بحران سیاسی در افغانستان بطور مطمئن از مرحله رای گیری به چارچوب بحران حکومتی گذار میکند. تشنج سیاسی در پایتخت افغانستان – باوجود ختم رسمی انتخابات ریاست جمهوری – نه تنها کاهش نمی یابد ، بلکه برخلاف ، حدت نو کسب مینماید. مساله تشکیل کابینه نو وزراء در کابل به موضوع مسلط مبدل گشته است. و این کار تصادفی نمی باشد ، زیرا صحبت ، در ماهیت امر ، بر سر اغاز اصلاحات اداری در افغانستان مطرح بحث می باشد ، که میتواند کیفیت حاکمیت را در کشور بصورت بنیادی تغیر دهد.
از همینرو نماینده گی های دیپلوماتیک غربی در کابل فعالیت های ، هر چه بیشتر محسوس راه اندازی نموده ، و تلاش می ورزند بر رئیس جمهور حامد کرزی ساختار خودی قدرت اجرائیه جدید افغانستان را تحمیل کنند. تلاش های فعال اثرگذاری بر ترکیب و سازماندهی کابینه وزرای افغانستان از طرف گروپ داکتر عبدالله عبدالله و همچنان نیروهای متحد با نفوذ ان هم در خارج و هم در داخل افغانستان ، اتخاذ میگردند. قرار برخی معلومات ، شخص حامد کرزی ، عملاً نمی خوابد : دو – سه ساعت استراحت در ۲۴ ساعت – ان استراحت ناچیز است ، که رئیس جمهور برحال افغانستان در هفته های اخیر به خود اجازه میدهد. علت این همه مشوره ها ، مذاکرات و چانه زنی های دوامدار در باره ساختار و ترکیب پرسونل کابینه جدید وزراء می باشد.
اساس بحران فعلی حکومت افغانستان را تضاد بین منافع حامد کرزی ، که سعی میکند مواضع مسلط گروپ خود را در سیستم سیاسی افغانستان حفظ کند و منافع شرکای غربی ( ایالات متحده امریکا ، انگلستان ، فرانسه ) ، که هدف محدود ساختن اعظمی مواضع گروپ کرزی ، و ” متنوع تر ساختن ترکیب ” ساختار قدرت در افغانستان را در برابر خود قرار داده ، تشکیل میدهد. چنین تضعیف از طرف متحدین غربی به مثابه شرط حتمی انجام اصلاحات اداری – سیاسی در افغانستان بررسی میشود، که باید نهاد ریاست جمهوری کشور را تضعیف کند و در مقامات عالی اداری افغانستان گروپ های نو ، که تا به حال در ان سهم نداشتند ، شامل سازد.
بر اساس معلومات از منابع ازاد ، و همچنان اطلاعات حاصله از کابل، میتوان گفت که:
- مجریان غربی پروسه سیاسی افغانستان ( قبل از همه متحدین امریکایی و انگلیسی ) ، جهت دستیابی بر انجام تصفیه وسیع کادری در بین اطرافیان کرزی تلاش خواهند کرد.
- انجام این تصفیه ها تحت شعار ” مبارزه با فساد ” در ساختارهای حکومت افغانستان پلان میشود.
- قربانیان تصفیه های سیاسی پلان شده شرکای غربی باید ، قبل از همه ، نماینده گان ” گروپ مجاهدین ” گردند ، که مخالفان اشتی ناپذیر طالبان محسوب میشوند.
- نتیجه تصفیه های کادری باید تخریب عملی گروپ کرزی ، که در ختم مبارزات انتخاباتی انتخابات ریاست جمهوری بوجود امده بود و یکه ماندن روز افزون سیاسی حامد کرزی گردد .
- همزمان با تصفیه ها انجام تغیرات در سازماندهی تشکیلاتی حکومت و جابجا ساختن گروپ مقامات عالی افغان ” غیر وابسته به کرزی ” ( مخالفان کرزی ) در نظر می باشند .
- نتیجه اصلاحات اداری و کادری قدرت اجرائیه تحمیل شده از خارج بر ” ارگ “باید عملاً به تجدید نظر بر انتخابات اخیر ریاست جمهوری در افغانستان ، ایجاد مرکز قدرت سیاسی موازی با رئیس جمهور حامد کرزی در کابل و غصب تدریجی تمام قدرت دولتی در افغانستان از طرف این مرکز منجر گردد .
- بخش پروژه ” متنوع تر ساختن ترکیب ” قدرت دولتی ، به تقویت صلاحیت های مقامات منطقوی ( والیان ولایات) منجر خواهد شد ، که کشورهای غربی سعی میکنند با انها اشکال نو همکاری – منجمله ، در غیاب مقامات رسمی کابل ، عیار سازند.
