رییس جمهور کرزی در یک اقدام بی پیشینه رییس عمومی امنیت ملی و وزیر امور داخله را وادار به کناره گیری کرد. هرچند تصمیم های قاطعانۀ رییس جمهور کرزی در برابر نارسایی ها با استقبال مردم رو به رو به می شوند، اما تصمیم در بارۀ این دومقام بلند پایۀ امنیتی که کارنامه های درخشانی برجا مانده اند، پرسش هایی را به میان آورده است. در حالی که ریاست جمهوری ناکامی نیروهای امنیتی را در تأمین امنیت جرگۀ مشورتی صلح انگیزۀ اصلی این کناره گیری ها می داند، اما انگیزۀ این رویداد را در گفت و گویی از امرالله صالح رییس پیشین امنیت ملی پرسیدیم.
پرسش: آقای صالح انگیزه های اصلی کنار رفتن از مقام تان چه ها بوده؟
پاسخ: دو موضوعی را که من با رسانه ها در میان گذاشته ام می خواهم تصریح کنم، نخست این که رییس جمهور ثبوتی را که ما در بارۀ حملۀ طالبان در روز جرگه، ارائه کردیم و اینکه شبکۀ حقانی در این حمله دست داشت، این ثبوت را وارونه جلوه داد و نپذیرفت. این وارونه جلوه دادن ثبوت و شواهدی که ما در این باره داشتیم، در حقیقت کم نگری و حتا توهین به عرق ریزی و پشت کار نیروهای امنیتی است. ما ازاین که ناکام شده بودیم، به صراحت از رییس جمهور و از ملت افغانستان معذرت خواستیم؛ ما ناکامی خود را پذیرفتیم؛ اما اجازه نمی دادیم که بر نیت ما کسی لکه ایجاد کند.
پرسش: گفته می شود که انگیزه های داخلی هم در این کار موجود بوده، فکر نمی کنید که حلقات داخلی در این رویداد دخیل باشند، چرا که حمله کننده گان به راحتی از تمامی کمربند های امنیتی گذشته بودند و حتا یکی از آنان خودش را به داخل خیمه هم رسانده بود.
پاسخ: کسی را که از داخل خیمه گرفتار کردند، دست آورد همسنگرهای ما در پولیس بود؛ من از جزئیات آن بیشتر واقف نیستم.
پرسش: اما در این باره که ممکن است حلقات داخلی در این رویداد دست داشته باشند؟
پاسخ: تمامی ثبوت ما نشان میدهد که حمله کننده گان در حدود ۴۵ روز پیش در این محل یک خانه را به کرایه گرفته بودند و سپس از همین خانه در روز جرگه سلاح و راکت انداز را در پارچه پیچانده، و مانند یک کودک در زیر برقع و لباس های زنانه انتقال دادند. از خانه یی که شلیک شد پسان شماره های تلفونی که بدست آمدند، میخواهم بگویم که حال این قابلیت وجود دارد که پیگیری شود و پیگیری شد، در کمتر از دو روز کمک کننده گان این حمله که می خواستند به پاکستان بروند، گرفتار شدند، و اکنون در نزد دولت هستند، اما رییس جمهور برتمامی این ثبوت ها پشت پا زد.
پرسش: در گذشته ها هم نارسایی های امنیتی دیده شده اند، در روز هشتم ثور دو سال پیش مخالفان مسلح دولت با حمله بر محل برگزاری جشن، این جشن را برهم زدند، در روز تحلیف کابینۀ تازه نیز ما شاهد حمله های گستردۀ طالبان بودیم و چندین رویداد دیگر، اما رییس جمهور برخورد قاطعانه مانند این بار نداشت، گفته می شود که اختلاف نظر میان شما و رییس جمهور منجر به کناره گیری شما شده است؟
پاسخ: میان ما و رییس جمهور اختلاف دیدگاه، اختلاف تحلیل، اختلاف نگرش به سوی اوضاع و تعریف از دشمن و دوست از مدتی بدین سو به وجود آمده است، و من فکر می کردم که با مطرح ساختن ثبوت و با ارائۀ اطلاعات حرفه یی بتوانم این بن بست را بشکنم، اما زمانی که به نکته یی رسیدم که این بن بست نمی شکست، پس من بربنیاد اخلاق وظیفه یی باید استعفا می دادم. و من از این که استعفا داده ام هیچ گونه احساس پشیمانی هم ندارم. جالب است که روز پیش کسی به من گفت که شما قربانی شده اید؛ من گفتم که برعکس، صدای من رسا تر شده است؛ آزادی حرکت دارم؛ در خانه ام هستم و در بین مردم خود هستم؛ درد یک شهید قندهاری درد من است، درد یک مجروح هلمندی درد من است، درد یک شهید کنری درد من است و من می خواهم که به نماینده گی از این دردها و زخم ها صحبت کنم و من آرزوی قهرمانی یک ساحۀ کوچک را ندارم و من به افتخار می گویم که امنیت ملی در سال هایی که من در آن کار کردم، تعصب را در وجود من کشت، و هیچ انگیزه یی که بر مبنای تعصب باشد، و من بر اساس آن استعفا داده باشم، وجود ندارد.
