چگونگی و پیامدهای دور پنجمِ مذاکرات طالبان و امریکاییان
بعد از آنکه چهار دور از مذاکرات میان نمایندهگان طالبان و امریکاییان بدون نتیجۀ ملموس به پایان رسید، ایالات متحدۀ امریکا متوجه کاستیهایی شد که رفع آنها، برای دور پنجم مذاکرات اهمیت خاص بخشید و احتمال رسیدن به توافق سیاسی را نیز تقویت کرد. در مذاکرات قبلی، ضمن بحثهای مقدماتی روی موضوعات مهم و اساسی، نه تنها نمایندهگان طالبان صلاحیت و مشروعیت تصمیمگیری را نداشتند بلکه موضع و صلاحیت خلیلزاد نیز ضعیف و مبهم بود. اما، پیش از برگزاری دور پنجم مذاکرات، دو کار مهم صورت گرفت که برای طرفهای مذاکره کننده، صلاحیت و مشروعیت تصمیمگیری را به ارمغان آورد و راه رسیدن به توافق سیاسی را نیز کوتاه کرد. این دو کار مهم قرار ذیل اند:
برای رفع چالش بزرگ مبنی بر فقدان صلاحیت و مشروعیت در تیم مذاکره کنندۀ طالبان، امریکا نه تنها ملابرادر که یکی از موسسان امارت اسلامی و از مهمترین و با صلاحیتترین افراد گروه طالبان میباشد را از زندان پاکستان رها کرد بلکه زمینۀ سفر او را نیز به طور اختصاصی فراهم آورد تا در دور پنجم مذاکرات شامل گردد و صلاحیت و مشروعیت لازم را برای تیم مذاکره کننده طالبان اعطا نماید. در عین حال، دونالد ترامپ در سخنرانی سالانهاش در کانگرس امریکا ضمن اظهار خوشبینی از تلاشهای تیم مذاکره کنندهاش، بیان کرد که مذاکرات بسیار قوی در جریان است و رسیدن به صلح باعث خرسندی مردم افغانستان و امریکا خواهد شد. این بیانات ترامپ، به تیم مذاکره کنندۀ امریکایی جدیت و قوت خاص بخشید و باعث تداوم مذاکرات شد.
برای پیروزی در مذاکره و رسیدن به یک توافق، یکی از قواعد پذیرفته شده این است که طرف مذاکره کننده باید برخی از خواستهای طرف دیگر را بپذیرد تا برخی از خواستههای خودش توسط طرف دیگر پذیرفته شود. مبتنی بر این قاعده، طالبان به امریکاییان تعهد خواهند سپرد که ضمن توقف جنگ، نه تنها افغانستان به پناهگاه امن تروریسم مبدل نخواهد شد بلکه به هیچ گروه تروریستی اجازه نخواهند داد که از خاک افغانستان علیه امریکا و سایر کشورها حمله کنند. در مقابل، نمایندهگان امریکا نیز مجبور خواهند شد تا خواستهای طالبان را بپذیرند. تا این حال، خروج نیروهای امریکایی از کشور و بیرون شدن نام آنها از لیست سیاه، به عنوان بخشی از خواستهای طالبان مطرح شده است اما نپذیرفتن حکومت وحدت ملی توسط طالبان، اساسیترین چالش در برابر توافق سیاسی میان طالبان و امریکاییان باقی مانده و خواهد ماند.
برای بیرون رفت از این بنبست، امریکا مجبور خواهد شد تا مطابق خواست طالبان عمل کند. از آنجایی که افغانستان در آستانۀ انتخابات ریاستجمهوری قرار گرفته و فاصلۀ بزرگ میان حکومت و ملت نیز ایجاد شده است، امریکا شانس رسیدن به توافق سیاسی با طالبان را بالای حکومت فعلی قمار نخواهد زد. امریکا به خوبی میداند که حکومت فعلی نه تنها ضامن وحدت ملی و حافظ منافع ملی افغانستان نیست بلکه منافع ملی امریکا را نیز متضرر کرده است. از اینرو، ایجاد حکومت موقت یکی از بهترین راه برای امریکا خواهد بود تا به بنبست مذاکرات نقطه پایان بگذارد و زمینه را برای شمولیت طالبان در نظام فراهم کند. این امر امکانپذیر است چون از یکطرف مخالفان سیاسی حکومت فعلی با طالبان و امریکایان روحیه همکاری ایجاد کردهاند و از طرف دیگر، امریکا خود عامل ایجاد حکومت فعلی و یگانه حمایتکنندۀ مالی، سیاسی و نظامی کشور است که مخالفتکنندهگان را به آسانی منزوی میتواند.