مداخله و جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار از طریق هر رسانهای بدون محدودیت است.)
2.میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (1966): ماده 19 این میثاق نیز آزادی بیان را تضمین میکند اما محدودیتهایی برای حفظ حقوق دیگران و امنیت عمومی قائل است.
وضعیت آزادی بیان در جوامع مختلف
سطح آزادی بیان در کشورهای مختلف متفاوت است. در برخی کشورها، آزادی بیان به طور کامل تضمین شده و افراد میتوانند آزادانه نظرات خود را بیان کنند. اما در کشورهایی که حکومتهای استبدادی دارند، آزادی بیان ممکن است به شدت محدود شود و افراد به دلیل بیان عقایدشان تحت تعقیب قرار گیرند.
جمعبندی
آزادی بیان یک حق بنیادین است که زمینهساز پیشرفت، آگاهی، و عدالت در جوامع میشود. با این حال، باید به گونهیی اجرا شود که حقوق و آزادیهای دیگران را نیز محترم بشمارد و به انسجام و امنیت جامعه کمک کند.
بعدا سخنرانی دوم ما از بانو ستاره شفق میباشد ایشان در مورد اهمیت آزادی بیان صحبت داشتن که چنین فرمودند:
بسم الله الرحمن الرحیم
آزادی بیان یکی از مهمترین حقوق بشر است که نقش کلیدی در پیشرفت فردی و اجتماعی ایفا میکند. اهمیت آزادی بیان را میتوان در چند زمینه برجسته کرد:
۱. تقویت دموکراسی
آزادی بیان یکی از ارکان اصلی دموکراسی است. این حق به شهروندان اجازه میدهد نظرات و دیدگاههای خود را درباره سیاستها و عملکرد دولت بیان کنند. وجود آزادی بیان موجب میشود که دولتها پاسخگو باشند و از سوءاستفاده از قدرت جلوگیری شود.
۲. ترویج آگاهی و اطلاعات
آزادی بیان زمینهای برای تبادل آزاد اطلاعات و آگاهیهای مختلف فراهم میکند. این تبادل اطلاعات به مردم کمک میکند تا درباره مسائل مختلف آگاه باشند و تصمیمات آگاهانهتری بگیرند.
۳. پیشرفت اجتماعی و فرهنگی
جامعهای که در آن آزادی بیان وجود دارد، میتواند از تنوع افکار و دیدگاهها بهرهمند شود. این تنوع به نوآوری و خلاقیت کمک میکند و باعث رشد فرهنگی و اجتماعی میشود.
۴. حفظ حقوق دیگر
آزادی بیان به حفظ و حمایت از حقوق دیگر، مانند حق تجمع، حق تحصیل، و حق دسترسی به اطلاعات کمک میکند. این حقوق به هم مرتبط بوده و آزادی بیان بستر لازم برای اجرای آنها را فراهم میآورد.
۵. مبارزه با فساد و بیعدالتی
آزادی بیان به افراد و رسانهها این امکان را میدهد که ناعدالتیها و فساد را آشکار کنند. این امر میتواند به اصلاحات اجتماعی و سیاسی منجر شود و جامعهای عادلانهتر ایجاد کند.
۶. حمایت از خلاقیت و نوآوری
آزادی بیان به هنرمندان، نویسندگان، و خلاقان اجازه میدهد تا بدون ترس از سانسور، اندیشهها و آثار خود را ارائه کنند. این امر میتواند به رشد فرهنگی و علمی یک جامعه کمک کند.
۷. ترویج گفتوگو و مدارا
آزادی بیان فضای برای گفتوگو و تبادل نظرات فراهم میکند که به درک بهتر بین افراد و گروههای مختلف کمک میکند. این امر میتواند به کاهش تنشها و ترویج مدارا در جامعه منجر شود.
در نتیجه، آزادی بیان نه تنها برای رشد فردی بلکه برای پیشرفت و توسعه جامعه نیز حیاتی است. این حق به مردم امکان میدهد که در شکلدهی به آینده خود و جامعهشان نقش فعالی ایفا کنند.
و همین طور بعداز بانو شفق بانو عبیره کریمی در مورد نقش آزادی بیان در جامعه صحبت کردند که دقیقا نقش آزادی بیان در جامعه چیست و ایشان چنین ارائه کردند:
آزادی بیان یکی از حقوق بنیادین بشر است که نقش مهمی در توسعه فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع ایفا میکند. این حق به افراد امکان میدهد که بدون ترس از سانسور یا سرکوب، افکار، دیدگاهها و عقاید خود را بیان کنند. در ادامه به نقشهای کلیدی آزادی بیان در جامعه اشاره میشود:
1. تقویت دموکراسی
آزادی بیان از ارکان اصلی دموکراسی است. با وجود این آزادی، افراد میتوانند درباره سیاستها و عملکردهای دولت اظهار نظر کنند و مسئولیتپذیری مقامات را مطالبه نمایند. همچنین، آزادی رسانهها به شفافیت و آگاهی عمومی کمک میکند.