روشن است ، که حامد کرزی به چنین بازسازی بنیادی و بزرگ ، که رژیم حاکمیت شخص او را تهدید میکند ، علاقمند نمی باشد. شاید ، کرزی ، که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری مجدداً انتخاب شده ، با رهایی یافتن از متحدین سیاسی غیر ضروری بعد از انتخابات خود – رهبران ” گروپ مجاهدین ” مخالفت نکند ( انهم در صورت ، که رئیس جمهور افغانستان امروز بهترین امکان توضیح لغو پیمان ماقبل انتخاباتی به جنرال فهیم و یا جنرال دوستم و امتناع از اجرای وعده های خود به مثابه نتیجه فشار غربی ، دارد ). ولی چگونه متحدین نو بر کرزی تحمیل خواهند شد؟ و ایا انها برای او به دوستان به مراتب باردوش ، نسبت به قوماندانان قابل درک و قابل پیشبینی ” مجاهدیدن ” مبدل نخواهند شد؟
این سوالات برای رهبر افغانستان بدون پاسخ های مطمئن و قابل قبول باقی می مانند. لذا ، گمان نمیرود ، که کرزی به انجام تصفیه های وسیع در بین اطرافیان خود ، و همچنان با تغیرات سازمانی – کادری در سیستم حکومت ، که از طرف شرکای غربی پیشنهاد میشوند ، موافقه نماید.
باید تذکر داد ، که پیشنهادات پیمان اتلانتیک در باره عصری سازی حکومت کرزی در حال حاضر بطور کامل باهم سازگار و هماهنگ نیستند.
ایالات متحده امریکا تا به حال ستراتیژی روشن مثبت تغیرات را پیشنهاد نهکده است ، و فقط بر انجام تصفیه های عناصر فاسد ” تاکید می ورزد ( بدون پیشنهادات الترناتیف کادری).
نماینده گان فرانسوی ، که به حل بحران فعلی سیاسی در افغانستان از خود فعالیت زیادی نشان داده ، حامیان پی گیر داکتر عبدالله عبدالله ثابت گردیده اند. طوریکه منابع کابل خبر میدهند ، در حال حاضر فرستاده گان مقامات رسمی پاریس خواستار ایجاد پست ” وزیر خاص ” با صلاحیت های وسیع در حکومت نو افغانستان می باشند. پیشبینی میشود ، که تحت کنترول این ” وزیر خاص ” ۵ وزارت کلیدی در کابینه نو قرار خواهند داشت. در حقیقت ، صحبت بر سر دادن اختیارات صدراعظم به ” وزیر خاص ” ، بدون تصویب این واقعیت در قانون اساسی کشور مطرح بحث می باشد. بر اساس برخی گزارشها ، فرانسویی ها خواستار انند ، تا پست ” وزیر خاص ” را داکتر عبدالله عبدالله اشغال نماید.
انگریزان در بحران امروزی حکومت کرزی در کابل موضعگیری خاص با منافع دراز مدت ستراتیژیک اتخاذ مینمایند. صدراعظم انگلستان گوردن براون از موضعگیری واشنگتن به ارتباط مطالبه انجام تصفیه های کادری در اطرافیان کرزی حمایت نموده است. ناظران در کابل همچنان اشاره نموده ، که صدراعظم انگلستان ، عملاً در باره راندن گروپ مجاهدین از کابینه نو کرزی اظهار نظر نموده است. برخی ناظران افغان در پشت این مطالبات لندن اغاز بازی نو سیاسی را مشاهده کرده اند ، که هدف ان همگرایی “طالبان میانه رو” در طبقه اداری – سیاسی افغانستان می باشد.
به قول یکی از ناظران ، ” بطور اشکار، با پیشنهاد احیای مفکوره مذاکرات با طالبان ، رهبران غربی از قبل از کرزی شامل نساختن مجاهدین را در کابینه نو می طلبند. زیرا رهبران مجاهدین و رهبران میانه رو طالبان به هیچ صورت باهم در پشت یک میز در جلسه کابینه وزراء نخواهند نشست”.
بر اساس گزارشها ی رسیده از کابل، عملاً بعد از انکه ، گوردن براون حامد کرزی را بصورت علنی مورد انتقاد قرار داد ( او افغانستان را یکی از فاسد ترین دولت های جهان نامید) ، و از او تغیرات کادری را مطالبه نمود ، دیپلوماتان بریتانوی به رئیس جمهور افغانستان یادداشت را تحویل دادند، که از چند ماده تشکیل شده است. با کنار گذاشتن شرایط لندن میخواهیم تذکر دهیم ، که ماهیت سند انگلستان همگرایی تدریجی طالبان ” میانه رو ” را در ارگانهای قدرت و اداره افغانستان پیشبینی میکند.