پرسش: شما اشاره کردید که به نماینده گی از دردهای مردم می خواهید صحبت کنید؛ فکر می کنید رهبری حکومت از این دردها نماینده گی نمی کنند؟
پاسخ: من برمی گردم به میز گردی که (تلویزیون) لمر برپا کرده بود و یک خواهر کوچی ما از ولسوالی بلخ صحبت می کرد. من با آن خواهر هم عقیده هستم که رییس جمهور ما ارادۀ اکثریت ملت افغانستان را به پای یک گروه کوچک تروریستی نباید بیندازد. ما باید جرگه یی بسازیم که به خواست های نود و هفت درصد مردم افغانستان رسیده گی کنیم. ما نباید با برگزاری چنین جرگه یی ارادۀ نود و هفت درصد را به پای یک گروه کوچک خم بسازیم. رییس جمهور با رأی این ملت رییس جمهور شده است، چرا رییس جمهور این ملت را وادار می کند که اراده اش متزلزل شود؟ چرا از قوت کار نمی گیرد؟ این است اختلاف دید من که پنهانش نمی کنم؛ صدها نزاکت کوچک و ده ها دلیل دیگر هم است، اما در بارۀ این دلایل نمی پیچم، دو دلیلی را که افشا کرده ام یکی اینکه رییس جمهور ثبوت ما را وارونه جلوه داد و دوم فرمانی را صادر کرد که طالبان عفو شوند؛ من قاتل داکتر صاحب عبدالله شهید را عفو کرده نمی توانم و نظامی که قاتل وی را عفو کند در آن نظام هم مأمور بوده نمی توانم.
پرسش: شما یک گروه کوچک گفتید، چرا دولتی که در حدود دوصد هزار نیروی امنیتی افغان دارد و بیش از یک صد و چهل هزار سرباز خارجی نیز در کنار دارد، می خواهد در برابر این گروه کوچک کرنش نشان دهد؟
پاسخ: پرسش من همین است، ما چرا نمی توانیم از ارادۀ قاطع اکثریت ملت افغانستان یک مسیر روشن سیاسی به وجود بیاوریم و با قاطعیت عمل کنیم، نظام عدلی ما را یک نظام نیرومند بسازیم و طالب مجبور به عذرخواهی از ملت ما شود، نه این که ملت ما مجبور به عذرخواهی از یک گروه تروریستی شود. شما بروید ولایت های افغانستان را بررسی کنید، مردم زمانی که ارادۀ دولت را در مبارزه با تروریزم، می بینند، متزلزل می شوند. من در سفر قندهار با رییس جمهور بودم، هیچ کسی از بزرگان قندهار طرفدار عذرخواهی از طالبان نبودند؛ هیچ کسی از بزرگان هلمند طرفدار عذرخواهی از طالبان نیستند؛ پس رییس جمهور به نماینده گی از کی ها از طالبان معذرت می خواهد؟ حکومت هم حکومت ضد طالبان، ملت یک ملت ضد طالبان، رییس جمهور که با رأی ملت رییس جمهور شده است، پس چرا باید از طالبان معذرت خواست؟
پرسش: رییس جمهور با شما گفته است که طالبان بر وی حمله نمی کنند، پس کی بر وی حمله می کند؟
پاسخ: هر فکری که کرده باشد اما تمامی ثبوت، مدارک و قراین نشان میدهند که در پس حمله بر محل جرگه، به گونه مشخص گروه حقانی قرار داشت. این که رییس جمهور به هر دلیل و ملاحظۀ سیاسیی نمی خواهد در برابر گروه های تروریستی قاطعیت داشته باشد، این مربوط به خود شان می شود. من وجداناً نمی توانستم در این نرمش با وی سهم داشته باشم.
پرسش: شما از تقابل دیدگاه ها سخن گفتید، پس حضور شما در شش و نیم سال گذشته در کنار رییس جمهور بربنیاد چی بوده است؟ پاسخ: در یک زمان معین رییس جمهور بسیار طرفدار ما بود، آوردن اصلاحات را در امنیت ملی حمایت می کرد و از پیشرفت ها و دست آوردهای ما ستایش می کرد. من تا زمانی که رییس جمهور طرفدار قاطعیت در برابر تروریستان بود، و طرفدار نیرومند شدن نیروهای امنیتی بود، من به افتخار مادونش بودم، من کدام وابسته گی سیاسی با مخالفان رییس جمهور نداشتم، صادقانه می گویم نداشتم، زمانی که رییس جمهور سیاست نرمِش را اختیار کرد؛ این سیاست اگر بتواند منجر به یک صلح باعزت شود؛ هیچ مشکلی نداریم.
من به این فکر هستم که این سیاست، صلح با عزت را به وجود نمی آورد. شما زمانی یک قاتل را که دستش به خون هزاران انسان رنگین است – از هر بخشی که باشد- به او نرمش نشان دهید و در نتیجۀ این نرمش یک صلح ظاهری به وجود آید، من آن را یک صلح باعزت نمی دانم؛ حتا یقین ندارم که این نرمش باعث صلح شود. این نرمش ارادۀ دشمن را نیرومند و ارادۀ صف دوست را متزلزل می سازد.
آیا این موضوع را پس از برکناری می گویم؟ نه خیر. شما مراجعه کنید به آرشیف ها. من طرفدار صلح هستم، من یک عنصر ضد صلح نیستم، اما صلح از موقف عدالت، صلح از موقف انصاف و عزت. صلح از موقف تضرع در تاریخ بشریت نتیجه یی نداشته است، هر ملتی که خواسته از راه تضرع و سر خم کردن به جایی برسد، به جایی نرسیده است. ما اگر صلح می خواهیم، پس باید با قامت رسا صلح کنیم، نه با سرخم کردن.
پرسش: نرمش رییس جمهور را برخاسته از چی می دانید؟
پاسخ: هر انگیزه یی که دارد، یک نکته را می فهمم که رییس جمهور به قابلیت های نیروهای دفاعی اعتمادی ندارد.