2. پیشرفت علمی و فرهنگی
آزادی بیان بستری برای تبادل آزاد اندیشهها است. این تبادل به تولید علم، هنر و فرهنگ کمک میکند و نوآوری را در جامعه تقویت میکند. محدودیت آزادی بیان میتواند به رکود فکری و فرهنگی منجر شود.
3. حمایت از حقوق بشر
جامعهای که آزادی بیان در آن محترم باشد، امکان طرح مسائل حقوق بشری و دفاع از حقوق گروههای آسیبپذیر را فراهم میکند. از این رو، آزادی بیان ابزاری برای حمایت از عدالت اجتماعی است.
4. افزایش آگاهی عمومی
آزادی بیان باعث میشود اطلاعات و دیدگاههای مختلف به اشتراک گذاشته شود و افراد بتوانند با دانش و آگاهی بیشتری تصمیم بگیرند. این امر به شکلگیری افکار عمومی آگاهانه کمک میکند.
5. حل مسالمتآمیز اختلافات
آزادی بیان زمینهساز گفتوگو و تبادل نظر میان گروههای مختلف اجتماعی است. این گفتوگوها میتوانند به کاهش تنشها و حل مسالمتآمیز اختلافات کمک کنند.
6. پیشگیری از فساد
در جوامعی که آزادی بیان وجود دارد، رسانهها و افراد میتوانند فساد را افشا کنند و از سوءاستفاده قدرت جلوگیری نمایند. شفافیت ناشی از آزادی بیان باعث میشود که نهادهای دولتی و خصوصی پاسخگو باشند.
چالشها و محدودیتها
در عین حال، آزادی بیان نباید بهانهیی برای ترویج نفرت، خشونت یا نشر اطلاعات کاذب باشد. به همین دلیل، این حق در بسیاری از نظامهای حقوقی همراه با مسئولیتهایی تعریف شده است.
در مجموع، آزادی بیان ستون فقرات یک جامعه باز، متنوع و آزادی بیان تأثیرات عمیقی بر جامعه دارد و میتواند در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی تغییرات مثبتی ایجاد کند. در ادامه به تأثیرات کلیدی آزادی بیان در جامعه پرداخته میشود:
1. ارتقای آگاهی و شفافیت
آزادی بیان به افراد اجازه میدهد اطلاعات و دانش را بدون محدودیت به اشتراک بگذارند. این امر باعث افزایش آگاهی عمومی و شفافیت در امور مختلف، بهویژه در مسائل سیاسی و اقتصادی، میشود. در جوامعی که آزادی بیان وجود دارد، فساد و سوءمدیریت بهراحتی افشا میشود و مقامات مجبور به پاسخگویی هستند.
2. تشویق به مشارکت اجتماعی و سیاسی
آزادی بیان افراد را تشویق میکند تا در امور اجتماعی و سیاسی مشارکت کنند. افراد میتوانند نظرات خود را درباره مسائل مختلف بیان کنند، به تبادل نظر بپردازند و در تصمیمگیریهای جمعی نقش داشته باشند. این موضوع باعث میشود احساس مسئولیتپذیری در جامعه افزایش یابد.
3. تقویت همزیستی و احترام متقابل
آزادی بیان زمینهساز گفتگوهای سالم و تعامل میان گروهها و افراد با دیدگاههای مختلف است. این گفتگوها میتوانند به درک بهتر تفاوتها و تقویت همزیستی مسالمتآمیز در جامعه کمک کنند.
4. پیشرفت فرهنگی و هنری
هنر و فرهنگ به آزادی بیان وابسته هستند. هنرمندان و نویسندگان برای بیان ایدهها و احساسات خود به فضایی آزاد نیاز دارند. جوامعی که آزادی بیان را محترم میشمارند، معمولاً شاهد رشد قابلتوجهی در زمینههای فرهنگی و هنری هستند.
5. پیشبرد عدالت اجتماعی
آزادی بیان به گروههای مختلف جامعه، بهویژه گروههای محروم و آسیبپذیر، فرصت میدهد تا مشکلات و نیازهای خود را مطرح کنند و برای حقوق خود مبارزه کنند. این امر به عدالت اجتماعی و کاهش نابرابریها کمک میکند.
