يكي از دوستان در صفحه اي فيسبوك اش نقل قول را از انشتاين فزيك دان مشهور شريك شده بود به اين متن ، ” از لباس كهنه ات خجالت نكش، از افكار كهنه ات شرمنده باش.”
بياييد بيبينيم كه افكار كهنه در دنياي امروز و يا عصر ساينس و تكنالوژي چبست ؟
افكار كهنه آن اســت كه بايد شرمنده باشيم كه حقوق زن و مرد را، از نگاه مدني مساوي نمي دانيم . اين فكر كهنه و شرم اور اســت.
فكر كهنه آن اســت كه در صفحه تلويزيون بيشرمانه ظاهر مي شوند و از طالب متحجر به خاطر تسلط قومي دفاع مي كنند و ديگر اقوام را بيگانه مي شمارند. ازين بايد شرم كنيم كه در عصر حجر زندگي مي كنند با نكتايي و ساعت طلائي و اما مطلق نادان . شرم آور اســت.
فكر كهنه آن اســت كه شيعه و سني هر روز در كله همديكر مي زنند و هي كوشش دارند كه همديگر را غلط ثبوت كنند . ازين بايد شرم كنند زيرا محمد ص نه شيعه بود و نه سني . پس با خرافات چسپيدن شرم عالم اســت بايد شرم كنند كه نمي كنند.
فكر كهنه آن اســت كه به جاي اينكه جوان را به سوي آموزش و پرورش سوق دهند جوانان را با تعصب خمير كرده اند. اين شرم اور اســت.
فكر كهنه آن اســت كه با خرافات زندگي مي كنيم مانند اسلاف و فكر مي كنيم كه چقدر پيشرفته هستيم.
فكر كهنه آن اســت كه هنوز هم پشت ماركس و لينن را گرفتيم و فراموش كرديم كه دوران ماركس و لينن گذشت و هر دو هم خود شان ناكام ماندند و هم يك عده ديگر را ناكام ساختند ازين بايد شرم كنيم .
فكر كهنه اين اســت كه قوم خود را بالا تر از ديگران مي دانند در حاليكه همه مخلوق خداست. ازين بايد شرم كنيم .
فكر كهنه آن اســت كه فكر ميكنند كه واقعا لباس لوكس و مفشن مايه افتخار اســت و حتي زنان و مردان نادان افتخار ميكنند كه لباس شان از كدام شركت مشهور اســت. ناداني و شرم ازين زياد تر نيست كه به نام يك شركت كه لباس او را مي پوشند افتخار مي كنند.
سعدي قبل از انشتاين چه زيبا گفت :
تن آدمي شريف اســت به جان آدميت
نه همين لباس زيباست نشان آدميت
فكر كهنه آن است كه به نام پدر و جد خود زندگي مي كند و اين شرم است كه به نام نسب زندگي مي كنيم . حالا وقت آن رسيده كه خودت چه كاره هستي. اين شرم است كه ما به نام پدر زندگي كنيم و خود ما الف در جگر نداشته باشيم .
فكر كهنه آن است كه پسر خود را زياد تر از دختر خود مي داند در حاليكه هر دو از نگاه علم توحيد مسلمان زاده شده و هر دو از نفس واحد خلق شده است. اين شرم بزرگ است كه ما در داخل خانه خود تبعيض مي كنيم . اين شرم بزرگ است .
فكر كهنه آن اســت كه چون روحيات ضعيف داريم زن و دختر خود كنترل مي كنيم و بايد شرم داشته باشيم ازين روحيه مريض که شرم آور است.
فكر كهنه آن است كه كشور بيسواد ، زنان و دختران محروم از زندگي ، اهل مطبوعات محروم از آزادي بيان و قلم ، خواننده و سراينده همه فراري و ما به افغانيت خود افتخار مي كنيم . اين شرم آور اســت واقعا بايد شرم كنيم.
فكر كهنه آن اســت به آزادي انسان اعتقاد نداريم و هي كوشش مي كنيم كه همه مثل ما فكر كنند و زندگي كنند فقط ما گوسقند هستيم كه مانند ديگران باشيم .
فکر کهنه که مرد فوت میکند و همسرش را بدون اجازه زن به برادرش نکاح میکنند. واقعا” باید شرم کنیم.
فکر کهنه که دختر سیزده ساله را به مرد پنجاه ساله نکاح میکنند. قوم گرا ها و ملاها خاموش اند. باید شرم داشته باشیم.
فکر کهنه که دختر مسلمان در وقت نکاح اجازه ندارد که در نکاح خود حضور داشته باشد. در حالیکه بی بی فاظمه زهرا در نکاح خود حضور داشت.
الهي آنرا كه عقل دادي چه ندادي
و آنرا كه عقل ندادي چه دادي
زندگي ما همه شرم اســت و اما به روي خود نمي آوريم و اين شرم كلان اســت .
فريد يونس
چهارم جنوري ٢٠٢٥
پروفیسور فرید یونس افکار کهنه را زیبا با پیام ارزشمند توضیح نمودند که برای داشتن یک افغانستان متحد و توانا این کوتاهی که یک هوشدار سازنده تلقی بوده پی اصلاح آن هر افغانستانی مخصوص رسانه ها و تلویزیون ها مساعی خرج داده علم مبارزه بر افراشته شود. اینکه جاودان در مبارزه پیش قدم شده است و مسؤولیت اخلاقی و مطبوعاتی خود را با نشر مضمون فوق بجا آورده تبریک میگویم.
ضمنا، فراموش نباید کرد که بعضی افکار کهنه بنیان گذار فلسفه ریاضیات و تکنولوژی بشمول هوشمند مصنوعی امروز نیز میباشد.
دکتور غلام محمد دستگیر
چهارم جنوری ۲۰۲۵