قرار معلومات موجود ، در یادداشت ، انگریزان حامد کرزی را به موفقیت امیز بودن ” طرح همگرایی با طالبان “میانه رو” متقاعد میسازند و فکر میکنند ، که مذاکرات مربوطه باید با قوماندانان حلقه متوسط اغاز گردند. درعین حال ، طوریکه همکاران انگلیسی پیشبینی میکنند همگرایی باید ، در قدم اول ، از جلب فرمانده های رده متوسط طالبان به قدرت اغاز گردد.
جالب است ، که به تفاوت از پلان های فرانسویی ها ، در ستراتیژی جلب طالبان ” میانه رو” انگلستان صحبت در باره داکتر عبدالله مطرح نمی باشد. چنان به نظر میرسد ، که در طرح ” ارام ساختن طالبان ” لندن برای رهبر نو اپوزیسیون ضد کرزی ( عبدالله عبدالله ) نیز جای وجود ندارد.
تا به حال به مشکل میتوان گفت ، که ایا اختلاف کاملاً اشکار پاریس و لندن نسبت به شخصیت عبدالله نتیجه برخورد های متفاوت نسبت به رفع بحران حکومت در کابل می باشد و یاخیر. همچنان نمیتوان این موضوع را نیز مستثنی ساخت ، که این موضعگیری ها بعداً موفقانه هماهنگ گردند – زیرا مطلبات فرانسه ، زیادتر خصوصیت تاکتیکی دارند ، ولی مطالبات انگلستان برای دورنمای ستراتیژیک مدنظر گرفته شده اند. باید گفت ، که قرار معلومات رسیده، هم فرانسویی ها و هم انگلیس ها قبلاً مطالبه نموده اند ، تا حامد کرزی در باره اغاز تغیرات کادری و تاسیس پست ” وزیر خاص ” و اغاز طرح همکاری با طالبان ” میانه رو ” در جریان سخنرانی خود در مراسم تحلیف ، که بتاریخ ۱۹ نوامبر صورت میگیرد ، اعلان کند.
ولی بازیگر عمده در “تخته شطرنج افغانستان” – ایالات متحده امریکا – تا به حال موضعگیری خود را در باره انکشاف و رفع بحران حکومت در افغانستان مشخص نساخته است. از همینروتحقق پلان های بلند پروازانه انگیس ها و فرانسویی ها بصورت قاطع به ان مربوط می باشند ، که انها تا چه اندازه با پلان های واشنگتن مطابقت خواهند داشت.
انچه که به برخورد شخص حامد کرزی نسبت به پیشنهادات مسرانه دوستان انگلیسی و فرانسوی در باره اصلاحات در حکومت در کابل مربوط میگردد ، پس قرار اعلامیه اخیر وزارت خارجه افغانستان ، رئیس جمهور افغانستان قصد ندارد ابتکار سیاسی را از دست دهد.
حامد کرزی اشکارا به این کار مخالف نیست ، تا از طرح ” مبارزه با فساد ” ، که بارک اوباما و گوردن براون به او پیشنهاد نموده ، به نفع خود استفاده نماید. او همچنان خطابه را عنوانی ” برادران طالب ” در باره اغاز کار مشترک به خاطر سعادت وطن مشترک – افغانستان ایراد نموده است.
ولی حامد کرزی در عین حال به مثابه مهمترین حلقه در “صنایع فساد” در افغانستان ، که باید تصفیه شود ، سازمان های دلال بین المللی و میکانیزم های تخصیص پول را مشخص ساخته است. او همزمان نقض حاکمیت دولتی افغانستان و مداخله کشورهای غربی را در امور داخلی افغانستان غیر مجاز خواند.
با درنظر داشت آنجه در بالا آمده میتوان گفت، که گروپ کرزی قصد پیشنهاد و دستیابی بر تحقق طرح خود در باره رفع بحران حکومت در کشور دارد ، و مطابقاً سعی خواهد کرد کابینه نو وزراء را بر مبنای مفکوره حفظ و تحکیم رژیم قدرت شخصی حامد کرزی تشکیل دهد. روشن است ، که برای حل این مساله اداره کابل میتواند نه تنها از پوتنسیال سیاسی خود در داخل کشور ، بلکه از تضاد های موجود بین شیوه های مختلف برخورد کشورهای پیمان اتلانتیک استفاده نماید.
برگرفته از فارسی.رو