6. ایجاد بستر مناسب برای نوآوری
آزادی در بیان ایدهها و نظرات، خلاقیت و نوآوری را در جامعه تقویت میکند. افراد با ارائه راهحلها و پیشنهادهای خلاقانه میتوانند به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی کمک کنند.
7. تثبیت ارزشهای دموکراتیک
آزادی بیان از پایههای دموکراسی است. این آزادی به مردم امکان میدهد درباره عملکرد دولت نظارت داشته باشند و ایدههای جدید برای بهبود نظام سیاسی ارائه دهند. همچنین، آزادی رسانهها به برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه کمک میکند.
چالشها و مسئولیتها
در کنار تأثیرات مثبت، آزادی بیان مسئولیتهایی نیز به همراه دارد. سوءاستفاده از این آزادی میتواند منجر به انتشار نفرتپراگنی، اطلاعات نادرست و خشونت شود. بنابراین، آزادی بیان باید با رعایت اصول اخلاقی و قوانین مربوطه همراه باشد.
در مجموع، آزادی بیان تأثیری بیبدیل در تقویت انسجام اجتماعی، رشد فکری و فرهنگی و توسعه پایدار جامعه دارد.پیشرفته است که امکان مشارکت همه افراد را در توسعه و پیشرفت فراهم میآورد.
و در اخیر صحبت های بانو گیتی صدیقی را در مورد مزایا و معایب آزادی بیان با خود داشتیم که آن را تحقیق کرده و در مورد مزایا و معایب آن چنین صحبتی داشتند:
بسم الله الرحمن الرحیم
امروز در اینجا جمع شدهایم تا در مورد یکی از اساسیترین حقوق انسانی، یعنی آزادی بیان صحبت کنیم. آزادی بیان، حقی است که به هر فرد اجازه میدهد نظرات، عقاید، و احساسات خود را بدون ترس از مجازات یا سانسور بیان کند. اما این حق، مانند هر پدیدهای، مزایا و معایب خاص خود را دارد که بررسی آنها ضروری است.
مزایای آزادی بیان
1. ترویج دموکراسی: آزادی بیان یکی از ستونهای اصلی دموکراسی است. این حق به شهروندان اجازه میدهد تا در فرآیندهای تصمیمگیری مشارکت کرده و نظرات خود را درباره سیاستها و عملکرد دولت بیان کنند. بدین ترتیب، دولتمردان به پاسخگویی و شفافیت در اعمال خود تشویق میشوند.
2. پیشرفت علمی و فرهنگی: آزادی بیان موجب تبادل آزاد اطلاعات و افکار میشود. این تبادل آزاد منجر به رشد علمی، نوآوری و تنوع فرهنگی در جامعه میگردد. بدون آزادی بیان، بسیاری از ایدهها و نظرات خلاقانه ممکن است هرگز مطرح نشوند.
3. حمایت از حقوق بشر: با وجود آزادی بیان، افراد میتوانند از حقوق خود دفاع کنند و نقض حقوق بشر را به گوش جهانیان برسانند. این امر باعث افزایش آگاهی عمومی و اعمال فشار بر نهادهای متخلف میشود.
معایب آزادی بیان
1. سوءاستفاده از آزادی: گاهی افراد از آزادی بیان سوءاستفاده کرده و از آن برای ترویج نفرت، خشونت یا اطلاعات نادرست استفاده میکنند. این سوءاستفادهها میتوانند به بیثباتی اجتماعی و ایجاد اختلافات قومی یا مذهبی منجر شوند.
2. تضعیف امنیت ملی: در برخی موارد، انتشار اطلاعات حساس یا محرمانه میتواند امنیت ملی را به خطر بیندازد. آزادی بیان باید با مسئولیتپذیری همراه باشد تا به منافع عمومی آسیب نرسد.
3. نقض حریم خصوصی: آزادی بیان گاهی میتواند با نقض حریم خصوصی افراد همراه باشد. انتشار اطلاعات شخصی یا توهین به شخصیت دیگران، از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
جمعبندی
آزادی بیان نعمتی است که باید با آگاهی و مسئولیتپذیری از آن بهرهمند شویم. ما باید یاد بگیریم چگونه از این حق به گونهیی استفاده کنیم که هم به پیشرفت جامعه کمک کند و هم از آسیبهای احتمالی جلوگیری نماید. بیایید با هم برای ساختن جامعهای آزاد، آگاه و مسئول تلاش کنیم.
و سپاس فراوان از همه شما عزیزان